Του Γ. Λακόπουλου
Δεν ήταν εκεί το πνεύμα του Ανδρέα Παπανδρέου, η σκιά του και οι παρακαταθήκες του. Δεν ήταν τα ιερά και τα όσια της Δημοκρατικής Παράταξης. Οι ιδέες της ο ριζοσπαστισμός, τα οράματά της. Δεν τα θέλουν. Δεν υπήρξε καν αναφορά στους αγώνες της, τους πρωταγωνιστές της, τα ορόσημά της. «Εξαφάνισαν το ήλιο σου, Ανδρέα», φώναξε απεγνωσμένα εκείθεν του Ατλαντικού ο καθηγητής Θόδωρος Καρυώτης, υποψήφιος του ΠΑΣΟΚ το 2012.
Προπαντός δεν ήταν εκεί η κομματική βάση που απέμεινε στο ΠΑΣΟΚ. Οι απλοί πολίτες, διαχρονικοί και ανιδιοτελείς οπαδοί του ΠΑΣΟΚ. Αυτοί που το στήριξαν ακόμη και όταν το πούλησαν οι ηγεσίες του και το περιβάλλον τους- για να κάνουν καριέρα στην πολιτική. Οι εξαχρειωμένοι μηχανισμοί τους τους εξαπάτησαν για να πάρουν τη ψήφο τους τον Νοέμβριο και τώρα τους έπνιξαν και δεν τους άφησαν να εκφραστούν. Διόρισαν «συνέδρους» τους αυλικούς τους με… ποσοστώσεις! Η χαρά του Τσίπρα στον οποίο αναπόφευκτα θα στραφούν οι πραγματικοί οπαδοί του ΠΑΣΟΚ όπως και οι άλλοι πριν από αυτούς.
Ήταν εκεί -με ατομικές προσκλήσεις- ετερόκλιτοι παράγοντες με τους ακολούθους τους, τους φίλους, τις παρέες και τους συγγενείς τους -τους συνενόχους τους σε κάποιες περιπτώσεις-για μπούγιο. Ήταν τσίρκο. Καμία σχέση με συνέδριο, πολιτική διαδικασία και ίδρυση κόμματος. Καμία σχέση με πολιτική. Αντίθετα ήταν ο ευτελισμός της πολιτικής και ο εξευτελισμός της έννοιας του κόμματος. Από ανώτερη μορφή οργάνωσης του λαού το κατάντησαν σύμπραξη παραγόντων. Συνάντηση του ιδεολογικού κενού με τον τυχοδιωκτισμό. Μια σύναξη του τίποτα…
Αποτυχημένοι, δακτυλοδεικτούμενοι, προκλητικοί, τυχάρπαστοι, φαντάσματα του παρελθόντος που καπηλεύθηκαν το ΠΑΣΟΚ και τώρα δεν το θέλουν για να μην τους θυμίσει το παρελθόν τους. Ήταν ένα θέαμα εξοργιστικό. Έβγαζε από τα ρούχα τους όσους θέλουν να τιμούν ακόμη την ιστορία και το πολιτικό περιεχόμενο της Δημοκρατικής Παράταξης. Όσους σέβονται τη συμμετοχή τους στους αγώνες της. Όσους ακολούθησαν το ΠΑΣΟΚ και το εγκατέλειψαν όταν πουλήθηκε από μέσα και από όσους έκαναν καριέρες και αποκαταστάθηκαν.
Σωματείο αμοραλισμού
Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ αυτό το πανηγύρι που ονομάστηκε «ιδρυτικό συνέδριο». Ήταν η κηδεία που δεν άξιζε στο ΠΑΣΟΚ. Με όλους τους νεκροθάφτες του παρόντες. Για να βεβαιωθούν ότι το κόμμα που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν θα ξαναβρεθεί μπροστά τους. Επίδειξη κυνισμού. Λιθοβολισμός των αξιών που ακολούθησαν οι προοδευτικοί πολίτες, οι ανιδιοτελείς αγωνιστές για δεκαετίες. Ένα παραμάγαζο της Δεξιάς που λιθοβολούσε ανιστόρητα την Αριστερά.
Μιλούσαν για τη «δημοκρατική παράταξη» οι άνθρωποι που την έχουν δυσφημίσει με το βίο και την πολιτεία τους. Καμάρωναν πρώτο τραπέζι πίστα με το γλοιώδες χαμόγελο του διαχρονικού καταφερτζή, όσοι έκαναν ένα ριζοσπαστικό κίνημα, όργανο μηχανισμών και συμφερόντων- και προσωπικού τους βολέματος.
