Εκατόν τριάντα τέσσερα εκατομμύρια ευρώ δεν είναι βελόνα στα άχυρα ούτε καν για μεγάλη τράπεζα της Αμερικής. Φαίνεται όμως ότι έτσι είναι για την Ελλάδα, το τραπεζικό της σύστημα και την εισαγγελία που έπρεπε να τα αναζητήσει.
Πρόκειται για 134 εκατομμύρια τα οποία έδωσε ο Ανδρέας Βγενόπουλος μέσα από την αμαρτωλή τράπεζά του Marfin-Εγνατία-Λαϊκή στην οικογένεια του προέδρου της Πειραιώς Μιχάλη Σάλλα, προκειμένου να γίνουν μεγαλομέτοχοι της τράπεζας μέσα από τη συμμετοχή τους στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Τα δάνεια αυτά όχι μόνο δόθηκαν με αμφισβητούμενους όρους και ζημίες της Marfin Bank, όχι μόνο δεν φαίνεται να έχουν αποπληρωθεί έως το 2012, όπως διαπιστώνει στο πόρισμά του ο εσωτερικός έλεγχος της Marfin, αλλά στη συνέχεια εξαφανίζονται, ενώ ο ίδιος ο Σάλλας δηλώνει ότι τα αποπλήρωσε το 2014. Δηλαδή αποπλήρωσε το σύνολο.
Τον Μάρτιο του 2013 τα ελληνικά υποκαταστήματα της Marfin εξαγοράζονται από την Πειραιώς, την οποία διοικεί ο Σάλλας. Είναι ενδιαφέρον ότι το αντίτιμο εξαγοράς της Marfin είναι μικρότερο από το δάνειο που χρωστά η οικογένεια Σάλλα στην τράπεζα.
Τα 134 εκατομμύρια-φάντασμα δεν απασχολούν έως σήμερα ούτε την Εισαγγελία Διαφθοράς που ερευνά τα θαλασσοδάνεια που έδωσε ο Βγενόπουλος με τον γνωστό πλέον τρόπο σε φίλους και συνεταίρους του. Τα επίσημα κυπριακά έγγραφα αφήνουν υπόνοιες για περίεργο παιχνίδι Βγενόπουλου-Σάλλα για τον έλεγχο των τραπεζών. Εν ολίγοις, ο ένας φαίνεται να δανείζει στον άλλο για να τον καταστήσει ισχυρό πρόσωπο στην τράπεζα χωρίς να υπάρχει στην πραγματικότητα χρήμα. Εάν ο ισχυρισμός του Μιχάλη Σάλλα περί εξόφλησης δανείου τέτοιου μεγέθους ευσταθεί, τότε πρέπει να ερευνηθεί από τη Δικαιοσύνη αλλά και την ΤτΕ το φαινόμενο διάφοροι τραπεζίτες ή δανειοδοτημένοι από τραπεζίτες με τεράστια ποσά να εμφανίζονται να αποπληρώνουν ξαφνικά τις υποχρεώσεις τους ή εισπρακτικές εταιρείες να αγοράζουν τα δάνειά τους, φυσικά με κούρεμα. Είναι πρόσφατη η απομάκρυνση τραπεζικού στελέχους το οποίο είχε δάνειο μερικών εκατομμυρίων και το εξόφλησε για λογαριασμό του εισπρακτική εταιρεία. Η διοίκηση της τράπεζας εντόπισε ότι το ίδιο στέλεχος είχε υπογράψει στο όνομα της τράπεζας συμβάσεις υπέρ της εισπρακτικής εταιρείας η οποία εμφανιζόταν να αγοράζει δάνεια 1,2 δισ. στο ένα πέμπτο της τιμής τους. Τα δύο τελευταία χρόνια το φαινόμενο των απλήρωτων θαλασσοδανείων τραπεζικών και επιχειρηματικών παραγόντων έχει αντικατασταθεί με αυτό των offshore που εμφανίζονται να αποπληρώνουν ξαφνικά αυτά τα δάνεια. Ζούμε μια δεύτερη περίοδο παθογενούς τραπεζοκρατίας όπου διάφορες εταιρείες αναλαμβάνουν να κρύψουν τις μαύρες τρύπες των τραπεζιτών και όσους ιδιοποιήθηκαν χρήματα παίρνοντας ανταλλάγματα από τους τραπεζίτες. «Μου πληρώνεις τα δάνεια για να καλυφθώ και σου πουλάω κόκκινα δάνεια σε πολύ χαμηλή τιμή». Την εποχή που τα μέσα ενημέρωσης είναι υποχρεωμένα να δημοσιοποιούν τα έσοδά τους από διαφήμιση τραπεζών, ο κ. Σάλλας είναι υποχρεωμένος να απαντήσει πώς εξόφλησε, όπως λέει, ξαφνικά το δάνειο-μαμούθ. Με όλες τις λεπτομέρειες.
