Του Κώστα Τέο
Εδώ και λίγες μέρες ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας βρίσκεται στις ΗΠΑ και διευθετούνται οι τελευταίες λεπτομέρειες της κρίσιμης συνάντησής του με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Κάθε επίσκεψη Έλληνα Πρωθυπουργού στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού είναι σημαντική με τις ιστορίες που τις συνοδεύουν, να παρουσιάζουν ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Ο πρώτος Έλληνας Πρωθυπουργός που πέρασε το κατώφλι του Λευκού Οίκου ήταν ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης. Ήταν τον Δεκέμβριο του 1946. Ενώ η Ελλάδα σπαράσσεται από τον εμφύλιο, ο τότε Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Τσαλδάρης γίνεται δεκτός από τον Αμερικανό Πρόεδρο, Χάρι Τρούμαν. Ο Κ. Τσαλδάρης ζητά στρατιωτική και οικονομική ενίσχυση από τις ΗΠΑ. Προκαλεί το αμερικανικό ενδιαφέρον που εκφράζεται, λίγους μήνες αργότερα, στις 12 Μαρτίου 1947 με το περιβόητο «Δόγμα Τρούμαν».
Έπειτα από 15 χρόνια τη σκυτάλη των επισκέψεων παίρνει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Το αξιοσημείωτο εκείνης της επίσκεψης; Ο Καραμανλής είναι ο πρώτος ξένος ηγέτης που έγινε δεκτός από τον περίφημο, JFK, τον Τζον Κένεντι. Βάσει των τότε αναφορών στα αμερικανικά ΜΜΕ, οι Αμερικανοί εντός του Λευκού Οίκου έλεγαν «Ποιος είναι Καραμανλής;». Ο Έλληνας πρωθυπουργός πέρασε το κατώφλι του Λευκού Οίκου και όπως αναφέρεται στο βιβλίο του Πίτερ Γουίντεν το «Κόλπος των Χοίρων: Η ανέκδοτη ιστορία», η άφιξη του Καραμανλή συνέπεσε με την κλιμάκωση της πυραυλική κρίσης. Ο Άλεν Ντάλες μόλις που πρόλαβε να ρωτήσει τους συνεργάτες του «ποιος είναι αυτός ο Καραμανλής».
https://www.youtube.com/watch?v=YbAWW3o5BY8rn
Τον Ιούνιο του ’64 υπήρξε ένταση. Ήταν η χρονιά, όπου ο Γεώργιος Παπανδρέου μετέβη στις ΗΠΑ και έγινε δεκτός από τον πρόεδρο, Τζόνσον. Οι συνομιλίες είχαν έντονο χρώμα από Κύπρο. Κυριάρχησαν, συγκεκριμένα, οι απειλές των Τούρκων ότι θα εισβάλλουν στη Μεγαλόνησο. Ο Τζόνσον επεδίωξε συνάντηση του Γεωργίου Παπανδρέου με τον Τούρκο ομόλογό του, Ισμέτ Ινονού. Η προσπάθεια του, όμως, δεν στέφθηκε με επιτυχία. Ο Παπανδρέου αρνήθηκε κατηγορηματικά, ωστόσο ο Αμερικανός πρόεδρος, παρά την αποτυχία της προσπάθειας του, αποθέωσε τη χώρα μας στο καλωσόρισμα του Έλληνα Πρωθυπουργού.
«Είναι τιμή μου να σας καλωσορίζω στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η χώρα μας και η χώρα σας συνδέονται με δεσμούς παλαιούς όσο και σύγχρονους. Οι ιδρυτές αυτού του έθνους εμπνεύστηκαν από τη σοφία και τα ιδεώδη της αρχαίας Ελλάδας για να σχηματίζουν τη δική μας ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία. Είμαι βέβαιος ότι η επίσκεψή σας και οι συνομιλίες που θα έχουμε θα επιβεβαιώσουν τις στενές και εγκάρδιες σχέσεις μας. Με ζήλο και αλληλοκατανόηση θα χαράξουμε μία πορεία που θα διασφαλίζει την ενότητα και την αρμονία των ελευθέρων εθνών που αντιστέκονται στην κομμουνιστική επιθετικότητα», ήταν τα λόγια του.