Συνέδριο της «παράταξης» σου λέει. Ποιας παράταξης; Χωρίς τις αρχές της, τα σύμβολα, τα ντοκουμέντα της. Χωρίς αναφορά στον ιδρυτή της. Μια ακριβοπληρωμένη φιέστα κιτς και αμοραλισμού. Το κόμμα των μαχόμενων πολιτικών εξαφανίσθηκε για να παρουσιαστεί ένα σωματείο με όσους έπρεπε να μην έχουν μούτρα να εμφανισθούν δημόσια. Εκεί που έπρεπε να βρίσκεται το Νέο ΠΑΣΟΚ ανανεωμένο και σύγχρονο, στήθηκε ο «χορός των βρικολάκων». Τα πρόσωπα που συμβόλιζαν τη διαδρομή του ΠΑΣΟΚ , έχουν από καιρό απομακρυνθεί από τους καιροσκόπους.
Οι απόντες και οι Γουλήδες…
Δεν ήταν εκεί ο ανιδιοτελής Στέφανος Τζουμάκας, αλλά ήταν ο Πρωτόπαπας τον οποίο κατήγγειλε κάποτε για τον τρόπο που έκανε συνδικαλισμό σε μια τράπεζα. Δεν ήταν ο Αλέκος Παπαδόπουλος που ζήτησε εγκαίρως να μπει κατώφλι στη συνταξιοδότηση για να σωθούν οι συντάξεις -αλλά ήταν ο Πετσάλνικος που τον… αποδοκίμαζε και σήμερα το κράτος του πληρώνει γραφεία, φρουρά και γραμματείς.
Δεν ήταν ο Νικος Χριστοδουλάκης που τίμησε τη γενιά του με το φωτοστέφανο του Πολυτεχνείου και την επιστημονική σταδιοδρομία του, αλλά ήταν ο Λοβέρδος, που βρίσκεται στην αρμοδιότητα μιας Προανακριτικής σήμερα. Δεν ήταν ο Νίκος Σηφουνάκης από την «Ομάδα Παναγούλη» που στάθηκε απέναντι στον Χριστόδουλο και τον Βγενόπουλο -μακαρίτες και οι δυο πια, αλλά ήταν όσοι φιλούσαν το χέρι του ενός και τα πόδια του άλλου. Δεν ήταν ο συγκροτημένος Πέτρος Ευθυμίου, αλλά ήταν ήταν ο …’Οθωνας.
Κάποιοι άλλοι -που δεν έχουν εκθέσει το ΠΑΣΟΚ ποτέ- βρέθηκαν εκεί από αμηχανία -όπως ο Μιλτ. Παπαϊωάννου, ο Θαν. Τσούρας κ.α.- και προτίμησαν να κρυφτούν από ντροπή στις γωνίες, αντί να θριαμβολογούν κατά του παρελθόντος τους και εναντίον του Ανδρέα Παπανδρέου και του ΠΑΣΟΚ.
Να σταματήσουμε εδώ. Ήταν ένα απογοητευτικό θέαμα για όσους συνδέθηκαν με το ΠΑΣΟΚ γιατί ασπάσθηκαν τις ιδέες του. Χωρίς να επιδιώξουν αξιώματα ή να κερδοσκοπούν, χωρίς να σέρνονται πίσω από ομαδάρχες για ρόλους, χωρίς να συμβιβάζονται με τους συμβιβασμούς των αρχηγών με τους ολιγάρχες, τα συγκροτήματά Τύπου και τους εργολάβους.
Ο αρχιερέας οι γόνοι και οι συνένοχοι
Ήταν το παρακμιακό πάρτι μιας κληρονόμου που ανακάλυψε τη δράση στο ΠΑΣΟΚ στα 37 της -αφού έχει ανακαλύψει εν τω μεταξύ τη μισθοδοσία από μια τράπεζα, στην οποία δεν δούλευε ποτέ – και σήμερα εμφανίζεται να ιδρύει κόμμα σαν τον … Ανδρέα Παπανδρέου. Με πολιτικό λόγο συνοικίας, καλεί τους ακολούθους της «να τσακίσουν» τους άλλους και λέει σε πολιτικούς αρχηγούς «να το βουλώσουν». Για να ακουστεί η ίδια καθώς παπαγαλίζει κείμενα, απαξιώνοντας την πολιτική με σαπουνόφουσκες. Πολιτευόμενη αλαζονικά με φιλομητσοτακικές κουτοπονηριές που κονιορτοποίησε ακόμη και ο πρώην αρχικηπουρός του Παπανδρέου Γ. Ραγκούσης: την εξευτέλισε στο κοινό της μαστιγώνοντας την αποδοχή της θεωρίας για «σκευωρία» στη Novartis…
Η Φώφη Γεννηματά -ανυποψίαστη για το πολιτικό έγκλημα που φορτώθηκε- σκηνοθέτησε μεγαλομανιακά την θριαμβευτική είσοδο της στο χώρο που βρέθηκαν μόνο βουβοί διορισμένοι -«σύνεδροι» και όσοι χειροκροτητές μάζεψε το σύστημά της. Ανέβηκε στο βήμα με την έπαρσή της για να πει στους υπολοίπους ότι «δεν είναι ικανοποιημένη» από τη συμπεριφορά τους το προηγούμενο διάστημα και να τους απειλήσει «ως εδώ» -δεν θα ανεχθεί στο εξής ανυπακοή.
