Είναι τελικά ο Κιμ Γιονγκ-Ουν ένας ανεξέλεγκτος δικτάτορας που κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να… απασφαλίσει πατώντας το πυρηνικό κουμπί χωρίς κάποιον ιδιαίτερο λόγο;
Ή μήπως οι κινήσεις του ηγέτη της Β. Κορέας διέπονται από ψυχρούς γεωπολιτικούς και γεωστρατηγικούς υπολογισμούς που στόχο έχουν να ισχυροποιήσουν τη δική του θέση αλλά και να εγγυηθούν τη διαιώνιση του καθεστώτος που έχει εγκαθιδρύσει στη χώρα;
Το γαλλικό site slate.fr φιλοξενεί μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάλυση για τα όσα συμβαίνουν στην κορεατική χερσόνησο, επιχειρώντας να διαλύσει το μύθο του «τρελού και παρανοϊκού» Κιμ-Γιονγκ Ουν και να εντάξει τις προκλήσεις του σε μια ευρύτερη στρατηγική της Β. Κορέας.
Σύμφωνα με τον Ντανιέλ Βερνέ, ο Κιμ εμφανίζεται μετρ της στρατηγικής της έντασης, ενώ η πραγματική στόχευσή του δεν είναι να καταφέρει κάποιο πλήγμα στις ΗΠΑ, αλλά να δημιουργήσει την εντύπωση ότι αποτελεί το καθεστώς της Β. Κορέας συνιστά μια κανονική πυρηνική δύναμη και έτσι να αποτρέψει οποιαδήποτε απόπειρα ανατροπής του.
Η ανάλυση του slate:
Φορώντας ένα σταλινο-μαοϊστικό «κοστούμι», με τη γνωστή και ιδιαίτερη κόμη του αλλά και τους φιλιππικούς τους, βγαλμένους από μια άλλη εποχή, ο 34χρονος ηγέτης της Β. Κορέας μοιάζει με μια παράταιρη φιγούρα στη διεθνή πολιτική.
Ο τρόπος ωστόσο με τον οποίο χειρίζεται την εξουσία του αποδεικνύει ότι είναι υπολογίζει τα πράγματα ψυχρά. Ειδικότερα, ο τρόπος που χειρίζεται την κρίση που ο ίδιος προκάλεσε από την αρχή του καλοκαιριού με τους πυραύλους μαρτυρά μια τέλεια διαχείριση της στρατηγικής της έντασης. Το ερώτημα είναι βεβαίως εάν γνωρίζει επαρκώς τους κανόνες αποτροπής ώστε η κλιμάκωση της έντασης να μην οδηγήσει σε ένα πυρηνικό πόλεμο.
Η δοκιμή μιας βόμβας -που φέρεται να είναι βόμβα υδρογόνου- στις 3 Σεπτεμβρίου αποτελεί το τελευταίο βήμα μιας διαδικασίας που ξεκίνησε πριν από δύο μήνες. Τον Ιούλιο, η Βόρεια Κορέα ανέφερε πως έχει στη διάθεσή της δύο διηπειρωτικούς πυραύλους τύπου Hwasong-14.
Ο πρώτος θα μπορούσε να χτυπήσει την Αλάσκα, ο δεύτερος με υποτιθέμενη εμβέλεια 10.000 χλμ και θεωρητικά ικανός να φτάσει μέχρι τις ακτές της Καλιφόρνια.
Στη βάση των παραπάνω, ο Κιμ Γιονγκ Ουν άρχισε τις απειλές ότι θα πλήξει την περιοχή γύρω από την αμερικανική βάση στα νησιά Γκουαμ, εάν οι ΗΠΑ προχωρούσαν στην πραγματοποίηση κοινών στρατιωτικών ασκήσεων με την Νότια Κορέα, όπως κάνουν παραδοσιακά οι δύο χώρες κάθε χρόνο τον Αύγουστο. Οι ασκήσεις έλαβαν χώρα και για να δείξει ότι οι απειλές του δεν ήταν απλώς χειρονομίες, ο Κιμ έστειλε έναν πύραυλο πάνω από την Ιαπωνία.
Η δοκιμή της βόμβας υδρογόνου, εάν τελικά επιβεβαιωθεί, αποτελεί ένα βήμα παραπέρα. Παρά το γεγονός ότι δεν αλλάζει ουσιαστικά την κατάσταση στην κορεατική χερσόνησο, συνιστά ένα βήμα ακόμη προς την κατεύθυνση της μετατροπής της Β. Κορέας σε πυρηνική δύναμη. Βραχυπρόθεσμα, συνιστά μια απάντηση στην σκλήρυνση των κυρώσεων από των Ηνωμένα Έθνη και στις κινήσεις του Τραμπ.
Για να καταστεί πραγματικά λειτουργική, η βόμβα της Β. Κορέας πρέπει να σμικρυνθεί προκειμένου να μπορεί να εφαρμοστεί σε έναν βαλλιστικό πύραυλο.
Το εάν η Πιονγιάνγκ βρίσκεται πράγματι κοντά σε ένα τέτοιο είναι ένα θέμα στο οποίο οι απόψεις διίστανται. Για την Β. Κορέα βεβαίως αρκεί το γεγονός ότι κάποιοι πιστεύουν ότι έχει μια τέτοια δυνατότητα προκειμένου να λειτουργήσει ένα αποτρεπτικό αποτέλεσμα. Όλα δείχνουν πως νέες δοκιμές αναμένεται να ακολουθήσουν προκειμένου να πειστεί η διεθνής κοινότητα ότι η Β. Κορέα είναι πλέον μια πυρηνική δύναμη.