Το 2001 ο δικηγόρος Ανδρέας Βγενόπουλος έγινε τραπεζίτης με τις ευλογίες του Μιχάλη Σάλλα. Η Τράπεζα Πειραιώς πούλησε ένα τμήμα της, την Prime Piraeus Bank, με προσωπικό γύρω στα 50 άτομα, στον φιλόδοξο Ανδρέα Βγενόπουλο, ο οποίος το μετονόμασε σε Τράπεζα Marfin. Με τη βοήθεια του Αλέξανδρου Μπακατσέλου, πεθερού του Ευάγγελου Βενιζέλου, ο Βγενόπουλος επεκτείνεται και στην Εγνατία Τράπεζα. Το 2006 εξαγοράζει και την κυπριακή τράπεζα Λαϊκή. Σύμφωνα με την Εισαγγελία της Κύπρου, η εξαγορά της συγκεκριμένης τράπεζας έγινε με χρηματισμό του κεντρικού τραπεζίτη της Κύπρου, ο οποίος φρόντισε να μην ελέγξει την προέλευση των κεφαλαίων των εταιρειών του Βγενόπουλου. Ο Βγενόπουλος τελικά ενοποίησε τις τρεις τράπεζες και χρησιμοποίησε τα τραπεζικά κεφάλαια για να δανειοδοτήσει εταιρείες συμφερόντων του, συνεταίρους και φίλους του. Η Λαϊκή Τράπεζα αλλά και η ίδια η Κύπρος κατέρρευσαν.
H οικογένεια Σάλλα… στη σάλα του Βγενόπουλου
Μετά την κατάρρευση της Λαϊκής ο Βγενόπουλος πρακτικά εκδιώχθηκε από την Κύπρο, τον Νοέμβριο του 2011. Ξεκινάει αμέσως έλεγχος των χαρτοφυλακίων όλων των δανείων προκειμένου να αποδειχθεί ότι ο Βγενόπουλος χρησιμοποίησε την τράπεζα σαν κουμπαρά για να γεμίζει μέσω δανείων τις δικές του τσέπες. Στις 11 Ιανουαρίου του 2012 ο εσωτερικός έλεγχος της Marfin Laiki Bank στέλνει ένα αυστηρά εμπιστευτικό έγγραφο στη διοίκηση της τράπεζας με το οποίο ενημερώνει για τα δάνεια της οικογένειας Μιχάλη Σάλλα. Όπως προκύπτει, ο Μιχάλης Σάλλας, ο γιος του Γιώργος και η κόρη του Μυρτώ μέσω τριών εταιρειών ειδικού σκοπού, τις Shent Ltd, Benidver Ltd και ΚΑΕΟ Ltd, έχει δανειοδοτηθεί από τη Marfin του Βγενόπουλου με 150 εκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον, ο οικονομικός διευθυντής της Πειραιώς Νίκος Τσατσόπουλος, μέσω δύο άλλων εταιρειών, των Dimaline Ltd και Sibadel Ltd, δανείζεται ακόμη 50 εκατομμύρια. Το δάνειο του Τσατσόπουλου εξετάζεται για κάποιους λόγους από την Επιτροπή Εσωτερικού Ελέγχου ως δάνειο Σάλλα. Το 2012, όπως γράφει η έκθεση, «το συνδυασμένο έλλειμμα στις εγγυήσεις ανέρχεται σε 107,2 εκατομμύρια ευρώ ή στο 80% των ανεξόφλητων υπολοίπων». Η έγκριση των δανείων των 150 εκατομμυρίων έγινε