https://www.youtube.com/watch?v=ZzxjBXGbCBArn
Μεσολαβεί η επτάχρονη δικτατορία στην Ελλάδα, η εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο και τον Απρίλιο του 1978 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επισκέπτεται ανεπισήμως το Λευκό Οίκο. Είχε βρεθεί στις ΗΠΑ για τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ. Οικοδεσπότης του Λευκού Οίκου είναι ο Τζίμι Κάρτερ, ο οποίος γίνεται αποδέκτης της ελληνικής διαμαρτυρίας για την άρση του εμπάργκο κατά της Τουρκίας που σηματοδοτεί μια ακόμα κούρσα εξοπλισμών στην περιοχή. Το φωτογραφικό στιγμιότυπο είναι περίπατος των δύο ανδρών στον κήπο του Λευκού Οίκου.
Τον Ιούνιο του ’90 το κατώφλι του Λευκού Οίκου περνά ο αείμνηστος, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με το ρεπορτάζ για το παρασκήνιο της συνάντησης να επικεντρώνεται στις φιλοφρονήσεις του τότε προέδρου, Τζορτζ Μπους στην κόρη του, Ντόρα Μπακογιάννη. Ο Μπους κάνει τις απαραίτητες φιλοφρονήσεις στην κ. Μπακογιάννη και της κάνει νεύμα για να τον πλησιάσει και να φωτογραφηθούν μαζί στον κήπο με τα τριαντάφυλλα, όπως έγραφε χαρακτηριστικά το «Έθνος».
https://www.youtube.com/watch?v=jxs8NwsZMAUrn
Τέσσερα χρόνια αργότερα πέφτει ένα «κάστρο». Αναφερόμαστε στην επίσκεψη του Ανδρέα Παπανδρέου στις ΗΠΑ και τη συνάντηση με τον Μπιλ Κλίντον. Μετά το «εμπάργκο» που είχαν επιβάλει οι ΗΠΑ στην πρώτη κυβερνητική θητεία του Παπανδρέου, ο Έλληνας ηγέτης επισκέφθηκε τελικά τον Λευκό Οίκο ως πρωθυπουργός μόλις το 1994.
Στο βιβλίο «CIA-Ο Απόρρητος Φάκελος του Ανδρέα» των Μάριου Ευρυβιάδη και Μιχάλη Ιγνατίου φαίνεται ξεκάθαρα η γνωστή αντιπάθεια των Αμερικανών προς τον Έλληνα ηγέτη. Ο Κλίντον φέρεται αργότερα να δηλώνει εντυπωσιασμένος από «την απίστευτη οξυδέρκεια του νου που έκρυβε μέσα του αυτό το γηρασμένο σώμα»
https://www.youtube.com/watch?v=HmZYyftqCrsrn
Ο επόμενος Έλληνας πρωθυπουργός που βρέθηκε στις ΗΠΑ και πέρασε την πόρτα του Λευκού Οίκου, ήταν ο Κώστας Σημίτης. Στο επίκεντρο των συνομιλιών του Απριλίου του 1996 βρίσκονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις υπό τη σκιά της τουρκικής επινόησης περί γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο και βέβαια της κρίσης των Ιμίων.
Στην ανταπόκρισή του από την Ουάσιγκτον, το «Έθνος» έγραφε: «Χρονοδιάγραμμα για την επίλυση βήμα προς βήμα όλων των προβλημάτων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις συμφωνήθηκε στη συνάντηση του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπιλ Κλίντον, ενώ κατέστη σαφές ότι οι ΗΠΑ πρόκειται να αναλάβουν σύντομα πρωτοβουλία για την υλοποίηση του.»
