Δεν είμαστε υπέρ του δόγματος της υποχώρησης ή του δόγματος του αράγματος, δήλωσε ο τέως υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, σημειώνοντας πως ο ίδιος ανήκει στη σχολή που είναι υπέρ του να παλεύει κανείς για την εξεύρεση ορθών λύσεων.
Παράλληλα, ο κ. Κοτζιάς υπογράμμισε την πρωτόγνωρη συνεργασία και εμπιστοσύνη μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και Κύπρου, στο πλαίσιο της προσπάθειας για επίλυση του Κυπριακού.
«Όταν βρίσκω τις ορθές λύσεις, όπως έγινε με το Μακεδονικό, τις κάνω.
»Όταν δεν μπορώ να βρω ορθή λύση όπως με το Κυπριακό -όσο παραμένουν στρατεύματα κατοχής- δεν την κάνω», είπε ο κ. Κοτζιάς, μιλώντας κατά την παρουσίαση του βιβλίου του, με τίτλο «ΚΥΠΡΟΣ 2015-2018. Μια τριετία που άλλαξε το Κυπριακό. Η μάχη για την κανονικότητα χωρίς “παρεμβατικά δικαιώματα” και “εγγυήσεις”» που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, στην παρουσία, μεταξύ άλλων, Υπουργών, Πρέσβεων, αρχηγών πολιτικών κομμάτων και βουλευτών
Ο κ. Κοτζιάς μίλησε για μια πρωτόγνωρη συνεργασία και εμπιστοσύνη μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και Κύπρου, σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως «δεν έκανα εγώ ρούπι χωρίς να ρωτήσω και να συνεννοηθώ και δεν έκανε ρούπι η άλλη πλευρά χωρίς να συνεννοηθεί μαζί μας».
«Όχι όπως οι Τούρκοι και οι Τουρκοκύπριοι που τους το επέβαλαν, αλλά ως δυο φίλες χώρες που ανήκουν στον ίδιο πολιτισμό, στην ίδια παράδοση, στην ίδια ιστορική συνέχεια η οποία εκφράζεται μέσα από την οργάνωση δυο διαφορετικών κρατών με άλλα συστήματα δικαίου, υποχρεώσεων, πλεονεκτημάτων κ.ο.κ.», σημείωσε.
Είχαμε χάσει το θέμα της κατοχής
Ο κ. Κοτζιάς είπε πως όταν είχε αναλάβει τα καθήκοντα του υπουργού Εξωτερικών είχε διαπιστώσει «ότι είχαμε χάσει το θέμα της κατοχής, και λέω τουλάχιστον για μας ως εγγυήτρια δύναμη, δεν λέω για τα εσωτερικά σας, και είχαμε φθάσει ο τσακωμός να είναι κάπως σαν πώς θα μοιράσει το κοινωνικό κράτος τα κέρδη, δηλαδή τους πόρους από το φυσικό αέριο».
«Όχι ότι δεν είναι πρόβλημα αυτό. Είναι.
»Θέλει ρύθμιση, θέλει πρωτοβουλίες αλλά το βαθύτερο πρόβλημα ποιό ήταν;
»Δηλαδή η Ελλάδα γιατί ασχολιόταν με το Κυπριακό;
»Η πρώτη απάντηση είναι γιατί έχει κατοχή, η δεύτερη απάντηση είναι γιατί είναι οι εγγυήσεις», επεσήμανε.
Σημείωσε ακόμη πως «τα είχαμε βρει με τον εαυτό μας και με τις συνήθειές μας και με το γεγονός ότι η Κύπρος δεν ήταν κανονικό κράτος.
»Είχε εγγυήσεις, είχε ξένα στρατεύματα και στη βάση αυτού γινόταν η κουβέντα», επεσήμανε.
Υπάρχουν θέματα που ο διεθνής παράγοντας δεν μπορεί να παραβλέψει
Υπογράμμισε πως υπάρχουν ορισμένα θέματα στα οποία ο διεθνής παράγοντας έστω και αν δεν σε συμπαθεί και έχει άλλες απόψεις δεν μπορεί να τα παρακάμψει, και ανέφερε πως ο ίδιος είχε θέσει στον ΓΓ του ΟΗΕ το θέμα της ανάγκης για ένα κανονικό κράτος στην Κύπρο τον Απρίλιο του 2015, κατά το πρώτο του ταξίδι στις ΗΠΑ ως Υπουργός Εξωτερικών.