Μια σπάνια φιγούρα μετατροπής της πολιτικής σε παράσταση περιφερειακού θεάτρου με τη πρωταγωνίστρια να παίζει τη Γκόλφω του Κορομηλά, αλλά να πιστεύει ότι παίζει στο Μπροντγουαίη Τενεσί Ουίλιαμς. Έκρυψε -ωμά και ανερυθρίαστα-το όνομα του Ανδρέα Παπανδρέου, και εξαφάνισε το ΠΑΣΟΚ παίζοντας τον θρυλικό Μάρτιν Λούθερ Κινγκ των Βαλκανίων με την επανάληψη της λέξης «οραματίζομαι»- αλά Γ. Παπανδρέου το 2004 που «είχε ένα όραμα»… Κι όμως, υπήρχαν σοβαροί υποτίθεται άνθρωποι που την άκουσαν και τη χειροκρότησαν… Ο κατήφορος ορισμένων δεν έχει τέλος.
Ήταν εκεί, ο παρασκηνιακός Κώστας Λαλιώτης. Με βοηθό τον αχάριστο Σκανδαλίδη αυτή τη φορά έστησαν νέο «Πεντελικό» σε βάρος της μνήμης του Ανδρέα Παπανδρέου αυτή τη φορά. Συρόμενοι όπως πάντα πίσω από τον καθέναν από τους κατώτερους επιγόνους του. Προσφέρουν τώρα τις υπηρεσίες τους στη Φώφη Γεννηματά και έγιναν άλλοθι για να παραπλανηθεί η κομματική βάση και να την ψηφίσει.
Ο ένας -με την πλάτη γυρισμένη στο ήθος με το οποίο τον πίστωσε γενιά του – βαρυστομαχιασμένος ίσως από το ποπ κορν στους κινηματογράφους για να εμπνέεται αερολογίες για τον Τσόρτσιλ , την ώρα που διαλύεται το ΠΑΣΟΚ. Κορόιδευε λέγοντας ότι το μέλλον του Κινήματος θα αποφασιστεί με δημοψήφισμα: «αυτοδιάλυση ή επανίδρυση». Βλέπει τον Ανδρέα Παπανδρέου ως «ηγέτη από το μέλλον», αλλά άφησε να τον ρίξουν στα σκυλιά ως ηγέτη από το παρελθόν. Ο άλλος, πιο λαϊκός όπως πάντα, έγινε παπαγάλος της θεωρίας «το ΠΑΣΟΚ τέλειωσε». Ο Σκανδαλίδης. Για τον οποίο έλεγε ο Άκης Τσοχατζόπουλος: «Τον στείλαμε να πάει ένα χαρτί στο Καστρί και έμεινε εκεί».
Ήταν εκεί ο αρχιερέας του πραγματικού «Πεντελικού», πανευτυχής που νίκησε τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ-έστω μετά θάνατον. Το δικό του όραμα ήταν να εξαφανιστεί το ΠΑΣΟΚ και μαζί του κάθε αναφορά στο όνομα του Παπανδρέου και το πέτυχε. Τα υπόλοιπα θα τα αναλάβουν οι συνήθεις γελωτοποιοί του. Ζήτησε «μάχη ενάντια στις δομές » που …καθιέρωσε ο ίδιος. Πάντα δημοκρατικός – όπως τότε που παρέδωσε το ΠΑΣΟΚ στο διαμέρισμα του- θυμήθηκε ότι γι’ αυτό το συνέδριο «έπρεπε να έχουν γίνει κάποιες εκλογές», αλλά δεν βαριέσαι…
Ο Κώστας Σημίτης παρέμεινε αυτό που ήταν πάντα. Ακόμη και τότε που ο παλιός εταίρος του Γ. Παπανδρέου τον πέταξε στα αζήτητα και δεν βρέθηκε άνθρωπος να πάρει το μέρος του. Για να ταπεινώνει πάντως όσους έχουν ακόμη μνήμες Παπανδρέου, έδωσε εύσημα στον -κατά τα λοιπά αξιοπρεπή και αξιοσέβαστο- Νίκο Αλιβιζάτο, φανατικό επικριτή Ανδρέα Παπανδρέου, που διεκπεραίωσε επιτυχώς τις διαδικασίες κατάλυσης του ΠΑΣΟΚ. Κι αυτός ανταπέδωσε πληροφορώντας το κοινό ότι «ο Δημήτρης Παπαγγελόπουλος έφτιαξε το σκάνδαλο από την αρχή, το σκάνδαλο Novartis».
