Το υπόβαθρο της έντασης στο Αιγαίο

H πρόταση Μπαχτσελί για επίσπευση των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία δεν είναι καλό νέο για την Αθήνα. Μία ημέρα μετά την «παγίδα της σημαίας» και την αναβάθμιση της τουρκικής στρατηγικής των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο, ο επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου Εθνικιστικού Κινήματος Ντεβλέτ Μπαχτσελί ήρθε να βάλει σε νέο κάδρο την όξυνση στην περιοχή και να ενισχύσει το σενάριο Πάιατ: Οπως είναι γνωστό, πολύ πρόσφατα ο αμερικανός πρεσβευτής Τζέφρι Πάιατ είχε μιλήσει για ένα «κρίσιμο δίμηνο» στο Αιγαίο περιλαμβάνοντας σε αυτό και τον κίνυδνο «ατυχήματος», και είχε συνδέσει την προειδοποίησή του αυτή με το ενδεχόμενο πρόωρων προεδρικών εκλογών στην Τουρκία.

Ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί πρότεινε σήμερα ακριβώς την διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών στις 26 Αυγούστου, περισσότερο από έναν χρόνο νωρίτερα απ’ ό,τι προγραμματιζόταν, επικαλούμενος ουσιαστικά κίνδυνο εθνικής αστάθειας και απειλή διεθνούς υπονόμευσης του γεωπολιτικού status της Τουρκίας. Πρόκειται για θεωρία με πρόθυμο ακροατήριο στην Αγκυρα, ενώ αρκετοί αναλυτές εκτιμούν ήδη ότι πρόκειται για μια «στημμένη» επιχείρηση μεταξύ Μπαχτσελί και Ερντογάν.

Στην Αθήνα, οι εκτιμήσεις αυτές ανέβασαν ακόμη περισσότερο τον, ούτως η άλλως υψηλό, συναγερμό και επανέφεραν σε πρώτο πλάνο τις προειδοποιήσεις Πάιατ. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο αμερικανός πρεσβευτής πέραν της δημόσιας παρέμβασής του έχει ενημερώσει ενδελεχώς την ελληνική πολιτική ηγεσία για την ανάλυση της αμερικανικής πλευράς – μια ανάλυση, που θέλει τον Ερντογάν να εκμεταλλεύεται την γεωπολιτική ένταση για να «κλειδώσει» την επανεκλογή του και τις σχεδόν… δια βίου υπερεξουσίες του.

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, η αμερικανική πρεσβεία θεωρεί ότι ο τούρκος πρόεδρος θα επιχειρήσει να πάει στις κάλπες με «όπλο» την όξυνση στο Αιγαίο, αποκρούοντας έτσι τις κατηγορίες των κεμαλιστών για υποχωρητικότητα έναντι της Ελλάδας και παίζοντας το χαρτί της γεωπολιτικής ισχύος στο εσωτερικό εκλογικό ακροατήριο. Ο ρεαλισμός των αμερικανικών εκτιμήσεων θα φανεί πρώτον από το εάν ο Ερντογάν θα αποδεχθεί την πρόταση Μπαχτσελί και, δεύτερον, από το εάν το αμέσως επόμενο διάστημα η Τουρκία θα τηρήσει ή όχι το σύνηθες «μορατόρουμ» της καλοκαιρινής, τουριστικής περιόδου στο Αιγαίο.

Προσώρας τουλάχιστον τέτοια πρόθεση δεν διακρίνεται. Αντιθέτως, η κυβέρνηση έχει θορυβηθεί από την χθεσινή πρόκληση Γιλντιρίμ και το «παίγνιο» με την σημαία στην βραχονησίδα Ανθρωποφάς. Και τούτο όχι τόσο για το εάν τέλει κατέβηκε ή δεν κατέβηκε η σημαία – παρ’ ότι οι ισχυρισμοί Γιλντιρίμ εξακολουθούν να μην επιβεβαιώνονται – αλλά διότι η Αγκυρα έδειξε καθαρά ότι αναβαθμίζει τις διεκδικήσεις της στο Αιγαίο.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, το πρώτο και πλέον ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι ο τούρκος πρωθυπουργός επιχείρησε χθες να επεκτείνει την στρατηγική των «γκρίζων ζωνών» σχεδόν στην καρδιά του Αιγαίου, στοχεύοντας μια νησίδα που απέχει 27 ναυτικά μίλια από τις ακτές της. Το δεύτερο γεγονός που αυξάνει την εγρήγορση είναι ότι επιχειρήθηκε επανάλληψη του «έργου των Ιμίων» – ήτοι, επιβεβαιώθηκαν οι φόβοι ότι η Αγκυρα είναι πιθανό να επιχειρήσει την πρόκληση θερμού επεισοδίου για το οποίο θα χρεώσει την ευθύνη στην ελληνική πλευρά.

Τα δύο αυτά στοιχεία μάλλον διαμορφώνουν και το υπόβαθρο του «ακήρυχτου πολέμου» στο Αιγαίο στον οποίο αναφέρθηκε ο αναπληρωτής υπουργός Αμυνας Φώτης Κουβέλης και, μαζί, και των δύσκολων διπλωματικών και επιχειρησιακών ισορροπιών του επόμενου διαστήματος.

Απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.