στις 21 Μαΐου 2009 από την Εκτελεστική Επιτροπή, στην οποία προέδρευε ο Βγενόπουλος. Από τα δάνεια, όπως καταγράφει η έκθεση, «περίπου 48 εκατομμύρια δόθηκαν σε αγορές μετοχών της Τράπεζας Πειραιώς στη δευτερογενή αγορά. Επιπλέον 65 εκατομμύρια ευρώ δόθηκαν για την έκδοση δικαιωμάτων της Τράπεζας Πειραιώς τον Ιανουάριο 2011 (χορήγηση 5 μετοχών για κάθε 12 που διατίθενται στην τιμή του 1 ευρώ)». Με τα δάνεια αυτά η οικογένεια Σάλλα έγινε μεγαλομέτοχος της Πειραιώς. Στη διαδικασία της δανειοδότησης ο εσωτερικός έλεγχος διαπιστώνει σειρά από προβλήματα και παρατυπίες, που περιλαμβάνουν από ελλιπείς εγγυήσεις έως και εγκρίσεις που εμφανίζονται να δίνονται προτού συνεδριάσει η Εκτελεστική Επιτροπή που θα εγκρίνει! Συγκεκριμένα:
Shent ltd
α. Στις 22.12.2009 η απαιτούμενη κάλυψη των εγγυήσεων μειώθηκε από 150% σε 130%.
β. Στις 30.7.2010 δόθηκε δωδεκάμηνη επέκταση της διευκόλυνσης της Shent παρότι εκείνη την περίοδο η κάλυψη των εγγυήσεων ανερχόταν στο 45% αντί του απαιτούμενου 130%. Σημαντικότερος υπεύθυνος της εν λόγω έγκρισης ήταν ο Ευθύμιος Μπουλούτας. Σημειώνουμε ότι η δοθείσα έγκριση έγινε κατά παράβαση των ορίων των αρμοδιοτήτων, σύμφωνα με τα οποία η παραπομπή στην Εκτελεστική Επιτροπή του Ομίλου (ΕΕΟ) ήταν απαραίτητη.
ΚΑΕΟ ltd
α. Το υλικό για τους τρεις δανειολήπτες προωθήθηκε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για εξέταση από την ΕΕΟ στις 7/12/2010, αλλά στο σύστημα πληροφορικής της ροής των πιστώσεων η έγκριση της ΕΕΟ προστέθηκε τέσσερις μέρες νωρίτερα, ήτοι στις 3/12/2010.
β. Σε υπόμνημα με ημερομηνία 6/12/10 το εταιρικό τμήμα στην Ελλάδα ζήτησε οι τρεις εταιρείες ειδικού σκοπού να θεωρηθούν ασύνδετες η μια από την άλλη. Αυτό πιθανώς έγινε έτσι ώστε η καθεμία να εμπίπτει στο Επίπεδο ΙΙ της Επιτροπής Πιστώσεων με δυνατότητα έγκρισης 50 εκατομμυρίων, παρακάμπτοντας έτσι την ΕΕΟ. Το υπόμνημα του εταιρικού τμήματος εγκρίθηκε από τον Ευθ. Μπουλούτα και τον Κυριάκο Μάγειρα.
Benidver ltd
Η προθεσμία έληξε και έλαβε περαιτέρω επέκταση 12 μηνών. Όπως και στις προηγούμενες περιπτώσεις , η έγκριση ήταν κατά παράβαση των ορίων των αρμοδιοτήτων που ήταν τότε σε ισχύ και δόθηκε παρά το έλλειμμα εγγυήσεων.
