Δρόμοι μετατράπηκαν σε πεδία μάχης και πλημμύρισαν στο αίμα, καπνογόνα έκαναν την ατμόσφαιρα αποπνικτική και οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας φρόντισαν να «διαφημίσουν» την παρουσία τους. Η οργή ξεχείλισε για ακόμη μια φορά στην Ιερουσαλήμ, με τον τραγικό απολογισμό των επεισοδίων να ανέρχεται πλέον σε έξι νεκρούς και 400 τραυματίες.
Το Σαββατοκύριακο σημαδεύτηκε από βίαιες συγκρούσεις και διαμαρτυρίες μετά την απόφαση της ισραηλινής κυβέρνησης να τοποθετήσει ανιχνευτές μετάλλων στο Τέμενος Αλ-Άκσα, τον τρίτο ιερότερο τόπο για το Ισλάμ που βρίσκεται στην παλαιά πόλη της Ιερουσαλήμ. Ο χώρος όπου βρίσκεται το τέμενος αλλά και ο Θόλος του Βράχου ( αλ-Χαράμ ασ-Σαρίφ) είναι το Όρος του Ναού – ο ιερότερος τόπος για τον Ιουδαϊσμό.
Οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας και οι Παλαιστίνιοι ηγέτες έχουν προετοιμαστεί για εβδομάδες έντασης και συγκρούσεων, με το Ισραήλ να έχει ήδη ενισχύσει τα στρατεύματά της στη Δυτική Όχθη.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι υπάρχουν σημάδια που συνηγορούν στην εμφάνιση μιας νέας ιντιφάντας – την εξέγερση των Παλαιστινίων ενάντια στην κατοχή της Δυτικής Όχθης και της Γάζας από το Ισραήλ τον Δεκέμβριο του 1987.
ΗΠΑ, Ρωσία, Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και Ηνωμένα Έθνη προέτρεψαν όλες τις πλευρές να δείξουν «μέγιστη αυτοσυγκράτηση».
Το ιστορικό των ταραχών
Την Παρασκευή, αρκετές χιλιάδες Παλαιστινίων της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης διαμαρτυρήθηκαν έντονα κατά των μέτρων ασφαλείας που προωθεί το Ισραήλ.
Επέλεξαν να εκφράσουν την αντίθεσή τους την ώρα των μεσημβρινών προσευχών. Οι Ισραηλινοί «απάντησαν» με πλαστικές σφαίρες αλλά και πραγματικά πυρά.
Το Διεθνές Κίνημα Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου ανακοίνωσε ότι κατά την διάρκεια των επεισοδίων σκοτώθηκαν τρεις Παλαιστίνιοι και τραυματίστηκαν περισσότεροι από 400 άνθρωποι
Ως «αντίποινα», ο 20χρονος Παλαιστίνιος Omar al-Abed πήδηξε πάνω από τη μάντρα της οικισμό Νέβε Τσουφ, γνωστό επίσης ως Χαλάμις, εισέβαλε σε ένα σπίτι και μαχαίρωσε μια τετραμελή οικογένεια, σκοτώνοντας τους τρεις.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπ. Νετανιάχου ορκίστηκε να ισοπεδώσει το πατρικό σπίτι του Abed: «Το σπίτι αυτού του αηδιαστικού τρομοκράτη θα κατεδαφιστεί το συντομότερο δυνατό. Θα κινηθούμε και εναντίον όλων όσων υποκινούν δολοφονίες».
Σε ανάρτησή του στο Facebook πριν από την ειδεχθή επίθεση, ο Abed έγραψε ότι γνώριζε πως θα πεθάνει και ο πατέρας του δήλωσε αργότερα ότι το χέρι του όπλισε η βία στην Ιερουσαλήμ.
