Ο καθηγητής Συρίγος εξηγεί γιατί αφέθηκαν τώρα ελεύθεροι Μητρετώδης και Κούκλατζης και τονίζει ότι δεν δώσαμε τίποτα

Η απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών παραμονή του δεκαπενταύγουστου υπήρξε εντελώς αιφνιδιαστική, γράφει σε άρθρο του στη διαδικτυακή έκδοση της «Καθημερινής» ο έγκριτος καθηγητής Άγγελος Συρίγος και συνεχίζει:

Το γεγονός έφερε ανακούφιση στις οικογένειές τους και σκόρπισε χαρά και συγκίνηση σε όλη την Ελλάδα λόγω του μεγάλου συμβολισμού που έφερε η πολύμηνη και καθ’ όλα άδικη κράτησή τους αλλά και η λύτρωσή τους παραμονή της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Τί όμως συνέβη και το καθεστώς Ερντογάν αποφάσισε να τους αφήσει ελεύθερους;

Όλες οι ενδείξεις συντείνουν προς το ότι η ευτυχής εξέλιξη συνδέεται άμεσα με το θέμα της συνεχιζόμενης κρατήσεως του αμερικανού πάστορα Μπράνσον και της συνεπακόλουθης εντάσεως μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ.

Εκτός από τον Μπράνσον, στις τουρκικές φυλακές κρατούνται Αμερικανοί, Γερμανοί και Γάλλοι υπήκοοι.

Εδώ και λίγες ημέρες οι ΗΠΑ δεν ζητούν μόνον την αποφυλάκιση του πάστορα.

Απαιτούν πλέον την απελευθέρωση όλων όσων σχετίζονται με αμερικανικά συμφέροντα (Αμερικανοί αλλά και Τούρκοι υπάλληλοι σε αμερικανικά προξενεία) και κρατούνται στις τουρκικές φυλακές.

Η περίπτωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών διέφερε ως προς τις άλλες υποθέσεις ξένων υπηκόων διότι δεν τους κατηγορούσαν για συνεργασία με τους Γκιουλενιστές ή τους αυτονομιστές του ΠΚΚ.

Κατά τα λοιπά υπήρχαν πολλές ομοιότητες. Όλοι έχουν κρατηθεί επί μακρό χρονικό διάστημα χωρίς να τους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες.

Όταν γίνονται γνωστές οι κατηγορίες, διαπιστώνεται ότι δεν συνοδεύονται από ισχυρά στοιχεία.

Σε όλες τις περιπτώσεις υπάρχει η βεβαιότητα ότι πρόκειται περί ομηρίας, όπου η τουρκική πλευρά περιμένει να πάρει κάτι ως αντάλλαγμα για να τους αφήσει ελεύθερους.

Με την αιφνιδιαστική του κίνηση ο Ερντογάν ήθελε να περάσει διάφορα μηνύματα:

• Προς τις ΗΠΑ και την Ευρώπη: Το καθεστώς δεν είναι απόλυτο και μονολιθικό. Υπάρχει ελπίδα σύντομης απελευθερώσεως του Αμερικανού πάστορα και ίσως και άλλων.

• Προς τις ΗΠΑ: Οι δύο Έλληνες στρατιωτικοί αφέθησαν μετά από απόφαση τουρκικού δικαστηρίου.

Επομένως και η υπόθεση του πάστορα πρέπει να περάσει τυπικώς μέσα από την τουρκική δικαιοσύνη.

Ήδη ένας Τούρκος δημοσιογράφος, ο Αμπντουκαντίρ Σεβί, γνωστός για τις στενές του σχέσεις με το κυβερνών ισλαμικό κόμμα, έγραψε ότι η απελευθέρωση του πάστορα είναι θέμα χρόνου, εάν οι ΗΠΑ παρουσιάσουν στοιχεία για τα προβλήματα που έχει προκαλέσει στην ψυχική του υγεία η σχεδόν διετής παραμονή στις φυλακές.

• Προς τις διεθνείς αγορές: Η απελευθέρωση είναι σημάδι επιστροφής της Τουρκίας σε μία πιο λογική στάση. Οι αγορές που είναι εξαιρετικά ευαίσθητες σε σχετικές κινήσεις ελπίζεται ότι θα το καταγράψουν και θα μειωθούν οι διεθνείς οικονομικές πιέσεις προς την τουρκική λίρα.

Η απελευθέρωση των δύο στρατιωτικών θα πρέπει να συνδυασθεί και με την ανακοίνωση που εξέδωσαν στις 31 Ιουλίου 18 ηγέτες θρησκευτικών μειονοτήτων της Τουρκίας.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται οι μειονότητες «είναι ελεύθερες να ζήσουν σύμφωνα με την πίστη τους και να ασκήσουν τα λατρευτικά τους καθήκοντα σύμφωνα με τις παραδόσεις τους.

»Δηλώσεις που αναφέρουν ή υπονοούν καταπίεση είναι εντελώς αναληθείς».

Η ανακοίνωση αποτελούσε απάντηση στα σχόλια του Αμερικανού αντιπροέδρου Μάικ Πένς που είχε πει ότι δεν υπάρχει θρησκευτική ελευθερία στην Τουρκία.

Ουδέποτε ο Ερντογάν θα κατέφευγε σε μία τέτοια κίνηση από ανθρώπους που θεωρεί κατώτερους (γκιαούρηδες), εάν δεν αισθανόταν ότι βρίσκεται υπό τρομερή πίεση.

Αυτό δηλώνει και η απελευθέρωση των δύο στρατιωτικών.

Εάν επιβεβαιωθεί τις επόμενες ημέρες ότι δεν πρόκειται περί τακτικού ελιγμού του Ερντογάν για να κερδίσει χρόνο, θα έχουμε μία ακόμη απόδειξη του απίστευτου ρεαλισμού του, όταν πιέζεται.

Επίσης, είναι βέβαιον ότι ο Ερντογάν θα σπεύσει να χρησιμοποιήσει τις ανακοινώσεις που θα γίνουν στην Ελλάδα για το θέμα.

Εάν οι ανακοινώσεις είναι τμήμα της συμφωνίας για την απελευθέρωση, καλώς να γίνουν αλλά να είναι συγκρατημένες.

Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται ιδιαίτερα μεγάλη ένταση με την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο. Τέτοιες δηλώσεις αποπροσανατολίζουν τη διεθνή κοινότητα.

Τέλος, αυτό που συνέβη με τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς, τον πάστορα, τους Αμερικανούς και Γερμανούς κρατουμένους δείχνει την επιλογή της Τουρκίας κατά την τελευταία διετία να χρησιμοποιήσει αυτούς τους ανθρώπους ως ομήρους σε διαπραγματεύσεις.

Δυστυχώς αυτή την αντίληψη επιβεβαίωσε η Γερμανία που εντελώς λανθασμένα αποδέχθηκε τον Φεβρουάριο του 2018 την απελευθέρωση του δημοσιογράφου Γιουκσέλ -γερμανικής και τουρκικής ιθαγένειας- με αντάλλαγμα την πώληση πολεμικού υλικού στην Τουρκία.

Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να ισχύει η αρχή ότι δεν διαπραγματεύεσαι ούτε με τρομοκράτες ούτε με κράτος που ακολουθεί τέτοιες πρακτικές.

Ορθότατη υπήρξε η επιλογή της Ελλάδος να μην μπει στη λογική διαπραγματεύσεων.

Αυτό αναφέρεται διότι η Ελλάδα γειτνιάζει με την Τουρκία και μπορεί η τελευταία να υιοθετήσει εκ νέου τέτοιες τακτικές.