«Η Κύπρος με συγκινεί. Η Κύπρος είναι ο δρόμος που πολιτικοποιήθηκα και η ντροπή μου.
»Η ντροπή μου ως Έλληνας, που δεν καταφέραμε ακόμα και εμείς που παλεύαμε ενάντια στη χούντα να αποτρέψουμε το έγκλημα σε βάρος της Κύπρου», είπε ο κ. Κοτζιάς.
«Γιατί όποια λύση και εάν αναζητήσουμε και την καλύτερη να κερδίσουμε δεν θα είναι αυτό που η ελληνική Χούντα χάλασε.
»Και αυτό είναι κάτι που θα το κουβαλάει κανείς σαν Έλληνας πολιτικός όλη του τη ζωή, σημείωσε.
«Φταίει η Χούντα αλλά πάντα σκέφτεσαι αν θα μπορούσαμε να την αποτρέψουμε, θα μπορούσαμε να είχαμε γλυτώσει τη Μεγαλόνησο, το χρυσοπράσινο φύλλο ριγμένο στην αγκαλιά της Μεσογείου από αυτό το δεινό», πρόσθεσε.
Κοτζιάς: Παλεύω για ορθές λύσεις
Ο κ. Κοτζιάς ανέφερε πως το βιβλίο του περικλείει πιο πολύ ορθολογισμό από ό,τι συναίσθημα, εκφράζοντας παράλληλα την πεποίθηση πως η πολιτική πρέπει να έχει συναίσθημα.
Είπε πως δεν πιστεύει πως μια κυνική πολιτική είναι μια πολιτική που μπορεί να νιώσει τις χορδές των ανθρώπων και να λύσει προβλήματα μαζί τους, για να προσθέσει πως δεν λύνονται προβλήματα χωρίς τους ανθρώπους.
Εξέφρασε τη θέση πως στην εξωτερική πολιτική υπάρχει μια στρατηγική αδράνειας και παθητικότητας που έχει ανάγκη τη μη λύση των προβλημάτων.
Μια δεύτερη σχολή, σημείωσε, είναι αυτή που θέλει πάση θυσία λύση, αυτή της υποχωρητικότητας, όπως την χαρακτήρισε, για να προσθέσει πως σε αυτές τις περιπτώσεις οι ξένοι μας θεωρούν καλά αλλά και χαζά παιδιά.
«Υπάρχει και μια τρίτη σχολή που λέει ότι παλεύω για να βρω ορθές λύσεις.
»Όταν βρίσκω τις ορθές λύσεις, όπως έγινε με το Μακεδονικό, τις κάνω.
»Όταν δεν μπορώ να βρω ορθή λύση όπως με το Κυπριακό -όσο παραμένουν στρατεύματα κατοχής- δεν την κάνω», σημείωσε.
«Δεν είμαστε του δόγματος της υποχώρησης ή του δόγματος του αράγματος.
»Θέλουμε μια ενεργητική, δημοκρατική εξωτερική πολιτική», υπογράμμισε ο κ. Κοτζιάς.
Είπε ακόμη πως όταν πας σε μια διαπραγμάτευση πρέπει να έχεις ένα όραμα.
Ο ρόλος του Έιντε
Αναφερόμενος στον τέως ειδικό σύμβουλο του ΓΓ του ΟΗΕ, Έσπεν Μπαρθ Έιντε, ο κ. Κοτζιάς είπε πως τον στήριζαν κάποιοι στην Ελλάδα και στην Κύπρο και πως ο Νορβηγός διπλωμάτης «διαχειριζόταν διάφορους πόρους προκειμένου να κάνει αντιπολίτευση στις κυβερνήσεις».
Είπε πως ο ίδιος ρωτούσε τον κ. Έιντε γιατί δεν είχε συναντήσεις στην Άγκυρα με το κόμμα της αντιπολίτευσης, όπως το κουρδικό όπως έκανε με τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα.
Ανέφερε εξάλλου πως όπως αναφέρει και στο βιβλίο του είχε μιλήσει στον κ. Έιντε για την περίπτωση της Νορβηγίας η οποία είχε επίσης εγγυήσεις στο παρελθόν, ρωτώντας τον γιατί δεν ακολουθεί το παράδειγμα της πατρίδας του που απαλλάχτηκε από τις εγγυήσεις.
