Νέο γρίφο στις πολιτικές εξελίξεις και στους κομματικούς σχεδιασμούς βάζει το μήνυμα Τσίπρα από την Νέα Υόρκη ότι η κυβέρνηση «θα επιβιώσει» ακόμη και χωρίς τους ΑΝΕΛ – ένα μήνυμα, το οποίο ήρθε ακριβώς την ώρα του κρίσιμου δημοψηφίσματος στην πΓΔΜ για τη συμφωνία των Πρεσπών.
Με το αποτέλεσμα του αυριανού δημοψηφίσματος να αναδεικνύεται σε ντε φάκτο καταλύτη για το εγχώριο πολιτικό παιχνίδι, και γι αυτόν καθ’ αυτόν τον χρόνο των εκλογών, η δήλωση του πρωθυπουργού στην Wall Street Journal είχε καθαρά δύο αποδέκτες: Τον κυβερνητικό εταίρο Πάνο Καμμένο που εμφανίζεται αποφασισμένος να αποσύρει τους ΑΝΕΛ από την κυβέρνηση όταν – ή και πριν – έρθει προς κύρωση στη Βουλή η συμφωνία για το Μακεδονικό, και την αξιωματική αντιπολίτευση η οποία ποντάρει στην ενδοκυβερνητική ρήξη προς επίσπευση των εκλογών.
Οι ΑΝΕΛ και η ΝΔ
«Η κυβέρνησή μου θα επιβιώσει, δεν ξέρω εάν θα επιβιώσει και ο συνασπισμός. Αυτό είναι κάτι που ο κυβερνητικός εταίρος μου θα το αποφασίσει» ήταν το μήνυμα Τσίπρα, στο οποίο μέχρι στιγμής απάντηση από τους ΑΝΕΛ δεν έχει υπάρξει. Οι πληροφορίες, δε, λένε πως δεν θα υπάρξει τουλάχιστον μέχρι την επόμενη Τρίτη οπότε και αναμένεται να συνεδριάσει η Κοινοβουλευτική Ομάδα των ΑΝΕΛ. Το κλίμα στο κόμμα, άλλωστε, είναι εξαιρετικά εύφλεκτο, τουλάχιστον τρεις βουλευτές – Παπαχριστόπουλος, Κουντουρά, Ζουράρις – έχουν πάρει θέση, είτε δημοσίως, είτε στα όργανα, υπέρ της ψήφισης της συμφωνίας, και παραμένει άγνωστο εάν θα διαφοροποιηθούν και στην περίπτωση που ο Πάνος Καμμένος αποφασίσει να άρει την εμπιστοσύνη του προς την κυβέρνηση.
Στη Νέα Δημοκρατία, η δήλωση Τσίπρα ερμηνεύεται ως «τακτικισμός» και το προσφιλές σενάριο στην ανάλυση της Πειραιώς παραμένει η προσφυγή σε… πολύ πρόωρες κάλπες λόγω του Μακεδονικού. Κατά τους πλέον ανυπόμονους, το «πρόωρες» μεταφράζεται σε εκλογές τον Νοέμβριο, κατά τους πιο συγκρατημένους οι κάλπες προσδιορίζονται τον Μάρτιο, ενώ το δεδομένο είναι πως στον σχεδιασμό της ΝΔ το δημοψήφισμα στην πΓΔΜ αποτελεί τον «σταθμό» για την κλιμάκωση της επίθεσής της με στόχο τη συνοχή της κυβέρνησης. Από τη Δευτέρα κιόλας – κι εάν βεβαίως επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις που θέλουν να επικρατεί το «ναι» στο δημοψήφισμα -, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα εντείνει την πίεση προς τον Πάνο Καμμένο να «ρίξει τον Τσίπρα» πριν ολοκληρωθεί η συνταγματική αναθεώρηση στη γειτονική χώρα. Το επιχείρημα Μητσοτάκη θα είναι η αποτροπή δημιουργίας «τετελεσμένων», ενώ τα στελέχη τη ΝΔ θα θέτουν συνεχώς θέμα απώλειας δεδηλωμένης για την κυβέρνηση όπως φάνηκε ήδη χθες από τις δηλώσεις της εκπροσώπου του κόμματος.
Σε ανάλογο κλίμα αναμένεται να κινηθεί και το Κίνημα Αλλαγής, στελέχη του οποίου θέτουν ήδη θέμα «απονομιμοποίησης» της κυβέρνησης. «Βγαίνει “φάτσα-φόρα” ο κ. Τσίπρας από τις Ηνωμένες Πολιτείες και λέει ότι δεν τον ενδιαφέρει τι θα κάνει επί της ουσίας ο κ. Καμμένος, γιατί εκείνος ενδεχομένως να βρει κι άλλο τρόπο, πώς στέκεται αυτή η κυβέρνηση και παίρνει αποφάσεις για το σήμερα και το αύριο;», ήταν η ενδεικτική δήλωση του εκπροσώπου του ΚΙΝΑΛ Παύλου Χρηστίδη.
Το ερώτημα της διπλής πλειοψηφίας
Ενώπιον αυτού του κλίματος, το κυβερνητικό στρατόπεδο εκπέμπει μία βεβαιότητα και αφήνει ανοιχτό ένα ερώτημα: Η βεβαιότητα είναι πως υπάρχει η κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να περάσει η συμφωνία των Πρεσπών – μια πλειοψηφία, στην οποία συνυπολογίζονται τα περισσότερα μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Ποταμιού, βουλευτές των ΑΝΕΛ, και πιθανώς και κάποιοι ανεξάρτητοι.
Το ερώτημα είναι εάν πέραν της πλειοψηφίας που θα υπερψηφίσει την λύση στο Μακεδονικό, μπορεί να υπάρξει και μια δεύτερη πλειοψηφία που θα στηρίξει την κυβέρνηση σε περίπτωση άρσης της εμπιστοσύνης των ΑΝΕΛ. Εδώ μάλλον δεν συνυπολογίζονται – στην πλειοψηφία τους τουλάχιστον – οι βουλευτές του Ποταμιού και παραμένει άγνωστο εάν και πόσες διαφοροποιήσεις θα υπάρξουν και από την Κοινοβουλευτική Ομάδα των ΑΝΕΛ.
Στην κυβέρνηση, πάντως, θεωρούν δεδομένο ότι δεν υπάρχει η πλειοψηφία των 151 βουλευτών για να στηρίξει μια πιθανή νέα πρόταση μομφής της ΝΔ μετά τον Δεκέμβριο – μια πρόταση, την οποία σχεδόν προανήγγειλε προχθές ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Εδώ, ενδιαφέρον έχει και η επισήμανση που έκανε χθες ο – και συνταγματολόγος – αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος λέγοντας ότι «ακόμη και αν φύγουν οι ΑΝΕΛ, η δεδηλωμένη δεν χάνεται μέχρις ότου υπερψηφιστεί μια πρόταση δυσπιστίας».
Τούτο μπορεί και να σημαίνει ότι η κυβέρνηση δεν σχεδιάζει να ζητήσει νέα ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή σε περίπτωση αποχώρησης των ΑΝΕΛ. Και σίγουρα σημαίνει ότι τις εξελίξεις ως προς τον χρόνο των εκλογών εξακολουθεί να τις καθορίζει μόνον ο Αλέξης Τσίπρας.