Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας, κάθε λαός τίμησε τους νεκρούς του. Όχι μόνο αυτούς που είχαν όνομα, τάφο και σταυρό, αλλά κι εκείνους που χάθηκαν στο χώμα χωρίς ταυτότητα, χωρίς μνήμα, χωρίς φωνή.
Γράφει ο Γιώργος Αθανασίου
Γι’ αυτούς χτίστηκε το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Για εκείνον που έπεσε για την πατρίδα χωρίς κανείς να ξέρει ποιος ήταν. Για όλους μαζί.
Κι όμως, στην Ελλάδα του 2025, το αυτονόητο γίνεται πάλι πεδίο μάχης.
Η κυβέρνηση πέρασε τροπολογία για την προστασία του χώρου μπροστά από το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, κι αμέσως άρχισαν οι διαμαρτυρίες.
Κάποιοι φώναξαν για “περιορισμό της ελευθερίας”, άλλοι μίλησαν για “ποινικοποίηση της έκφρασης”.
Αλλά αλήθεια — ποια ελευθερία υπερασπίζεσαι, όταν γράφεις συνθήματα πάνω στις πλάκες που σκεπάζουν εκείνους που πέθαναν για να έχεις αυτή την ελευθερία;
Ο Άγνωστος Στρατιώτης δεν είναι κυβερνητικό σύμβολο.
Δεν ανήκει στη Δεξιά, δεν ανήκει στην Αριστερά. Ανήκει στο Έθνος.
Είναι το σημείο που, συμβολικά, οφείλουμε όλοι να σιωπούμε. Εκεί όπου τελειώνουν οι μικρότητες και αρχίζει η κοινή μας ιστορία.
Το θλιβερό είναι ότι έχουμε καταντήσει να τσακωνόμαστε για το ίδιο το νόημα του σεβασμού.
Η αριστερά, με το σύνδρομο του μόνιμου «αντι-», φωνάζει γιατί πρέπει κάπου να φωνάξει. Η κυβέρνηση, από την άλλη, οφείλει να προστατεύει το μνημείο χωρίς να δίνει την εντύπωση ότι το χρησιμοποιεί ως πολιτική σημαία.
Ο χώρος αυτός δεν είναι βήμα αντιπαράθεσης. Είναι τόπος εθνικής μνήμης. Κι εκεί, όποιος φωνάζει, απλώς δεν έχει καταλάβει πού βρίσκεται.
Οι πολίτες, σύμφωνα με τις μετρήσεις, είναι σχεδόν μοιρασμένοι.
Και αυτό είναι το πιο ανησυχητικό. Γιατί δείχνει πως δεν έχουμε πια κοινό σημείο αναφοράς.
Δεν μας ενώνει ούτε η μνήμη, ούτε η ευγνωμοσύνη, ούτε ο σεβασμός.
Και όταν σβήνει ο κοινός συμβολισμός, αρχίζει η παρακμή.
Ας το πούμε καθαρά:
Αν δεν μπορούμε να σταθούμε σιωπηλοί και ενωμένοι μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη,
πώς θα σταθούμε ενωμένοι μπροστά σε οτιδήποτε άλλο;