Τι θα γινόταν σε έναν κόσμο που θα δουλεύαμε λιγότερο και θα κερδίζαμε τα ίδια χρήματα; Εκτός από το ότι θα ήμασταν πιο ξεκούραστοι και πιο ευτυχισμένοι, μια τέτοια εξέλιξη θα έκανε καλό και στον εργοδότη μας, αφού θα ήμασταν πιο παραγωγικοί.
Έτσι τουλάχιστον αποδεικνύεται από όσους το έχουν επιχειρήσει. Στη Βρετανία όλο και περισσότερες επιχειρήσεις κάνουν το πείραμα της τετραήμερης εργασίας και οι πρώτες ενδείξεις είναι θετικές για όλους. Και δεν πρόκειται μόνο για μικρά μαγαζάκια που λειτουργώντας μία μέρα λιγότερο έχουν και λιγότερα πάγια έξοδα, αλλά και για επιχειρήσεις που μετρούν εκατοντάδες υπαλλήλους.
Όπως αναφέρει ο βρετανικός Guardian, η εταιρεία Pursuit Μarketing που εδράζει στη Γλασκόβη, ήδη από το 2016 καθιέρωσε την τετραήμερη εργασία για τους 120 εργαζόμενους της, γεγονός που συνέβαλε στην αύξηση της παραγωγικότητας τους κατά 30%. Επίσης καθιέρωσε το πρωινό γεύμα για τους υπαλλήλους, ώστε να έχουν την ευκαιρία να κοινωνικοποιηθούν μεταξύ τους πριν ξεκινήσουν τη δουλειά. Αυτές οι μικρές αλλά μεγάλες κινήσεις, δεν έχουν μόνο εκτοξεύσει τις πωλήσεις της εταιρείας αλλά έχουν κι απτά αποτελέσματα στις ζωές των εργαζομένων της. Δουλεύουν με μεγαλύτερη όρεξη, με λιγότερο στρες, δεν σκέφτονται να εγκαταλείψουν την εταιρεία και έχουν καταφέρει μια καλή ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και οικογενειακής τους ζωής.
Η χρηματοδοτική εταιρεία Perpetual Guardian -που διαχειρίζεται περίπου 200 δισ. δολάρια περιουσιακών στοιχείων – έχει κάνει την εργασιακή εβδομάδα να έχει 4 μέρες για τους 240 εργαζόμενους της και έχει αναφέρει αύξηση της παραγωγικότητας τους κατά 20%. Μάλιστα ήδη 400 εταιρείες από όλο τον κόσμο έχουν επικοινωνήσει μαζί της για να συζητήσουν τα πρώτα αποτελέσματα της εφαρμογής του τετραήμερου. Ο διευθυντής της Άντριου Μπαρνς θεωρεί πως έχει έρθει η ώρα για την εφαρμογή της ιδέας.
«Χρειαζόμαστε περισσότερες εταιρείες για να της δώσουν μια ευκαιρία. Θα εκπλαγούν από την βελτίωση τόσο της ίδιας της εταιρείας όσο και του προσωπικού της αλλά και της ευρύτερης κοινότητας», ανάφερε χαρακτηριστικά. Μια τετραήμερη εργασιακή εβδομάδα θα μπορούσε να αποτελέσει μέρος μιας προσπάθειας για την προώθηση ισότιμων σχέσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών. Συνδυασμένο με εθνικές εκστρατείες ενημέρωσης, θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους άνδρες να χρησιμοποιήσουν τον αυξημένο ελεύθερο χρόνο τους για να εξισορροπήσουν την συμμετοχή των δύο φύλων στις δουλειές του σπιτιού, αλλά και στην ανατροφή των παιδιών, οι οποίες εξακολουθούν να ορίζονται και από σεξιστικές συμπεριφορές.
Τον Ιανουάριο, η Wellcome Trust έγινε ο μεγαλύτερος εργοδότης του Ηνωμένου Βασιλείου που συμμετέχει στην τάση, όταν ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να δίνει τριήμερο ρεπό στους 800 εργαζόμενους της.
Μια εβδομάδα εργασίας τεσσάρων ημερών θα μπορούσε να συμβάλλει ακόμη στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής: Σύμφωνα με το New Economics Foundation, οι χώρες με μικρότερες εβδομάδες εργασίας είναι πιθανότερο να έχουν και μικρότερο «αποτύπωμα» άνθρακα.
Χαρακτηριστικό του γεγονότος ότι το σενάριο της τετραήμερης εργασίας αρχίζει να απασχολεί σοβαρά την παγκόσμια οικονομική κοινότητα και δεν αποκλείεται να το δούμε να παίρνει σάρκα κι οστά, είναι το γεγονός ότι στο φετινό Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, δύο οικονομολόγοι βγήκαν μπροστά και μίλησαν ανοιχτά υπέρ της αλλαγής συγκεντρώνοντας το ενδιαφέρον πάνω τους.
