Μετά από ένα εξάμηνο σημαντικών εξελίξεων σε όλα τα μέτωπα, όπου πολλά θέματα άνοιξαν και στην πραγματικότητα δεν “έκλεισε” ακόμα κάτι οριστικά, το εκλογικό σώμα, όπως καταγράφεται στη δημοσκόπηση της Palmos Analysis για το Tvxs.gr, δείχνει να τηρεί στάση αναμονής σε σχέση με τις επιλογές του στις επόμενες Εθνικές κάλπες, όποτε κι αν αυτές στηθούν. Παράλληλα, η διαφορά μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ στην πρόθεση ψήφου, η οποία είχε ξεπεράσει τις 13 μονάδες έναν χρόνο πριν, έχει μειωθεί πλέον σε μονοψήφιο αριθμό, ενώ ο μεγάλος όγκος ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ του 2015 που δηλώνουν σήμερα αναποφάσιστοι, καθιστούν κάθε πρόβλεψη για το εκλογικό αποτέλεσμα των επόμενων Βουλευτικών εκλογών δύσκολη.
Πιο αναλυτικά, η ΝΔ διατηρεί ισχυρό προβάδισμα έναντι του ΣΥΡΙΖΑ στην πρόθεση ψήφου (20,8% έναντι 11,9%), ωστόσο εμφανίζει σαφή μείωση της συσπείρωσής της σε σχέση με έναν χρόνο πριν (από το 82% στο 68%) που οφείλεται κυρίως στην αύξηση των αναποφάσιστων ψηφοφόρων της του Σεπτεμβρίου του 2015 κατά περίπου 10 ποσοστιαίες μονάδες.
Δείχνει, λοιπόν, σ’ αυτήν τη φάση, να στερείται της αναγκαίας δυναμικής που είναι απαραίτητη ώστε να ξεπεράσει το 35% – ποσοστό που είναι ένα πιθανό ελάχιστο όριο για τη διεκδίκηση αυτοδυναμίας στις επόμενες εκλογές.
Από την άλλη, ο ΣΥΡΙΖΑ αφενός μεν δεν αυξάνει αισθητά τα ποσοστά ή την συσπείρωσή του σε σχέση με ένα χρόνο πριν (στην πρόθεση ψήφου βρίσκεται στο 11,9% έναντι 10,6% και η συσπείρωσή του στο 32% έναντι 28% πέρυσι), αφετέρου όμως εξακολουθεί να διατηρεί σχεδόν αμετάβλητη ποσοτικά την “δεξαμενή” των “μετέωρων” ψηφοφόρων του και δεν αυξάνονται οι διαρροές του προς άλλα κόμματα.
Αντιθέτως, κατά το τελευταίο εξάμηνο έχουν περιοριστεί οι διαρροές ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ προς άλλα κόμματα (από το 32% σε 22% συνολικά και από 12% σε 6% προς τη ΝΔ) με αντίστοιχη αύξηση των “μετέωρων” ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ (από 39% σε 46%).
Εκτίμηση εκλογικής επιρροής
Οι ψηφοφόροι, συνεπώς, δείχνουν να το σκέφτονται, ενώ σημαντικό ποσοστό των “μετέωρων” ψηφοφόρων δηλώνει ότι θα επιλέξει απορριπτικές λύσεις (αποχή, άκυρο ή λευκό). Μάλιστα, αυτό επηρεάζει και τα μικρότερα κόμματα, καθώς σχεδόν όλα εμφανίζουν κάμψη στην πρόθεση ψήφου σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2017, ενώ το ποσοστό των “μετέωρων” ψηφοφόρων αυξάνεται κατά 12,4%, από το 29,5% στο 41,7%.