«Στο πρώτο στάδιο προβλέπεται η παραπομπή των διεκδικήσεων που εγείρει η Άγκυρα για τις βραχονησίδες των Ιμίων στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, γεγονός που, όπως τονίστηκε από ελληνικής πλευράς, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την ενεργοποίηση της συνολικής διαδικασίας, ενώ επισημάνθηκε παράλληλα ότι μια τέτοια εξέλιξη όχι μόνο δεν θέτει σε κίνδυνο τα ελληνικά συμφέροντα αλλά αντίθετα συνιστά «τον μόνο τρόπο» για τη διασφάλισή τους. Το δεύτερο βήμα αφορά την υπογραφή συνυποσχετικού μεταξύ της Αθήνας και της Άγκυρας για την παραπομπή του θέματος της υφαλοκρηπίδας στο Διεθνές Δικαστήριο», αναφερόταν επίσης στο ρεπορτάζ της εφημερίδας.
Τον Ιανουάριο του 2002, ο Κώστας Σημίτης μεταβαίνει ξανά στις ΗΠΑ και είναι ο πρώτος Ευρωπαίος ηγέτης που μεταφέρει το νόμισμα της ευρωζώνης – το ευρώ – στον Λευκό Οίκο. Συν τοις άλλοις, χαρίζει στον Τζορτζ Μπους τον νεότερο το μπλουζάκι των Ολυμπιακών αγώνων της Αθήνας, το οποίο βγάζει από μια τσάντα των duty free που κρατούσε μπαίνοντας στο γραφείο του προέδρου.
https://www.youtube.com/watch?v=vCGgkdxRnz8rn
Ο Κώστας Καραμανλής επισκέφθηκε τον Λευκό Οίκο στις 20 Μαΐου του 2005, μόλις έναν χρόνο μετά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν και σε ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα εις βάρος των Ελληνοκυπρίων. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ευχήθηκε στον κ. Καραμανλή για την ονομαστική του εορτή την επόμενη ημέρα ενώ αναφέρθηκε στην έναρξη μιας ”στρατηγικής συνεργασίας” ανάμεσα στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ, υποδεχόμενος τον Έλληνα πρωθυπουργό, στο οβάλ γραφείο.
https://www.youtube.com/watch?v=OxcTZd3b2S4rn
Τον Μάιο του 2010 ακολούθησε η επίσκεψη του Γιώργου Παπανδρέου, με τα ρεπορτάζ της εποχής σε αμερικανικά και ελληνικά ΜΜΕ να αναφέρονται στο θετικό κλίμα που επικράτησε στο τετ α τετ των δύο ανδρών και να επισημαίνεται ότι υπήρξε «χημεία» μεταξύ των ηγετών της Ελλάδας και των ΗΠΑ.
https://www.youtube.com/watch?v=I-C2Kag2-qUrn
Το 2013 και συγκεκριμένα τον Αύγουστο στις ΗΠΑ μεταβαίνει ο Αντώνης Σαμαράς και συναντάται με τον Μπάρακ Ομπάμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Σαμαράς είχε ξαναπάει στον Λευκό Οίκο ως υπουργός Εξωτερικών επί κυβερνήσεων Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
Έπειτα από συνάντηση περίπου μίας ώρας, οι δύο πολιτικοί ηγέτες εμφανίστηκαν στο δωμάτιο με το τζάκι, όπως λέγεται ο συγκεκριμένος χώρος του Λευκού Οίκου, όπου ο κάθε Αμερικανός πρόεδρος κάνει κοινές δηλώσεις με τους ξένους ηγέτες που τον επισκέπτονται. Ο κ. Ομπάμα στις δηλώσεις του εμφανίστηκε ένθερμος υποστηρικτής της Ελλάδας και του κυβερνητικού έργου του Αντώνη Σαμαρά και δήλωσε βέβαιος πως η Ελλάδα θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις και θα πετύχει στο τέλος. Παράλληλα, ο Αμερικανός πρόεδρος έστειλε και μήνυμά στη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ λέγοντας πως δεν πρέπει να είναι η Ευρώπη κολλημένη στη λιτότητα, αλλά να τρέχει για την ανάπτυξη.
https://www.youtube.com/watch?v=E0uc1ohyMvMrn