Αεροδρόμιο φάντασμα. Συνήθως με αυτές τις λέξεις περιγράφουν οι Κύπριοι το Αεροδρόμιο της Λευκωσίας όταν τους ρωτήσει κανείς. Και όντως είναι ένα αεροδρόμιο φάντασμα. Αυτό που άλλοτε ήταν ένα κόσμημα της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Ο Διεθνής Αερολιμένας Λευκωσίας αποτελεί σήμερα ένα εγκαταλελειμμένο αεροδρόμιο.
Βρίσκεται δυτικά της πρωτεύουσας της Κύπρου, Λευκωσίας. Ήταν το κύριο αεροδρόμιο της Κύπρου από την περίοδο της οικοδόμησης του το 1968, μέχρι και το 1974.
Το αεροδρόμιο της Λευκωσίας βρίσκεται σε κατάσταση αχρηστίας από το 1974 και αυτή τη στιγμή τελεί υπό τον έλεγχο της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, η οποία και το χρησιμοποιεί ως αρχηγείο της.
Στις 20 Ιουλίου 1974, δυο άδεια αεροσκάφη των Κυπριακών Αερογραμμών, καταστράφηκαν στη διάρκεια των σφοδρών βομβαρδισμών της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας που διενεργήθηκαν στο πλαίσιο της παράνομης τουρκικής εισβολής.
Πριν από μερικά χρόνια χρόνια ο Κύπριος φωτογράφος Άντρος Ευσταθιού βρέθηκε στο Αεροδρόμιο της Λευκωσίας για να το φωτογραφίσει. Αυτή την φορά όμως οι φωτογραφίες του παίρνουν σάρκα και οστά. Αποκτούν εκτός από το άψυχο υλικό του αεροδρομίου και έμψυχο!
Ανθρώπους που κάποτε δούλευαν στο αεροδρόμιο αυτό. Ανθρώπους που γέμιζαν με τα γέλια, τις φωνές αλλά και τα δάκρυα τους, το κτίριο εκείνο που δέσποζε λίγο έξω από την πρωτεύουσα.
Η έκθεση φωτογραφίας του Άντρου Ευσταθίου με τίτλο «Αεροδρόμιο Λευκωσίας, Η επιστροφή», παρουσιάστηκε τον Αύγουστο του 2012 στην isnotgallery στην Παλιά Λευκωσία. Ακολούθως στη Θεσσαλονίκη και πάλι πίσω στην Κύπρο ενώ πέρσι παρουσιάστηκε ξανά στην Αθήνα με μεγάλη επιτυχία.
Είναι εικόνες που μένουν χαραγμένες βαθιά μέσα στο μυαλό μας.
Η τελευταία προσγείωση στο αεροδρόμιο
Στις 20 Ιουλίου 1974 τα τουρκικά στρατεύματα είχαν ήδη μπει στην Κύπρο από την Κερύνεια. Ο κόσμος ήταν ανάστατος και προσπαθούσε να βρει τα πόδια του. Κάποιοι όμως δεν βρίσκονταν καν στην Κύπρο την ώρα της εισβολής. Έφθαναν στο νησί αεροπορικώς κατά τη διάρκεια των πρώτων της ωρών. Μεταξύ αυτών και ο Αδάμος Μαρνέρος.
Ο τελευταίος κυβερνήτης που προσγείωσε αεροπλάνο στο αεροδρόμιο Λευκωσίας το 1974.
Η πτήση CY317 ήταν η τελευταία που πραγματοποιήθηκε στο αεροδρόμιο Λευκωσίας. Ο κυβερνήτης Αδάμος Μαρνέρος, είχε εκφράσει τις ανησυχίες του και προσπαθούσε να πείσει τον τότε διευθυντή των Κυπριακών Αερογραμμών για ακύρωση της πτήσης. Η εισήγηση του κυβερνήτη έπεσε στο κενό.
Οι επιβάτες ήταν μόλις πέντε άτομα. Ένα ζευγάρι Ελληνοκύπριοι, ένα ζευγάρι Τουρκοκύπριοι και ένας ακόμη Ελληνοκύπριος.
Στις 8:10 π.μ. τοπική ώρα Αγγλίας απογειώθηκε από το Λονδίνο με προορισμό την πρώτη του στάση στο Φιουμιτσίνο της Ρώμης για ανεφοδιασμό και έλεγχο. Οι ελπίδες πως η πτήση θα ακυρωνόταν δεν είχαν σβήσει. Ωστόσο, καμία εντολή δεν ακουγόταν στο ραντάρ του κυβερνήτη. Αν και η εισβολή ήταν σίγουρη, η πτήση έπρεπε να πραγματοποιηθεί.
Στις 12:30 μ.μ., οι πέντε επιβάτες και το πλήρωμα απογειώθηκαν και πάλι με τελικό προορισμό τη Λευκωσία.
Φθάνοντας λίγο πάνω από την Κύπρο ο κυβερνήτης Μαρνέρος παρατηρεί πέντε σήματα στην οθόνη του ραντάρ του.
Οι πέντε μικρές κουκκίδες, ήταν τα πλοία που κινούνταν από την Αττάλεια προς την Κερύνεια .
Ευθύς αμέσως ζήτησε άδεια από τον Πύργο Ελέγχου να κατευθύνει το αεροπλάνο προς την περιοχή Αμμοχώστου. Κι αυτό για να δει καλύτερα τα πλοία. Η άδεια δόθηκε κι έτσι η αλλαγή πορείας ξεκίνησε.
Πλέον τα σήματα στο ραντάρ του αυξάνονται και είναι πιο ευδιάκριτα. Μικρά σκάφη, αποβατικά πλοία, άλλα μεγαλύτερα πιο πίσω.
Ο Κυβερνήτης σημειώνει τα πάντα σε ένα χάρτη. Μετά την προσγείωση του αεροπλάνου, ο χάρτης αυτός δόθηκε στην κυπριακή Αστυνομία. Ο Κυβερνήτης δίνει σήμα να ειδοποιηθεί άμεσα η στρατιωτική διοίκηση Κερύνειας. Η απάντηση που λαμβάνει είναι πως είναι όλα υπό έλεγχο.
Τελικά, στις 04:00 το πρωί της 20ης Ιουλίου 1974, ο Αδάμος Μαρνέρου με αυταπάρνηση προσγείωσε το τελευταίο αεροπλάνο στο Αεροδρόμιο Λευκωσίας. Μαζί του προσγειώνονταν και οι Τούρκοι αλεξιπτωτιστές. Φεύγοντας από το αεροδρόμιο, είδε τις βόμβες που ξεκίνησαν να καταστρέφουν το κατεχόμενο και εγκαταλελειμμένο σήμερα αεροδρόμιο της Λευκωσίας…