Παρότι οι μετοχές της Τράπεζας Πειραιώς τις οποίες είχε βάλει ως εγγυήσεις η οικογένεια Σάλλα κατέρρευσαν, άρα δεν υπήρχαν ουσιαστικές εγγυήσεις, «δεν δόθηκαν επιπλέον περιθώρια ούτε συνέβησαν αναγκαστικές εκκαθαρίσεις. Δεν λάβαμε κάποια προφορική εξήγηση και δεν βρήκαμε κάποια αναφορά στο αρχείο που να δικαιολογεί αυτήν την αδράνεια. Πιο συγκεκριμένα, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι κάποιο από τα παρακάτω έχει επιδιωχθεί:
-Πίεση για παροχή περαιτέρω εξηγήσεων
-Πίεση για την παροχή προσωπικών εγγυήσεων από τους δικαιούχους
-Ακύρωση των ανεκμετάλλευτων ορίων πίστωσης»
Η έκθεση αποδίδει προσωπικές ευθύνες στον Βγενόπουλο γιατί «ενέκρινε τη χορήγηση 150 εκατομμυρίων στον Σάλλα με στήριξη σε ασταθείς μετοχές σε έναν τομέα με αρνητικές προοπτικές (ελληνικός τραπεζικός τομέας) και έθεσε σε σοβαρό κίνδυνο την ικανότητα της τράπεζας να ζητά εξόφληση από τους κύριους μετόχους των εταιρειών ειδικού σκοπού, παραλείποντας να απαιτήσει την απόδοση προσωπικών εγγυήσεων».
Δάνειζαν ο ένας τον άλλο και αγόραζαν τράπεζες
Φυσικά, την ίδια εποχή η τράπεζα του κ. Σάλλα μέσω εισπρακτικών εταιρειών πιέζει τους δανειολήπτες που ζουν την κρίση να αποπληρώσουν τα δάνειά τους, καταγγέλλει δάνεια κακοπληρωτών, ενώ τα μέσα ενημέρωσης, εισπράττοντας αφειδώς διαφήμιση, φιλοτεχνούν το προφίλ του στιβαρού και πετυχημένου τραπεζίτη. Ο ίδιος δήλωνε ότι το τραπεζικό σύστημα πρέπει να βοηθηθεί για να μην καταρρεύσει. Η Marfin πέρασε το 2013 στην Τράπεζα Πειραιώς. Ηταν απόφαση που πάρθηκε από τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργο Προβόπουλο, ο οποίος υπήρξε μέτοχος της Τράπεζας Πειραιώς, φίλος και στέλεχος του Μιχάλη Σάλλα.
Οπως αποκάλυψε ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου Πανίκος Δημητριάδης στις 24 Απριλίου 2013, όταν ρωτήθηκε πώς δόθηκε η Marfin Λαϊκή σε ανθρώπους που χρωστούσαν στην τράπεζα όπως ο Σάλλας:
«Δεδομένου ότι οι όροι πώλησης είχαν συμφωνηθεί σε πολιτικό επίπεδο στο Eurogroup, η επιλογή του αγοραστή έγινε από την τράπεζα της Ελλάδας με δικά της κριτήρια. Για τον πωλητή δεν υπήρχε καμία οικονομική διαφοροποίηση μεταξύ των υποψήφιων αγοραστών. Κατά πόσον οι αγοραστές ή συνδεδεμένα με αυτούς πρόσωπα είχαν δάνεια από την τράπεζα την οποία αγόρασαν είναι πρόβλημα το οποίο θα πρέπει να χειριστεί η Τράπεζα της Ελλάδος».
Όχι μόνο δόθηκε η Marfin (όπως και η ΑΤΕ και άλλες τράπεζες) σε τράπεζα συμφερόντων του κακοπληρωτή Σάλλα, αλλά επισφραγίστηκε για μία ακόμη φορά ότι αυτό που ονομάζεται τραπεζική λειτουργία στην Ελλάδα αποτελούσε γκρίζα λειτουργία μιας παρέας ανθρώπων συνδεδεμένων μεταξύ τους. Η Πειραιώς υπό τη διοίκηση Σάλλα είχε πουλήσει τη θυγατρική της Proton Bank στον υπόδικο σήμερα Λαυρέντη Λαυρεντιάδη. Με τη σειρά του ο Λαυρεντιάδης δίνει από την τράπεζά του πάνω από 110 εκατομμύρια σε τρεις offshore εταιρείες που παίρνουν μέρος στην «επιτυχή», όπως χαρακτηρίστηκε, αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στην Πειραιώς. Αυτή η ανταποδοτική διαδικασία που εμφανίζει κυκλικά τους τραπεζίτες να βάζουν λεφτά που δεν έχουν (αλλά εξασφαλίζουν από δανειοδοτήσεις) στις τράπεζες διαδραματίστηκε και μεταξύ Βγενόπουλου και Σάλλα.
