Η συμφωνία ΕΕ–Mercosur παρουσιάστηκε από τις Βρυξέλλες ως μια «ιστορική εμπορική επιτυχία». Στην πραγματικότητα όμως, πρόκειται για μια ιστορική απειλή: μια συμφωνία που υπονομεύει συστηματικά τον πρωτογενή τομέα της Ευρώπης και θέτει την ελληνική αγροτική οικονομία σε τροχιά συρρίκνωσης.
Γιώργος Αθανασίου
Η Ευρώπη ποντάρει σε φθηνές εισαγωγές, ενώ αδιαφορεί για τις συνέπειες στους ανθρώπους που κρατούν ζωντανή την ύπαιθρο, την παραγωγή και την ποιότητα των τροφίμων μας.
1. Η «ισορροπία» που δεν υπάρχει
Οι χώρες της Mercosur —Βραζιλία, Αργεντινή, Παραγουάη, Ουρουγουάη— λειτουργούν με κανόνες παραγωγής που καμία σχέση δεν έχουν με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Χαμηλό εργασιακό κόστος, χαλαρές περιβαλλοντικές προδιαγραφές, φυτοφάρμακα που η Ευρώπη έχει απαγορεύσει εδώ και χρόνια.
Και τώρα, με τη συμφωνία, αυτά τα προϊόντα θα εισέρχονται μαζικά στην ευρωπαϊκή αγορά, σε τιμές που κανένας Έλληνας παραγωγός δεν μπορεί να ανταγωνιστεί.
Η «ελεύθερη» αγορά που δημιουργείται, είναι ελεύθερη μόνο για τις πολυεθνικές.
2. Τι σημαίνει για την Ελλάδα – οι τομείς που απειλούνται άμεσα
Η ελληνική γεωργία έχει μια κρίσιμη ιδιαιτερότητα: αποτελείται από μικρές οικογενειακές εκμεταλλεύσεις, με υψηλή ποιότητα και περιορισμένα περιθώρια κέρδους.
Η Mercosur φέρνει:
▪ Πίεση τιμών στο ελαιόλαδο και στα φυτικά έλαια
Τεράστιες παραγωγές λαδιού και σόγιας από Λατινική Αμερική απειλούν τη βιωσιμότητα ενός από τους σημαντικότερους ελληνικούς κλάδους.
▪ Αφανισμό μικρών κτηνοτρόφων
Εισαγωγές κρέατος από χώρες όπου οι υγειονομικοί κανόνες, οι έλεγχοι και τα κόστη δεν συγκρίνονται με τα ευρωπαϊκά.
▪ Πίεση στον οίνο και στα ΠΟΠ προϊόντα
Φθηνά κρασιά και γεωργικά προϊόντα με ασαφή ιχνηλασιμότητα υπονομεύουν τη δυναμική των ελληνικών ΠΟΠ/ΠΓΕ.
▪ Χτύπημα στη μελισσοκομία και στη μικρή παραγωγή
Η Ελλάδα, που βασίζεται στη φυσικότητα και την ποιότητα, κινδυνεύει να «πνιγεί» στην εισαγόμενη φθηνή ύλη.
Οι συνέπειες δεν θα είναι μόνο οικονομικές. Θα είναι κοινωνικές: εγκατάλειψη γης, φτωχοποίηση περιφέρειας, μείωση παραγωγής τροφίμων.
3. Το περιβαλλοντικό παράδοξο της Ευρώπης
Ενώ οι Έλληνες και Ευρωπαίοι αγρότες υποχρεώνονται σε αυστηρότερες περιβαλλοντικές προσαρμογές, η ΕΕ ετοιμάζεται να εισάγει προϊόντα από χώρες που επεκτείνουν τις παραγωγές τους με αποψίλωση τροπικών δασών, με παντελή απουσία κανόνων και ελέγχων.
Η «Πράσινη Μετάβαση» δεν μπορεί να λειτουργεί ως μονόδρομος για τους Ευρωπαίους παραγωγούς και λευκή επιταγή για τους εξαγωγικούς κολοσσούς τρίτων χωρών.
Αυτό δεν είναι στρατηγική· είναι αυτοϋπονόμευση.
4. Απώλεια επισιτιστικής αυτονομίας – το μεγαλύτερο ρίσκο
Η Ευρώπη, παρά τον πλούτο και την τεχνογνωσία της, μετατρέπεται σταδιακά σε καθαρό εισαγωγέα τροφίμων.
Με τη συμφωνία Mercosur, το φαινόμενο αυτό εντείνεται.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει γεωπολιτικά, η επισιτιστική ασφάλεια δεν είναι πολυτέλεια.
Είναι όρος επιβίωσης.
Δεν μπορεί η ΕΕ να εξαρτάται από τρίτες χώρες για βασικά προϊόντα, ειδικά όταν η εγχώρια γεωργία βρίσκεται υπό πίεση.
5. Ποιοι πραγματικά κερδίζουν;
Σίγουρα όχι οι Έλληνες αγρότες.
Σίγουρα όχι οι Ευρωπαίοι καταναλωτές που ζητούν ποιότητα και ασφάλεια.
Σίγουρα όχι οι μικρές επιχειρήσεις της υπαίθρου.
Κερδίζουν μόνο:
-
οι πολυεθνικές που αναζητούν φθηνές πρώτες ύλες,
-
οι εξαγωγικές βιομηχανίες της Λατινικής Αμερικής,
-
και όσοι θεωρούν ότι το εμπόριο πρέπει να λειτουργεί χωρίς καμία κοινωνική ή περιβαλλοντική δικλείδα ασφαλείας.
Η συμφωνία ΕΕ–Mercosur δεν είναι αναπτυξιακή.
Δεν είναι προοδευτική.
Δεν είναι βιώσιμη.
Είναι μια πολιτική επιλογή που θυσιάζει τον ευρωπαϊκό πρωτογενή τομέα στο βωμό της παγκοσμιοποίησης, αφήνοντας χώρες όπως η Ελλάδα εκτεθειμένες σε ένα κύμα αθέμιτου ανταγωνισμού.
Αν θέλουμε ζωντανή ύπαιθρο, αξιοπρεπές εισόδημα για τον παραγωγό και πραγματική επισιτιστική ασφάλεια, αυτή η συμφωνία πρέπει να επανεξεταστεί από μηδενική βάση.
Γιατί μια «ιστορική» συμφωνία δεν είναι απαραίτητα και σωστή.
Και η γεωργία της Ελλάδας και της Ευρώπης δεν αντέχει άλλα λάθη