Ο στόχος του Κιμ Γιονγκ Ουν δεν είναι να καταφέρει ένα πρώτο χτύπημα σε αμερικανικούς στόχους. Γνωρίζει ότι σε μια τέτοια περίπτωση τα αντίποινα θα είναι σκληρά. Η κατοχή ενός πυρηνικού όπλου ωστόσο αποτελεί στο μάτια του μια εγγύηση.
Μια εγγύηση ότι η εξουσία του και το πολιτικό του σύστημα δεν θα ανατραπούν δια της βίας. Μοιάζει να έχει μελετήσει τα παραδείγματα του Σαντάμ και του Καντάφι. Και οι δύο τους ανατράπηκαν εν μέρει επειδή αποκήρυξαν τα πυρηνικά όπλα.
Πριν την αποκάλυψη
Όσο περισσότερο πραγματοποιεί πρόοδο στο πυρηνικό του πρόγραμμα ο Κιμ, τόσο πιο δύσκολο θα γίνεται για τη διεθνή κοινότητα να εμποδίσει τη Β. Κορέα να επιτύχει τους στόχους της.
«Ο διάλογος δεν αποτελεί μια απάντηση» ανέφερε ο Τραμπ, ενώ οι αμερικάνοι στρατηγοί δηλώνουν ότι όλες οι επιλογές βρίσκονται στο τραπέζι. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, δείχνουν να γνωρίσουν ότι η προθεσμία για να πραγματοποιήσουν ένα χειρουργικό χτύπημα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της χώρας έχει περάσει.
Ο αμερικανός υπουργός Άμυνας James Mattis βρίσκονται πολύ πιο κοντά στην αλήθεια όταν λέει ότι «δεν στερούμαστε ποτέ διπλωματικών λύσεων». Ωστόσο η αμερικανική διπλωματία δείχνει επιφυλακτικότητα να μπει σε διαδικασία άμεσων συζητήσεων με τη Β. Κορέα. Από τη μεριά του, ο αμερικανός πρόεδρος αντιδρά σε όσα βλέπει στην τηλεόραση, χωρίς να έχει μια συνεκτική στρατηγική.
Ο ρόλος της Κίνας
Οι αμερικάνοι δείχνουν επίσης να έχουν παράπονα από την Κίνα, καθώς εκτιμούν ότι δεν ασκεί επαρκή πίεση στην Πιονγιάνγκ. Σημειώνεται πάντως ότι το Πεκίνο ψήφισε υπέρ των κυρώσεων και μάλιστα τις εφάρμοσε.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές πως οι κυρώσεις δεν επαρκούν για να αλλάξουν τη στάση της Β. Κορέας. Σύμφωνα με τις ΗΠΑ εκείνο που πρέπει να κάνει το Πεκίνο είναι να διακόψει τις ενεργειακές σχέσεις με την Πιονγιάνγκ, ωστόσο ο πρόεδρος Xi Jinping θέλει να αποφύγει την κατάρρευση του συστήματος.
Μια αλλαγή εξάλλου καθεστώτος στην Πιονγιάνγκ θα μπορούσε να οδηγήσει μελλοντικά σε μια επανένωση με τη Ν. Κορέα, οδηγώντας τους αμερικανούς στρατιώτες που βρίσκονται νότια του 38ου παράλληλου στα σύνορα με την Κίνα.
Ο Κιμ Γιονγκ Ουν γνωρίζει επίσης ότι προκαλεί ανησυχία στους κινέζους γείτονές του, είναι όμως επίσης πεπεισμένος ότι αυτοί δεν θα αφήσουν έτσι τα πράγματα.
Και ότι εντείνονται οι κινεζικές πιέσεις εκείνος προστρέχει στο Τζούτσε ή αλλιώς την Ιδεολογία της Εθνικής Αυτάρκειας για να δείξει την αποφασιστικότητα του και της Β. Κορέας.
Οι Βορειοκορεάτες άντεξαν την πείνα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990. Δεν είναι άραγε έτοιμοι για νέες θυσίες προκειμένου να υπερασπιστούν τον πρόεδρό της και την ανεξαρτησία τους;
Αυτού του είδους η προπαγάνδα περνά στα… ψιλά τη σημαντική βοήθεια που έλαβε η Β. Κορέα τις τελευταίες δεκαετίες από την Ρωσία, την Κίνα, το Ιράν, το Πακιστάν και άλλες χώρες, που της επέτρεψαν να πραγματοποιήσει σημαντική τεχνολογική πρόοδο.
Αποδεικνύει όμως και κάτι ακόμη. Ότι μέσα σε ένα εχθρικό κλίμα ο Κιμ Γιονγκ Ουν κατάφερε να πραγματοποιήσει πράγματα που εντυπωσιάζουν ακόμη και τους ειδικούς. Και καθώς κλιμακώνεται η ένταση, ο Κιμ Γιονγκ Ουν αποδεινύεται, τουλάχιστον προς το παρόν, ο κυρίαρχος του παιχνιδιού.