Ο Βγενόπουλος, αφού δανειοδότησε τον Σάλλα, στη συνέχεια χρηματοδοτεί την MIG μέσω έκδοσης μετατρέψιμου ομολόγου. Φαίνεται να συγκεντρώνει για τον όμιλο 252 εκατομμύρια. Τα μισά από αυτά προέρχονται από δάνεια που δίνει η Τράπεζα Πειραιώς σε offshore εταιρείες. Ετσι ο Βγενόπουλος, σε καιρό κρίσης, εμφανίζει μια εταιρεία με κεφάλαια την οποία εμπιστεύονται οι επενδυτές, ενώ παράλληλα, όπως έχει αποκαλύψει το Hot Doc, χειραγωγεί και τις μετοχές συστηματικά.
Στις 21 Αυγούστου 2012 ο εσωτερικός έλεγχος της Marfin-Laiki σε εμπιστευτικό έγγραφο προς τη διοίκηση ενημερώνει ότι στην έκδοση του συγκεκριμένου ομολόγου: «120 εκατομμύρια ευρώ μεταφέρθηκαν από την Τράπεζα Πειραιώς εκ μέρους πέντε offshore, τέσσερις εκ των οποίων επένδυσαν 25 εκατομμύρια ευρώ εκάστη και μία 20 εκατομμύρια ευρώ. Την ίδια μέρα έγινε ανάληψη 50 εκατομμυρίων από τον όμιλο MIG, από λογαριασμό που είχαμε από κοινού στην Πειραιώς. Σε ακόλουθη ημερομηνία ο όμιλος MIG εξαγόρασε τα 20 εκατομμύρια ευρώ της πέμπτης υπεράκτιας εταιρείας. Για να εξάγουμε τελικό συμπέρασμα είναι απαραίτητο να αποκαλυφθούν οι τελικοί δικαιούχοι των πέντε υπεράκτιων εταιρειών. Ωστόσο τα τεκμήρια δείχνουν ότι τουλάχιστον 70 εκατομμύρια ευρώ για την έκδοση αυτού του ομολόγου προήλθαν από δανεισμό της Πειραιώς είτε στο πλαίσιο μιας ευρύτερης “συνεργασίας” μεταξύ Βγενόπουλου και του Σάλλα είτε ως αντάλλαγμα για το όριο 134 εκατομμυρίων ευρώ που παραχωρήσαμε στον Σάλλα και τον Τσατσόπουλο για την αγορά της Τράπεζας Πειραιώς».
Η Τράπεζα Πειραιώς σε επίσημο αίτημά μας να απαντήσει ως διάδοχος της Marfin-Λαϊκής εάν τα δάνεια αυτά έχουν αποπληρωθεί από την οικογένεια Σάλλα τα δύο τελευταία χρόνια μάς είπε ότι δεν μπορεί να δώσει τέτοια στοιχεία. Φυσικά δεν είναι τραπεζική υπόθεση αλλά υπόθεση που αφορά το πώς κατέρρευσαν οι τράπεζες και η ίδια η χώρα. Απευθύναμε επανειλημμένα ερωτήματα στον Μιχ. Σάλλα, από το γραφείο του οποίου πήραμε την παρακάτω απάντηση: «Ο κ. Σάλλας ενημερώνει ότι δεν έχουν καμία οφειλή ο ίδιος, τα μέλη της οικογένειάς του ή εταιρείες του, ελληνικές ή αλλοδαπές, προς την Τράπεζα Πειραιώς. Επιπλέον, ο προερχόμενος από την πρώην Marfin Bank δανεισμός του έχει εξοφληθεί από το έτος 2014».
Ωστόσο ο κ. Σάλλας δεν θέλησε να μας διευκρινίσει εάν ο όρος εξόφληση αφορά αποπληρωμή του συνολικού ποσού ή άλλον τρόπο «εξόφλησης», όπως για παράδειγμα την αγορά του συγκεκριμένου δανείου από κάποια εταιρεία με μεσολάβηση κουρέματος. Το επίσης σοβαρό ερώτημα είναι γιατί η εισαγγελία που ερευνά τα δάνεια που έδωσε ο Βγενόπουλος δεν έχει ζητήσει στοιχεία για αυτό το δάνειο-μαμούθ.