Η πολιτική προέλευση των “μετέωρων” ψηφοφόρων τεκμηριώνει τη δυσκολία στις προβλέψεις σε σχέση με το εκλογικό αποτέλεσμα ενδεχόμενων Βουλευτικών εκλογών, καθώς σε αναλογία περίπου 3 προς 1 (29% έναντι 11%) δηλώνουν ότι είχαν ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ έναντι ΝΔ τον Σεπτέμβρη του 2015, ενώ μικρότερα (αλλά διόλου ευκαταφρόνητα ποσοστά, δεδομένου του συνολικού όγκου των “μετέωρων” ψηφοφόρων), προέρχονται από ψηφοφόρους των μικρότερων κομμάτων.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εικόνα για το Κίνημα Αλλαγής, καθώς από τη μια δεν φαίνεται να κεφαλαιοποιεί τη δυναμική που είχε αναπτυχθεί κατά την περίοδο της εκλογής νέας ηγεσίας, από την άλλη η εκλογική βάση των κομμάτων από την σύμπραξη των οποίων προήλθε, εμφανίζει σημαντική ρευστότητα και προβληματισμό. Οι στρατηγικές επιλογές και η επιτυχής ή μη προσπάθεια να πείσει για μια εναλλακτική πρόταση ανάμεσα στις κύριες επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ, θα κρίνει αν η ρευστότητα αυτή οδηγήσει σε δυναμική διεύρυνση του εκλογικού ακροατηρίου ή σε παγίωση των χαμηλών, μονοψήφιων ποσοστών.
Οικονομία και σκάνδαλα
Σχετικά με τα θέματα της οικονομίας και τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για το χρέος, η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών, και μάλιστα διακομματικά (ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ) κρίνουν ως πολύ σημαντική τη ρύθμιση του χρέους. Ειδικότερα σε ποσοστό 62% δηλώνουν πως η ρύθμιση του χρέους είναι πολύ σημαντική για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας και τη χώρα και 19% ως αρκετά σημαντική. Στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται σε 69% και 19%, ενώ στους ψηφοφόρους της ΝΔ στο 65% και 16%.
Επίσης συντριπτικό είναι το ποσοστό που θεωρεί ως σημαντική (π0λύ και αρκετά) τη ρήτρα ανάπτυξης στην αποπληρωμή του χρέους. Το σχετικό ποσοστό που συμφωνεί με τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης για ρήτρα ανάπτυξης ανέρχεται σε 79%, ενώ και σε αυτή την ερώτηση καταγράφεται διακομματική συμφωνία με τα ποσοστά στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ να ανέρχονται σε 83% και 78% αντίστοιχα.
Σχετικά με το σκάνδαλο Novartis, καθολική είναι η απόρριψη του αφηγήματος της ΝΔ και των εμπλεκόμενων πολιτικών προσώπων περί σκευωρίας. Ειδικότερα το 73% δηλώνει πως υπάρχει σκάνδαλο και μόλις το 15% υποστηρίζει πως πρόκειται για μια σκευωρία. Μάλιστα την ύπαρξη σκανδάλου αναγνωριζει και το 48% των ψηφοφόρων της ΝΔ. Ίδια είναι η εικόνα και στην υπόθεση του ΚΕΕΛΠΝΟ με το 65% να δηλώνει πως υπάρχει εμπλοκή και ευθύνη πολιτικών προσώπων, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στους ψηφοφόρους της ΝΔ ανέρχεται στο 48% έναντι 36% που εκτιμά πως πρόκειται για σκευωρία.
Είναι προφανές ότι το επόμενο εξάμηνο και η εξέλιξη των μεγάλων ανοικτών ζητημάτων στα μέτωπα των Εθνικών θεμάτων και της οικονομίας, θα κρίνουν εν πολλοίς την εξέλιξη των εκλογικών δεδομένων. Η Κυβέρνηση έχει μπροστά της την κρίσιμη διαχείριση των Ελληνο-τουρκικών διενέξεων, το θέμα της ενδεχόμενης συμφωνίας με την ΠΓΔΜ για το θέμα του ονόματος και, βέβαια, την ολοκλήρωση του προγράμματος στήριξης – το γνωστό Μνημόνιο – από τους δανειστές τον Αύγουστο. Ανάλογα με τα αποτελέσματα και τις εξελίξεις στα μέτωπα αυτά, το εκλογικό σκηνικό μπορεί να αλλάξει προς κάθε κατεύθυνση.
Η Ταυτότητα της Έρευνας
* Ο Πασχάλης – Αλέξανδρος Τεμεκενίδης είναι Διευθυντής Ερευνών Palmos Analysis (temekenidis@palmosanalysis.gr)