Ο στρατός δήλωσε ότι το πατρικό σπίτι του Abed έχει ήδη ερευνηθεί και πως έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες προετοιμασίες για την κατεδάφισή του. Κάτοικοι της γειτονιάς αποκάλυψαν σε εφημερίδες ότι η οικογένεια του Abed μάζεψε τα τιμαλφή της…
Πίσω από τις συγκρούσεις αυτές κρύβονται δύο πηγές έντασης. Η πρώτη είναι η πολιτική της κυβέρνησης του Ισραήλ στο ζήτημα, η οποία κάνει τον Νετανιάχου και το υπουργικό συμβούλιο να αγνοούν τις προειδοποιήσεις ανώτατων αξιωματούχων ασφαλείας. Σύμφωνα με πληροφορίες, αξιωματούχοι είχαν ενημερώσει έγκαιρα ότι η εγκατάσταση ανιχνευτών μετάλλων θα πυροδοτούσε εντάσεις.
Το δεύτερο ζήτημα είναι οι Παλαιστινιακές θρησκευτικές, εθνικές και πολιτισμικές ευαισθησίες που περιβάλλουν την περιοχή. Την ίδια ώρα, όπως όλα δείχνουν, η κυβέρνηση Νετανιάχου δεν υπολόγισε ότι η προτεινόμενη ημερομηνία εγκατάστασης των ανιχνευτών μετάλλων ήταν πολύ κοντά στην επίθεση της 14ης Ιουλίου.
Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών τη Δευτέρα
Μετά από σχετικά αιτήματα της Γαλλίας, της Σουηδίας και της Αιγύπτου, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αναμένεται να συγκληθεί επειγόντως τη Δευτέρα για να συζητήσει την κατάσταση στην Ιερουσαλήμ.
«Η συνεδρίαση αυτή θα μας επιτρέψει να συζητήσουμε επειγόντως για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να στηριχθεί η αποκλιμάκωση», δήλωσε ο Σουηδός πρεσβευτής στον ΟΗΕ Καρλ Σκάου.
Το Ισραήλ αρνείται να απομακρύνει τους ανιχνευτές μετάλλων έξω από το επίμαχο τέμενος
Παράλληλα, το Ισραήλ δεν θα απομακρύνει τους ανιχνευτές μετάλλων, αλλά ενδέχεται τελικά να περιορίσει τη χρήση τους, δήλωσαν σήμερα ισραηλινοί αξιωματούχοι.
Με τους ισραηλινούς στρατηγούς να προειδοποιούν ότι η βία μπορεί να κλιμακωθεί περαιτέρω, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου εξετάζει εναλλακτικές επιλογές για τις πύλες που τοποθετήθηκαν στις εισόδους στο συγκρότημα του τεμένους αλ Άκσα μετά τον θάνατο δύο αστυνομικών από πυροβολισμούς εκεί στις 14 Ιουλίου.
Ωστόσο η δεξιά κυβέρνηση Νετανιάχου δεν θέλει να θεωρηθεί πως συνθηκολογεί στην πίεση που ασκούν οι Παλαιστίνιοι για την τοποθεσία αυτή, όπου βρίσκονται τα ερείπια δύο αρχαίων εβραϊκών ναών και η οποία ήταν από τις περιοχές της Ανατολικής Ιερουσαλήμ που κατέλαβε το Ισραήλ στον πόλεμο του 1967 και προσάρτησε ως πρωτεύουσά του — μια κίνηση που δεν έχει αναγνωριστεί από τη διεθνή κοινότητα.
«Οι ανιχνευτές μετάλλου θα παραμείνουν. Δεν θα μας πουν ποτέ οι δολοφόνοι πώς να κάνουμε έρευνα στους δολοφόνους», δήλωσε ο Τζάτσι Χανέγκμπι, ο ισραηλινός υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης και υψηλόβαθμο στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος Λικούντ, στον ραδιοφωνικό σταθμό των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων.
«Αν εκείνοι (οι Παλαιστίνιοι) δεν θέλουν να εισέρχονται στο τέμενος, ας μην εισέρχονται στο τέμενος.»