Δεν έλειψε και ο αποσυνάγωγος γιος του Ανδρέα Παπανδρέου που παρέλαβε από τον Σημίτη το ΠΑΣΟΚ ως κληροδότημα, αφού προηγουμένως τον βοήθησε να πάρει την πρωθυπουργία. Παρά την βούληση του νοσηλευόμενου στο Ωνάσειο πατέρα του να μην συμβεί -την οποία απέκρυψαν δυο άλλα στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Ο Γ. Παπανδρέου, χωρίς συναίσθηση της κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ως υποτακτικός της Φώφης -προσπαθώντας να ξαναμπεί στη Βουλή χωρίς την ψήφο των πολιτών- εξυμνούσε τον εαυτό του που έσυρε τη χώρα σε διεθνή οικονομικό έλεγχο και έχασε την πρωθυπουργία ατιμωτικά. Κανείς δεν του υπενθύμισε ότι διέλυσε και καταχρέωσε το ΠΑΣΟΚ. Ούτε τα πορίσματά από την οικονομική του διαχείριση, ή την διάσπαση του κόμματος που τον ευεργέτησε. Το ήθος περίσσευε στην αίθουσα.
Ήταν εκεί και ο Γ. Καμίνης -παλαιός προστατευόμενος του Αλιβιζάτου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών- προσκομίζοντας την αποτυχία του στο δήμο Αθηναίων, αλλά κυνηγώντας μια βουλευτική έδρα χαρακτηρίζοντας… εθνικό έγκλημα τη σύμπραξη με τον Τσίπρα- σε έναν απροκάλυπτο ανταγωνισμό με τον Θεοδωράκη που τον διέκρινε εξ αρχής: τον θεωρεί ανταγωνιστή στο ψηφοδελτίου Επικράτειας. Μάλλον ματαίως γιατί αυτό συνονθύλευμα δεν θα βρει ψηφοφόρους το βάλλουν στη Βουλή.
Ήταν φυσικά και ο Σταύρος Θεοδωράκης που δούλευε εν ψυχρώ όσους το άκουγαν: αυτός που πρωτοστάτησε να διοριστούν τα «όργανα» και να μην γίνουν ψηφοφορίες, έλεγε ότι «τα ιδρυτικά συνέδρια είναι τόποι παραγωγής πολιτικής» και ότι το «νέο Κίνημα δεν θα πρέπει να είναι άθροισμα μηχανισμών»- ενώ αξίωσε να είναι άθροισμα μηχανισμών.
