Σε δύο βασικούς παράγοντες απέδωσε ο κεντρικός τραπεζίτης της Πορτογαλίας, δρ Κάρλος Κόστα την επιτυχία του προγράμματος που εφήρμοσε η χώρα για την έξοδό της από την κρίση, αναφέροντας ως πρώτο «κλειδί» την ανάληψη ευθύνης από τη νέα κυβέρνηση, η οποία ενστερνίστηκε και υλοποίησε το πρόγραμμα που είχε διαπραγματευτεί η προηγούμενη (επιχειρησιακή κυβέρνηση). Μιλώντας από το βήμα του 4ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ανέφερε ως δεύτερο «κλειδί» τη «σαφή αποδοχή από το λαό», καθώς υπήρξε -όπως είπε- η αναγνώριση πως ήταν κάτι που έπρεπε να γίνει. Όπως εξήγησε, προέκυψαν δυσκολίες μεταξύ των πολιτικών κομμάτων που δεν ήταν πρόθυμα να πληρώσουν το τίμημα της προσαρμογής – αλλά κι αυτό ήταν κάτι που ξεπεράστηκε.
Συνέκρινε την περίπτωση της Πορτογαλίας με εκείνη της Ιρλανδίας, λέγοντας πως η πρώτη ξεκίνησε ως κρίση δημόσιου χρέους, ενώ στη δεύτερη η κρίση ξεκίνησε από τον τραπεζικό τομέα και είχε επιπτώσεις στο δημόσιο χρέος. Στην περίπτωση της Πορτογαλίας χρειάστηκε να ζητηθεί πρόγραμμα βοήθειας, ενώ -όπως είπε- το μνημόνιο ετοιμάστηκε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα κι «έτσι μπορέσαμε να κάνουμε μία συμφωνία προτού φτάσουμε στην παύση πληρωμών και το χείλος του γκρεμού».
Κατά τον κ. Κόστα, συνεπεία της δράσης που ανελήφθη, ο τραπεζικός τομέας της Πορτογαλίας είναι πλέον πιο δυνατός ενώ έχουν αυξηθεί οι εξαγωγές τα τελευταία χρόνια. Ο ίδιος έκανε ιδιαίτερη μνεία στα πολλαπλά σφάλματα από πολλούς συντελεστές που έγιναν από το 1995 έως το 2007 αλλά και στην αντίδραση των κεφαλαιακών αγορών κατά την είσοδο της χώρας στην ενιαία αγορά.
Όπως εξήγησε, υπήρξε μεγάλη αύξηση του χρέους και στον εταιρικό τομέα, με αποτέλεσμα οι κλάδοι να έχουν υψηλό ποσοστό χρέους. Γιατί; Αρχικά, λόγω οικονομικής κατάστασης της εποχής, αφού δεν ήταν εύκολο να εξασφαλίσει κανείς χρηματοδότηση («ήταν πιο φτηνό να δημιουργήσει κανείς χρέη» τόνισε χαρακτηριστικά). Στον εταιρικό τομέα υπήρξε αύξηση της απευθείας δραστηριότητας που αντιδρούσε στις ανάγκες του κράτους αλλά και μόχλευση στους άλλους τομείς των μη εμπορεύσιμων τομέων. Το αποτέλεσμα ήταν η μεγάλη αύξηση του χρέους και μείωση στο εσωτερικό, όπου ενώ η αποταμίευση εσωτερικά μειωνόταν, ο εταιρικός τομέας δεν αύξανε τη δυνατότητα αυτοχρηματοδότησής του.
…