Επεσήμανε πως τότε ο Νορβηγός διπλωμάτης του απάντησε: «μα είχε εγγυήσεις η Νορβηγία;».
Αδιάβαστος ο Τσαβούσογλου
Ο κ. Κοτζιάς είπε εξάλλου πως κατά την γνώμη του ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου και η ομάδα του δεν είχαν διαβάσει ποτέ τη Συνθήκη Συμμαχίας για την Κύπρο και πως ο ίδιος είχε επισημάνει στον κ. Τσαβούσογλου πως με βάση τη Συνθήκη αυτή ο στρατιωτικός διοικητής στην Κύπρο θα ήταν εναλλασσόμενος, δηλαδή ή Έλληνας, ή Τούρκος ή Κύπριος, κάτι που του είπε πως δεν δεχόταν ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών.
«Στη διαπραγμάτευση πρέπει να έχεις λογικά επιχειρήματα, να αναδεικνύεις τις αντιφάσεις του άλλου, τα αδιέξοδά του.
»Και πράγματι η τουρκική πλευρά βρέθηκε σε αδιέξοδο με τη Συνθήκη της Συμμαχίας», ανέφερε ο κ. Κοτζιάς.
Τόνισε πως σε αυτή τη διαπραγμάτευση δείξαμε τη μεγάλη σημασία που έχει να πηγαίνεις μελετημένος, προσθέτοντας πως αυτό που βοήθησε ωστόσο πολύ περισσότερο είναι το γεγονός πως ούτε η κυπριακή κυβέρνηση, ούτε η ελληνική κυβέρνηση, προερχόμενες από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους, αντιμετώπισαν η μια την άλλη με δυσπιστία.
«Ή αν κάπου στο πίσω μέρους του κεφαλιού κάποιου υπήρχε εξαφανίσθηκε» σημείωσε.
Την αγαπάμε την Κύπρο, μας συγκινεί η Κύπρος και πάντα κουβαλάμε το βάρος της χούντας πάνω μας, κατέληξε ο κ. Κοτζιάς.
Τι είπε ο Νίκος Χριστοδουλίδης
Μιλώντας κατά την παρουσίαση, ο Κύπριος υπουργός εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης, είπε πως το βιβλίο του κ. Κοτζιά είναι ένα ιστορικό ντοκουμέντο, το οποίο στην ουσία αποτελεί την προσωπική μαρτυρία ενός από τους πρωταγωνιστές της πιο πρόσφατης και ίσως της πιο καθοριστικής διαδικασίας για επίλυση του Κυπριακού.
Είναι μια πλούσια παρακαταθήκη από την τελευταία διαπραγματευτική διαδικασία για επίλυση του Κυπριακού αλλά είναι και υψίστης σημασίας στην παρούσα κρίσιμη συγκυρία του Κυπριακού και στις προσπάθειές μας για επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, επεσήμανε.
Τι είπε ο Ιωάννης Κασουλίδης
Από την πλευρά του, ο τέως Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Ιωάννης Κασουλίδης, ανέφερε πως για τον ίδιο είναι απώλεια για την Κύπρο το ότι ο Νίκος Κοτζιάς δεν είναι πλέον στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας.
«Είναι απώλεια για την Κύπρο, απώλεια για την ελληνική διπλωματία», είπε ο κ. Κασουλίδης.
Αναφέρθηκε στον πολιτικό/διπλωμάτη αλλά και καθηγητή Νίκο Κοτζιά, σημειώνοντας πως στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ πολύ συχνά ο κ. Κοτζιάς δίδασκε τους υπόλοιπους Υπουργούς.
Ο κ. Κασουλίδης είπε πως και στην Ελλάδα και στην Κύπρο πρέπει να πιστώσουμε τον Νίκο Κοτζιά για τη μετατόπιση του Κυπριακού, αφού μετά από τόσες ατέρμονες συζητήσεις, ποτέ δεν είχε στο παρελθόν ξανά συζητηθεί το θέμα της ασφάλειας, που στην ουσία αφορά κυρίως την γενιά των παιδιών και των εγγονιών μας.