«Νομίζω πως έχουμε πια μερικά καλά πειράματα που δείχνουν ότι αν μειώσεις τις ώρες εργασίας, οι άνθρωποι μπορούν να κατευθύνουν τη συγκέντρωσή τους πιο αποτελεσματικά, καταλήγοντας να παράγουν εξίσου πολλά, συχνά όμως με μεγαλύτερη ποιότητα και δημιουργικότητα, και είναι επίσης πιο πιστοί στον οργανισμό που αποζητά να τους δώσει μεγαλύτερη ευελιξία και νοιάζεται για τις ζωές τους εκτός δουλειάς», τόνισε χαρακτηριστικά ο ψυχολόγος και οικονομολόγος του Wharton School, Adam Grant.
Με την άποψη του συμφώνησε και ο ιστορικός και οικονομολόγος Rutger Bregman, συγγραφέας του βιβλίου «Utopia for Realists», ο οποίος παρουσίασε πανεπιστημιακές έρευνες που έχουν αποδείξει ότι η μειωμένη εργασία μειώνει τα επίπεδα του στρες, φέρνει υψηλότερους δείκτες ικανοποίησης από τη δουλειά και βελτιωμένη αίσθηση προσωπικής ισορροπίας. «Εδώ και δεκαετίες, όλοι οι μεγάλοι οικονομολόγοι, φιλόσοφοι και κοινωνιολόγοι, όλοι πίστευαν, μέχρι τη δεκαετία του 1970 τουλάχιστον, πως πρέπει να δουλεύουμε λιγότερο και λιγότερο», είπε στην ομιλία του.
Τη δεκαετία του ’30 ο Τζον Μέιναρντ Κέινς είχε προβλέψει ότι η τεχνολογία θα είχε αναπτυχθεί επαρκώς μέχρι το τέλος του 20ου αιώνα, έτσι ώστε θα ήταν εφικτή η 15ωρη απασχόληση ανά εβδομάδα. Η ουτοπία που οραματίστηκε όμως νικήθηκε από τον καταναλωτισμό που διόγκωσε τις ώρες εργασίας, όχι τόσο στον βιομηχανικό τομέα όσο στον τομέα της παροχής υπηρεσιών. Οι αυτοματισμοί και η τεχνητή νοημοσύνη, που αξιοποιούνται από τους βαρόνους της οικονομίας, έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που είχε προβλέψει ο Κέινς, για πολλούς εργαζόμενους. Πολλά από τα εκατομμύρια αυτοαπασχολούμενα άτομα που έχουν πρόσβαση σε εργασίες μέσω διαδικτυακών πλατφορμών, όπως για παράδειγμα η Uber, πιέζονται να αναλάβουν όλο και περισσότερες δουλειές για να διατηρήσουν τα κέρδη τους σε συνάρτηση με το κόστος ζωής, ενώ δεν αποκλείεται και να χάνουν ώρες εργασίας περιμένοντας απλά κάποιον να τους επιλέξει.
Αντιστρόφως ανάλογα τα ωράρια με την παραγωγικότητα στην Ελλάδα
Το ότι το ωράριο είναι αντιστρόφως ανάλογο με την παραγωγικότητα αποδεικνύεται κι από τα στατιστικά του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) που καταγράφει την εργασία σε 35 μέλη του από τον «δυτικό κόσμο». Πέρυσι η Ελλάδα βρέθηκε στην κορυφή των ευρωπαϊκών κρατών όσον αφορά τις ώρες εργασίας, με τον μέσο Έλληνα να δουλεύει 2.035 ώρες το χρόνο. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα παρέμεινε ουραγός στην παραγωγικότητα της εργασίας μεταξύ των 36 χωρών μελών του ΟΟΣΑ λαμβάνοντας μόλις την 29η θέση. Στον αντίποδα, οι Γερμανοί εργάζονται μόλις 1.363 ώρες, η Γερμανία όμως καταφέρνει να έρχεται πρώτη σε παραγωγή, με τους Γερμανούς εργαζόμενους να είναι 27% πιο παραγωγικοί από τους Βρετανούς που δουλεύουν περίπου 1.680 ώρες το έτος.
Η ελληνική εταιρεία που έχει εφαρμόσει το τετραήμερο
Στην Ελλάδα υπάρχει ήδη μια εταιρεία που εδώ και δύο χρόνια έχει κάνει πραγματικότητα το τετραήμερο. Πρόκειται για τη γνωστή ιστοσελίδα αγορών Skroutz που δίνει ένα έξτρα ρεπό στους 190 εργαζόμενους της κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Οι εργαζόμενοι μπορούν να την χρησιμοποιήσουν οποιαδήποτε ημέρα της εβδομάδας, ωστόσο οι περισσότεροιτην «κολλάνε» στο Σαββατοκύριακο κι έχουν τη δυνατότητα να ξεφύγουν για ένα τριήμερο.
Η εταιρεία προσφέρει επίσης κι άλλα προνόμια στους εργαζόμενους της όπως μαθήματα ξένων γλωσσών, αθλητικές δραστηριότητες, πρωινό για τους εργαζόμενους της, μια διήμερη εκδρομή κάθε χρόνο αλλά και διευκολύνσεις σε όσους είναι γονείς με έξτρα γονικές άδειες και επιδόματα για τη φοίτηση των παιδιών σε παιδικό σταθμό. Φιλοσοφία των ιδρυτών της εταιρεία, που είναι νέεοι άνθρωποι που ξεκίνησαν κυριολεκτικά από το μηδέν της εργασιακής ζούγκλας και τα κατάφραν, είναι ότι οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι χαρούμενοι.