Εξοργισμένοι για αυτό που θεωρούν ως παραβίαση ευαίσθητων διευθετήσεων που είχαν γίνει πριν από δεκαετίες στον τρίτο ιερό τόπο του Ισλάμ, πολλοί Παλαιστίνιοι αρνούνται να περάσουν από τους ανιχνευτές μετάλλου, κάνοντας τις προσευχές τους στον δρόμο και πραγματοποιώντας διαδηλώσεις που καταλήγουν συχνά στη βία.
Σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο του στρατού, ο Έρνταν είπε πως το Ισραήλ μπορεί να καταργήσει τους ελέγχους με ανιχνευτές μετάλλων όλων των μουσουλμάνων που εισέρχονται στην περιοχή του αλ Άκσα υιοθετώντας εναλλακτικές διευθετήσεις οι οποίες εξετάζονται. Αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν ενίσχυση της ισραηλινής αστυνομίας στις εισόδους και την τοποθέτηση καμερών CCTV με τεχνολογίες αναγνώρισης προσώπου.
«Υπάρχουν, στο τέλος τέλος, πολλοί πιστοί τους οποίους γνωρίζει η αστυνομία, τακτικοί, και πολύ ηλικιωμένοι και ούτω καθεξής και προτείνεται να μην περνάνε όλοι αυτοί από ανιχνευτές μετάλλων», είπε ο Ερνταν στο ραδιόφωνο του στρατού, αφήνοντας να εννοηθεί ότι μόνον πιθανοί ταραχοποιοί θα υπόκεινται σε ειδικό σκρίνινγκ. Αυτές οι εναλλακτικές διευθετήσεις δεν είναι έτοιμες, πρόσθεσε.
Οι μουσουλμανικές αρχές που επιτηρούν το αλ Άκσα δήλωσαν ωστόσο ότι θα συνεχίσουν να αντιτίθενται σε οποιαδήποτε νέα μέτρα επιβάλουν οι Ισραηλινοί.
«Τονίζουμε την απόλυτη άρνησή μας στις ηλεκτρονικές πύλες και σε όλα τα μέτρα της Κατοχής (του Ισραήλ) που θα άλλαζαν το ιστορικό και θρησκευτικό καθεστώς στην Ιερουσαλήμ και στους ιερούς τόπους της, κυρίως στο ευλογημένο τέμενος Άκσα», ανέφεραν σε κοινή δήλωσή τους ο μεγάλος μουφτής των Παλαιστινίων, ο ασκών χρέη επικεφαλής της παλαιστινιακής δικαιοσύνης και το θρησκευτικό ίδρυμα Waqf που χρηματοδοτείται από την Ιορδανία.
Ο παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς έδωσε εντολή την Παρασκευή για αναστολή όλων των επίσημων επαφών με το Ισραήλ. Δεν επεκτάθηκε. Με τις συνομιλίες για ένα μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος να έχουν διακοπεί εδώ και καιρό οι επαφές μέχρι τώρα περιορίζονταν κυρίως σε θέματα συνεργασίας για την ασφάλεια στη Δυτική Όχθη.
Η Ιορδανία και η Τουρκία, μεταξύ των λίγων μουσουλμανικών χωρών που συνομιλούν με το Ισραήλ, έχουν ζητήσει την απομάκρυνση των ανιχνευτών μετάλλου. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα πραγματοποιήσει αύριο συνεδρίαση για την κρίση.
«Το χειριζόμαστε με ψυχραιμία, αποφασιστικότητα και υπευθυνότητα», δήλωσε ο Νετανιάχου σε δηλώσεις που μεταδόθηκαν τηλεοπτικά πριν από τη σημερινή εβδομαδιαία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου. Ο ισραηλινός πρωθυπουργός πρόσθεσε πως τα μέτρα ασφαλείας θα αποφασιστούν ανάλογα με την κατάσταση επί του πεδίου.