Μήνυμα φιλίας έστειλε στον ελληνικό λαό ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ μέσω συνέντευξης του στην ΕΡΤ, τονίζοντας πως όχι αργότερα από την Άνοιξη του 2019 ή τα μέσα του 2019 θα δει μονάχα οφέλη από τη συμφωνία των Πρεσπών.
«Είμαστε ο βόρειος γείτονάς σας. Έχουμε σαφώς διαχωρισμένα τα θέματα ταυτότητας. Αλλάζουμε το σύνταγμά μας επειδή πιστεύουμε σε αυτήν τη φιλία» δήλωσε χαρακτηριστικά και εξέφρασε την πεποίθησή του ότι θα φέρει ευμάρεια και ευημερία στους πολίτες των δύο χωρών.
«Εμείς δεν είμαστε κομμάτι της ελληνιστικής ιστορίας της Μακεδονίας» ξεκαθάρισε ο Ζόραν Ζάεφ και καθιστά σαφές πως η χώρα του δέχεται την ελληνιστική μακεδονική ταυτότητα και την αναγνωρίζει.
Μιλώντας για τη συμφωνία των Πρεσπών, δήλωσε περήφανος γι’ αυτή και είπε ότι δεν ήταν εύκολη, τονίζοντας πως με αυτή προσπαθούμε να δημιουργήσουμε φιλία και να εξασφαλίσουμε θετικό μέλλον και δυνατότητα για συνεργασία σε κάθε επίπεδο: Σε οικονομικό, πολιτιστικό, στην εκπαίδευση, στην υγεία, στον αθλητισμό, σε όλους τους τομείς. «Είμαστε δύο γειτονικές χώρες και πιστεύω ότι έχουμε τόσες δυνατότητες μπροστά μας από τις οποίες οι πολίτες από μόνοι τους θα διαπιστώσουν ότι φέρνει μόνο θετικά αποτελέσματα για τις δύο χώρες και τους δύο λαούς» συμπλήρωσε.
Επίσης, ο κ. Ζάεφ απαντώντας σε σχετική ερώτηση, θέλησε να απευθυνθεί προσωπικά στους κ.κ. Πάνο Καμμένο και Κυριάκο Μητσοτάκη, λέγοντας πως «αποκτήσαμε όνομα με γεωγραφικό προσδιορισμό για όλες τις χρήσεις, ότι αυτό θα γίνει με συνταγματικές τροποποιήσεις και ότι ταυτόχρονα δεν θίγει την ιδιαιτερότητα του βορείου τμήματος της Ελλάδας».
Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε πως το άρθρο 7, παράγραφος 2 και 3 διαχωρίζει με σαφήνεια το ελληνικό κομμάτι της Μακεδονίας από το δικό τους, εκφράζει «απόλυτο σεβασμό προς την ελληνική κληρονομιά, προς εκείνους που νιώθουν Έλληνες Μακεδόνες» και πρόσθεσε: «Εμείς αυτό το σεβόμαστε και θέλουμε σε αυτή τη βάση να οικοδομήσουμε τη φιλία μας. Με τον αμοιβαίο διαχωρισμό αυτών των ζητημάτων ταυτότητας, διότι η ταυτότητα είναι αίσθημα, δεν μπορεί να ορισθεί με συμφωνίες. Δεχόμενοι τη χρήση erga omnes πιστεύω ότι και τα ζητήματα ταυτότητας που συζητιούνται προστατεύονται στην ελληνική πλευρά. Θέλω να απευθυνθώ σε αυτούς και να τους καλέσω να δουν αυτό το ζήτημα με αυτόν τον τρόπο. Οι βλέψεις προς την Ελλάδα είναι μόνο τουριστικές, φιλικές».
Συνεχίζοντας στο ίδιο πνεύμα, ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ ανέφερε στη συνέντευξή του στην ΕΡΤ και τον δημοσιογράφο Φάνη Παπαθανασίου, ότι απόδειξη ότι η συμφωνία είναι δίκαιη είναι το γεγονός ότι η αντιπολίτευση στις δύο χώρες έχει επικριτική θέση ως προς τη συμφωνία. Αυτό σημαίνει ότι και οι δύο πλευρές εξίσου έκαναν υποχωρήσεις και εξίσου αποκόμισαν οφέλη, προσέθεσε.
Εκμυστηρεύθηκε πως η πιο δύσκολη στιγμή γι’ αυτόν ήταν εκεί που έπρεπε να δεχτεί την αιτιολόγηση για ποιο λόγο το όνομα θα πρέπει να είναι για όλες τις χρήσεις και στο εσωτερικό με συνταγματικές αλλαγές και έκανε γνωστό πως η απάντηση από την ελληνική πλευρά, από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά ήταν ότι αν δεν κλείσει με αυτό τον τρόπο ολοκληρωτικά το θέμα, στο μέλλον θα προκύψουν και νέα προβλήματα.
