Η Ουάσιγκτον εξετάζει ιδιαίτερα τον κινεζικό έλεγχο στον Πειραιά, έναν από τους σημαντικότερους κόμβους στη διαδρομή Ευρώπη–Αφρική–Ασία, όπου η COSCO κατέχει το 67% του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς.
Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Reuters, πρόκειται για τη φιλόδοξη προσπάθεια των ΗΠΑ να επεκτείνουν την ναυτική τους ισχύ, τη μεγαλύτερη από τη δεκαετία του 1970.
Αμερικανοί αξιωματούχοι εκφράζουν φόβους ότι η εξάρτηση της Ουάσιγκτον από ξένα πλοία και λιμάνια είναι υπερβολική, ενώ ο εμπορικός ναυτιλιακός στόλος των ΗΠΑ δεν επαρκεί για στρατιωτική υποστήριξη σε περίπτωση σύγκρουσης.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, Αμερικανοί αξιωματούχοι θεωρούν ότι ο εμπορικός στόλος των ΗΠΑ είναι ανεπαρκής για να προσφέρει στρατιωτική υποστήριξη σε καιρό πολέμου και ότι η εξάρτηση της Ουάσιγκτον από ξένα πλοία και λιμάνια είναι υπερβολική.
Σενάρια που εξετάζει ο Λευκός Οίκος περιλαμβάνουν στήριξη δυτικών ή αμερικανικών εταιρειών για την εξαγορά κινεζικών μεριδίων σε λιμάνια. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η σχεδιαζόμενη επένδυση της BlackRock για την αγορά περιουσιακών στοιχείων της CK Hutchison σε 23 χώρες, συμπεριλαμβανομένων κρίσιμων εγκαταστάσεων κοντά στη Διώρυγα του Παναμά.
Στο στόχαστρο ο Πειραιάς και η Μεσόγειος
Η Ουάσιγκτον εξετάζει ιδιαίτερα τον κινεζικό έλεγχο στον Πειραιά, έναν από τους σημαντικότερους κόμβους στη διαδρομή Ευρώπη–Αφρική–Ασία, όπου η COSCO κατέχει το 67% του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς.
Πηγή κοντά σε Κινέζους επενδυτές που δραστηριοποιούνται στη ναυτιλία της Ελλάδας δήλωσε ότι κάποιοι Κινέζοι επενδυτές ανησυχούν πως η Ουάσιγκτον ενδέχεται να στοχεύσει τις δραστηριότητες της COSCO στην Ελλάδα.
Η COSCO και η ελληνική κυβέρνηση δεν απάντησαν σε αιτήματα σχολιασμού. Έλληνες αξιωματούχοι έχουν δηλώσει στο παρελθόν στο Reuters ότι δεν έχουν ενημερωθεί για τυχόν σχέδια αλλαγής ελέγχου του Πειραιά.
Το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ έχει εντάξει την COSCO στη λίστα εταιρειών με δεσμούς με τον κινεζικό στρατό, στέλνοντας σήμα πιθανών μελλοντικών κυρώσεων.
Παράλληλα, η Ομοσπονδιακή Ναυτιλιακή Επιτροπή των ΗΠΑ ξεκίνησε επανεξέταση των κύριων θαλάσσιων «σημείων συμφόρησης», μεταξύ των οποίων τα Στενά του Γιβραλτάρ. Η κινεζική παρουσία σε ισπανικά λιμάνια, όπως Βαλένθια και Μπιλμπάο, έχει επίσης προκαλέσει ανησυχία στην Ουάσιγκτον.
Οι ΗΠΑ εκφράζουν έντονο προβληματισμό για τις κινεζικές επενδύσεις στο λιμάνι Kingston της Τζαμάικα, το οποίο αποτελεί κομβικό διαμετακομιστικό κόμβο στην Καραϊβική. Η China Merchants έχει μερίδιο στη διαχείριση του τερματικού, ενώ η JISCO κατέχει το διυλιστήριο αλουμίνας Alpart και το κοντινό λιμάνι Port Kaiser.
Σύμφωνα με μελέτη του Center for Strategic & International Studies, η παρουσία της Κίνας στο Kingston θεωρείται η μεγαλύτερη απειλή για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ από όλα τα κινεζικά έργα στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική.
Κατά την επίσκεψή του στο Kingston τον Μάρτιο, ο Marco Rubio χαρακτήρισε τη στρατηγική της Κίνας «αρπακτική», κατηγορώντας την ότι χρησιμοποιεί επιδοτούμενες κρατικές εταιρείες για να αποκτά υποδομές μέσω υποτιμημένων προσφορών.
Κινεζική παρουσία σε ΗΠΑ και Αυστραλία
Η COSCO έχει επενδύσεις σε τερματικούς στα λιμάνια Λος Άντζελες και Λονγκ Μπιτς, γεγονός που εξετάζεται πλέον από την Ουάσιγκτον.
Στην Αυστραλία, η κυβέρνηση του Anthony Albanese σχεδιάζει να επαναφέρει το λιμάνι Darwin σε αυστραλιανή κυριότητα, απομακρύνοντας την κινεζική Landbridge. Ενδιαφέρον για την εξαγορά της σύμβασης έχει δείξει η αμερικανική Cerberus, που ιδρύθηκε από τον σημερινό αναπληρωτή Υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ, Stephen Feinberg.
Ενίσχυση της Αμερικανικής Ναυτικής Ισχύος
Ο Trump υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα τον Απρίλιο για την αναβίωση της εγχώριας ναυπηγικής βιομηχανίας, με στόχο την αύξηση του αριθμού πλοίων υπό αμερικανική σημαία. Παράλληλα, εξετάζει τη δημιουργία νηολογίου στις Παρθένες Νήσους των ΗΠΑ, που θα επιτρέπει την ένταξη πλοίων σε αμερικανικό νηολόγιο με λιγότερους κανονιστικούς περιορισμούς.
Οι ΗΠΑ προγραμματίζουν επίσης την επιβολή τελών σε κινεζικά πλοία που καταπλέουν σε αμερικανικά λιμάνια και ακόμη έχουν επαναφέρει στο προσκήνιο την ιδέα ελέγχου της Γροιλανδίας, λόγω της στρατηγικής της θέσης στον Αρκτικό Κύκλο.
Η Ουάσιγκτον επιδιώκει να περιορίσει την τεράστια δικτύωση λιμένων που έχει αναπτύξει η Κίνα μέσω εταιρειών όπως η COSCO, η China Merchants και η SIPG, οι οποίες συμμετέχουν σε πάνω από 129 έργα λιμένων παγκοσμίως.
Η Κίνα θεωρεί την κατοχή λιμένων ζωτικής σημασίας για την Belt and Road Initiative, ενώ οι ΗΠΑ τη βλέπουν ως σοβαρή απειλή για την εθνική τους ασφάλεια, φοβούμενες ότι το Πεκίνο μπορεί να αξιοποιήσει αυτά τα περιουσιακά στοιχεία για κατασκοπεία, στρατιωτικό πλεονέκτημα ή διατάραξη εφοδιαστικών αλυσίδων σε περίοδο κρίσης.
Το νέο σχέδιο της κυβέρνησης Trump σηματοδοτεί την πιο φιλόδοξη προσπάθεια ανάκτησης ναυτικής ισχύος από την εποχή του Nixon, εγκαινιάζοντας μια νέα φάση γεωοικονομικού ανταγωνισμού μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.