Ήταν εκεί- ως περαστικός- και ο Βαγγέλης Βενιζέλος που δικαίωσε το 4% που πήρε στο 2015 ως επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ προτείνοντας αντί-ΣΥΡΙΖΑ πόλους- με τον Άδωνι και τον Σαμαρά που θαυμάζει επικεφαλής -και λέγοντας ότι για το Κινάλ πρώτος στόχος πρέπει να είναι » η στρατηγική και βαθιά ήττα του ΣΥΡΙΖΑ». Δηλαδή όχι η επιτυχία του κόμματός του, αλλά ήττα του ΣΥΡΙΖΑ υπέρ της ΝΔ. Όλα εξηγούνται…
Βεβαίως και ήταν ο Κυριάκος Μητσοτακης -πάλι καλά που δεν έστειλε τον Άδωνι. Είχε κηρύξει την έναρξή της αρχής του «ανοσιουργήματός» στο περσινό «συνέδριο» και πήγε για να συγχαρεί τους πρωταγωνιστές του που το ολοκλήρωσαν. Έτσι απαλλάσσουν την οικογένειά του από τη οδυνηρή μνήμη του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου. Σε ανταμοιβή υποσχέθηκε όταν έλθει εν τη βασιλεία του θα «συναντηθεί» μαζί τους. Ήταν η απόδειξή της σημασίας που έχει γι’ αυτούς η διάλυση του ΠΑΣΟΚ. Ένα κόμμα με αυτό το τίτλο θα πάθαινε αλλεργία στην ιδέα συνεργασίας με τον νεομητσοτακισμό, τον Σαμαρά, τον Άδωνι και τον Βορίδη. Αλλά το Κινάλ της κόρης του Γεννηματά και του γιου του Ανδρέα Παπανδρέου δεν έχουν πρόβλημα. Από αρχές καλά πάμε…
Ο αστερισμός των βολεμένων
Ήταν εκεί παλιοί παράγοντες και διαμεσολαβητές -με το αζημίωτο της εξουσίας- που κατέστρεψαν το ΠΑΣΟΚ με τις συμπεριφορές τους, πρώην δήμαρχοι, κρατικοδίαιτοι συνδικαλιστές, διορισμένοι στο κράτος κατ’ απονομήν, διασυρμένοι «εκσυγχρονιστές», υπερφίαλοι κηπουροί της περιόδου Παπανδρέου, σουλατσαδόροι και άσχετοι. Όλοι με διορισμό. Και χωρίς καμία αίσθηση «συνέδρου». Χειροκρότησαν από τη Φώφη μέχρι πρώην πρωθυπουργούς που ανέχθηκαν τη διαφθορά, απο-ιδεολογικοποίησαν το ΠΑΣΟΚ, κατακρεούργησαν τις ιδρυτικές αρχές του και συμπορεύθηκαν με τη διαπλοκή.
Ένας αστερισμός όσων καλά πέρασαν με το ΠΑΣΟΚ, καλά έφαγαν, καλά αποκαταστάθηκαν, καλά μπήκαν στα σαλόνια, καλά εξουσίαζαν τους άλλους με τίτλους που δεν άξιζαν, γενικά καλά άσκησαν το «επάγγελμά ΠΑΣΟΚ» και τώρα προσδοκούν να επιστρέψουν έστω και για κανένα κόκαλο. Έτσι διασκεδάζουν και το φόβο τους μην ανοίξουν οι ντουλάπες της προσωπικής διαδρομής τους και βγουν οι σκελετοί για να θυμίζουν ποιοι ήταν και τι έγιναν.
Όσοι δεν τόλμησαν
Ατυχώς ήταν εκεί και όσοι μπορούσαν να ανατινάξουν αυτή τη φιέστα και να ανοίξουν το δρόμο για το «Νέο ΠΑΣΟΚ» του μέλλοντος με τις ιδρυτικές ιδέες του στον κινητήρα του και δεν το έκαναν. Ο Νίκος Ανδρουλάκης έδειξε τον ηγεμονισμό τη Φώφης και διαφώνησε με τους διορισμούς συνέδρων, κατέθεσε κάποιες προτάσεις -όπως να ονομαστούν προσωρινά τα όργανα και να γίνει μετεκλογικά κανονικό συνέδριο. Αλλά, παρά την ισχύ που του έδωσε η κομματική βάση του ΠΑΣΟΚ, δεν τόλμησε να τα βάλει σε ψηφοφορία και πλέον περιέρχεται στο έλεος της Γεννηματά που θα τον εξαφανίσει.
Εξ ίσου διστακτικός αποδείχθηκε και ο -ως τώρα -πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ Θαν. Θεοχαρόπουλος που είχε προαναγγέλλει πρωτοβουλίες ακόμη και για τον τίτλο, αλλά περιορίσθηκε σε επιμέρους κριτικές , ενώ πλέον είναι υποχρεωμένος να ακολουθεί την πολιτική της Φώφης ακόμη και στο θέμα της απλής αναλογικής που ο ίδιος υπερασπίσθηκε.
Και βέβαια δεν έβαλε κανένα θέμα σε ψηφοφορία ούτε ο Παύλος Γερουλάνος που είχε αντιταχθεί στις μεθοδεύσεις της κυρίας. Όπως δεν το έκαναν και όσοι άλλοι διαφωνούσαν με την διάλυση του ΠΑΣΟΚ. Πολιτικοί χωρίς το θάρρος της πρωτοβουλίες, χωρίς συγκρουσιακή κουλτούρα που δεν τολμούν να ζητήσουν την ετυμηγορία για τις απόψεις τους, δεν έχουν μέλλον. Καληνύχτα και καλή τύχη.