Και αυτό είναι γεγονός, παραδέχθηκε, «όσο αυτό και να ήταν δύσκολο, αυτό ήταν το σημείο καμπής» και σημείωσε σε άλλο σημείο της συνέντευξης: «Δεν είναι εύκολο, ξέρω όμως ότι οι ηγέτες πρέπει να ηγούνται και να εξασφαλίζουν ένα καλό μέλλον για τα παιδιά και τις επερχόμενες γενιές. Αυτό είναι υποχρέωσή μας. Μπορεί και να στοιχίσει στην πολιτική καριέρα τη δική μου και του Αλέξη Τσίπρα, αλλά ξέρω ότι οι δύο χώρες μας θα έχουν οφέλη. Αυτό ήταν το επώδυνο θέμα». Αντέταξε σε αυτό πως μαζί με τον Έλληνα πρωθυπουργό έκαναν ένα ιστορικό βήμα για το οποίο δήλωσε βέβαιος ότι οι πολίτες θα δουν τα οφέλη, όχι σε 5 και 10 χρόνια, αλλά σε 5 και 10 μήνες.
Σε ερώτηση για το ποιος ήταν ο καθοριστικός παράγοντας που οδήγησε στη συμφωνία, απάντησε κατηγορηματικά το «erga omnes» και διευκρίνισε: «Επειδή το πιο επώδυνο θέμα στη συμφωνία είναι η εσωτερική χρήση του ονόματος και η ανάγκη να αλλάξει στο Σύνταγμα είναι επώδυνο ζήτημα. Ραγίζει την καρδιά. Τη δική μου και του λαού μου. Αλλά δίνει μεγάλη προοπτική για τους πολίτες μας. Δημιουργούμε έναν καινούργιο φίλο, τον νότιο γείτονά μας με τον οποίο πρέπει να αναπτύξουμε τεράστια φιλία. Ανοίγει προοπτική για την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Ταυτόχρονα, ο κ. Ζάεφ εξέφρασε την πεποίθησή του ότι το δημοψήφισμα θα είναι επιτυχές, δηλώνοντας τη βεβαιότητά του ότι οι πολίτες της πΓΔΜ θα αδράξουν το μέλλον. Συνεχίζοντας ο κ. Ζάεφ αποκάλυψε τις σκέψεις του για το ερώτημα που θα διατυπωθεί στο δημοψήφισμα. «Είμαι πεπεισμένος ότι ο λαός θα είναι υπέρ της συμφωνίας με την Ελλάδα επειδή το ερώτημα πιθανότατα θα είναι αν είστε υπέρ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ και υπέρ της συμφωνίας με την Ελλάδα. Προς αυτήν την κατεύθυνση θα είναι το ερώτημα επειδή τα δύο αυτά θέματα είναι αλληλένδετα. Και από την άποψη αυτή όταν οι πολίτες θα δώσουν την ψήφο τους, οι πολιτικοί, η κυβέρνηση, το κοινοβούλιο, ο Πρόεδρος της χώρας, είμαστε υποχρεωμένοι να την σεβαστούμε. Ίσως το ερώτημα είναι: “Είστε υπέρ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ υποστηρίζοντας την ονομασία Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας”.
Σε ό,τι αφορά την ημερομηνία διεξαγωγής του δημοψηφίσματος, απάντησε ότι η συζήτηση στο Κοινοβούλιο των Σκοπίων θα ξεκινήσει μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, στις 12 Ιουλίου, και εκτίμησε ότι θα πραγματοποιηθεί στο τέλος Σεπτεμβρίου. Ειδικότερα, ως πιθανές ημερομηνίες προσδιόρισε την 23η Σεπτεμβρίου, την 30η Σεπτεμβρίου, την 7η Οκτωβρίου. Διαμήνυσε μάλιστα πως το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα είναι δεσμευτικό για όλους στο κοινοβούλιο και για όλους τους θεσμούς του κράτους.
Επόμενο βήμα, που θα ακολουθήσει ένα θετικό για τη συμφωνία αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα, θα είναι οι αλλαγές στο Σύνταγμα της πΓΔΜ. «Μετά το επιτυχές δημοψήφισμα θέλουμε να έχουμε τρεις μήνες, χρόνος που μας επαρκεί, για να κάνουμε τις συνταγματικές αλλαγές, με τις οποίες ολοκληρώνουμε την πλήρη αλλαγή στη χρήση του ονόματος, με βάση τις φάσεις που προβλέπονται από την συμφωνία» τόνισε συγκεκριμένα.
Όσον αφορά την ψήφιση των συνταγματικών αλλαγών από το Κοινοβούλιο της γείτονας χώρας, είπε πως ο στόχος που έχουν θέσει είναι η 15η Ιανουαρίου, σημειώνοντας πως αν γίνει νωρίτερα ακόμη καλύτερα. «Μάλιστα θέλουμε να το τελειώσουμε πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων και τις Πρωτοχρονιάς γι’ αυτό το λόγο αφήνουμε τρεις μήνες σύμφωνα με το σύνταγμά μας και τη νομοθεσία. Χρειάζονται περίπου 100 μέρες. Γι’ αυτό λέμε για τις 15 Ιανουαρίου» σημείωσε.
Σε αυτό το πλαίσιο, εξέφρασε την πεποίθηση πως μετά από ένα επιτυχές δημοψήφισμα «όλοι στο Κοινοβούλιο θα ακούσουν αυτό που ο λαός θα πει και ανάλογα θα ψηφίσουν» και επισήμανε: «Λαμβάνουμε ως μήνυμα ακόμα και από τον Πρόεδρο της χώρας Γκιόργκι Ιβάνοφ ότι αν το δημοψήφισμα είναι επιτυχές, και αυτός θα υποστηρίξει τη συμφωνία με την Ελλάδα και όλα όσα ακολουθούν ως επόμενη φάση. Το ίδιο και η αντιπολίτευση. Σίγουρα υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, αυτό είναι Δημοκρατία αλλά μετά το δημοψήφισμα ακολουθούν οι συνταγματικές αλλαγές».
Στην κατεύθυνση αυτή, δήλωσε πως μετά την ψήφιση των συνταγματικών αλλαγών «αναμένουμε ότι το ελληνικό κοινοβούλιο θα κυρώσει τη συμφωνία που υπογράψαμε και στη συνέχεια να ακολουθήσει η κύρωση του πρωτοκόλλου για ένταξη στο ΝΑΤΟ».
Ερωτηθείς πότε θα ισχύσει η νέα ονομασία «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», ο κ. Ζάεφ απάντησε πως μετά την κύρωση της συμφωνίας με την Ελλάδα, θα έχει κυρωθεί και από τις δύο πλευρές και θα τεθεί σε ισχύ. «Και αυτό σημαίνει ότι τότε θα είμαστε Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, για την Ελλάδα, τη Βουλγαρία για όλους τους γείτονές μας για όλες τις χώρες τους κόσμου, για όλους τους διεθνείς οργανισμούς» εξήγησε.
Ταυτόχρονα με τις συνταγματικές αλλαγές, επισήμανε, θα ανοίξουν τα διαπραγματευτικά κεφάλαια με την ΕΕ έτσι θα προχώρα και η χρήση τους ονόματος στο εσωτερικό. «Κάθε κεφάλαιο αφορά όλους τους θεσμούς και έτσι η χρήση θα μπαίνει σταδιακά και στο εσωτερικό. Με τον τρόπο αυτό η Ελλάδα θα μας βοηθήσει να προχωρήσουμε με τα κεφάλαια, για να προχωρήσει πιο γρήγορα και η χρήση το εσωτερικό. Με την πλήρη ένταξη στην ΕΕ που όλοι περιμένουμε να μην είναι αργότερα από το 2025, η χώρα και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό θα είναι Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» συμπλήρωσε.
Ως προς την ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ, είπε πως η χώρα του περιμένει την επόμενη εβδομάδα ότι θα λάβει πρόσκληση από τη βορειοατλαντική συμμαχία, με την οποία ουσιαστικά θα ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις για την εισδοχή. Αυτές θα διαρκέσουν μέχρι τον Ιανουάριο του 2019, οπότε θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες με το δημοψήφισμα και τις συνταγματικές αλλαγές και η κύρωση από την Ελλάδα, εκτίμησε και ανέφερε πως αμέσως μετά αρχίζει η δεύτερη φάση της πρόσκλησης για ένταξη στο ΝΑΤΟ, που είναι η κύρωση της συμφωνίας προσχώρησης από τα κράτη-μέλη, εκφράζοντας την ελπίδα ότι η Ελλάδα θα είναι η πρώτη χώρα-μέλος που θα την κυρώσει εφόσον και η πΓΔΜ εκπληρώσει τα συμφωνηθέντα.
Στη συνέχεια ο κ. Ζάεφ έπλεξε το εγκώμιο του Έλληνα πρωθυπουργού, λέγοντας πως αυτό που έδειξε συνιστά πρότυπο ευρωπαϊκής ηγεσίας και ευρωπαϊκής συμπεριφοράς. «Πιθανότατα βρεθήκαμε δύο άνθρωποι, εγώ και ο Αλέξης που αγαπάμε πολύ τις χώρες μας, τόσο πολύ που δεν υπολογίζουμε τις πολιτικές μας καριέρες. Σημασία έχει το μέλλον των χωρών μας. Αναγνώρισα αυτήν την αγάπη που έχει ο Αλέξης Τσίπρας για τη χώρα του. Τα αισθήματα που κυριαρχούν στο Βόρειο τμήμα της Ελλάδας, την Μακεδονία, τα γνωρίζει. Ο παππούς του είναι από την Καβάλα. Τα αισθήματα αυτά τα εξέφρασε ανοιχτά. Κάποια στιγμή γίναμε και νομικοί στις συνομιλίες αλλά μιλήσαμε για την ουσία. Κάποιες στιγμές μλήσαμε και για τις οικογένειές μας» προσέθεσε.
Καταληκτικά, ο κ. Ζάεφ υποστήριξε πως θα ήταν πιο εύκολο για την Ελλάδα και για τη χώρα του αν το έλυναν το ’92, το ’93 ή το 1994 το ζήτημα.