Η Θεσσαλονίκη, όπου κάθε χρόνο κυκλοφορούν σχεδόν 30.000 καινούργια αυτοκίνητα, δεν είναι πια μια πόλη που έχει απλώς κυκλοφοριακό πρόβλημα. Εξελίσσεται σε μια μεγαλούπολη που… πνίγεται στους ίδιους της τους δρόμους.
- Του Νίκου Φωτόπουλου
Πεζοδρόμια κατειλημμένα από λαμαρίνες με ρόδες, ράμπες ΑμεΑ θαμμένες κάτω από προφυλακτήρες, θρασύτατα διπλοπαρκαρισμένα ΙΧ στις κεντρικότερες λεωφόρους, αυτοκίνητα στοιβαγμένα σε κάθε γωνιά…
Η «συμπρωτεύουσα», όπως έχουμε συνηθίσει να μας λένε με συμπάθεια Αθηναίοι παράγοντες, μετά από 30 χρόνια αναμονής απέκτησε ένα περιορισμένο μετρό που ξεκίνησε να λειτουργεί, αλλά ακόμα δεν έχει κερδίσει την καρδιά – ή τη συνήθεια – των κατοίκων.
Εν αναμονή για τα νέα πάρκινγκ
Αναζητώντας λύσεις ανάγκης, μέσα σε αυτό το ασφυκτικό τοπίο, ο δήμος Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με ιδιώτη, σχεδιάζει να στήσει «πάρκινγκ-κουτιά» με μηχανικούς ανελκυστήρες, εκμεταλλευόμενος περίπου 30 δικά του οικόπεδα, των οποίων η χωρητικότητα στάθμευσης θα πολλαπλασιαστεί τουλάχιστον επί πέντε! Όπως αποκάλυψε στην εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, Σπύρος Βούγιας, συγκοινωνιολόγος – ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ και άλλοτε υφυπουργός Μεταφορών, «τα πρώτα 15 θα ξεκινήσουν μόλις δοθεί η νομοθετική έγκριση που περιμένουμε»!
Η «Θ» ασφαλώς δεν μπορεί να περιοριστεί στην είδηση, ούτε να πανηγυρίσει πριν δούμε την ιδέα να υλοποιείται κι εν τέλει να λειτουργεί αποτελεσματικά. Εξάλλου, όπως μας δείχνουν τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει από διεύθυνση Συγκοινωνιών, Τροχαία και ΑΠΘ, το κυκλοφοριακό που συμπεριλαμβάνει και το πρόβλημα της παράνομης στάθμευσης, είναι μια… αστική Λερναία Ύδρα. Κόβεις το ένα κεφάλι, φυτρώνει άλλο…
Σπύρος Βούγιας: Μάστιγα το διπλοπαρκάρισμα
«Ζούμε στην πόλη της αντιπαροχής! Από κει ξεκινάει το πρόβλημα, με πολυόροφες οικοδομές που ενώ είχαν την υποχρέωση να εξυπηρετούν τα ΙΧ σε υπόγεια πάρκινγκ, μ’ ένα παραθυράκι στο νόμο, διαπράχθηκε το… έγκλημα της εξαγοράς από τον εργολάβο. Έτσι, με μια ρύθμιση ακύρωνε τα υπόγεια γκαράζ για να βολέψει μια βιοτεχνία στο υπόγειο. Σήμερα, έχουμε φθάσει στο σημείο να ενοικιάζονται μικρά καταστήματα ως ισόγεια πάρκινγκ», μας λέει ο Σπύρος Βούγιας, πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, πρώην υφυπουργός Μεταφορών, ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ/Συγκοινωνιολόγος.
Από τα στοιχεία του κεντρικού δήμου, στη Θεσσαλονίκη κυκλοφορούν κάπου 750.000 ΙΧ στο πολεοδομικό συγκρότημα, εκ των οποίων το 90% σταθμεύει σε δημόσιους χώρους!
«Βασική επίπτωση το διπλοπαρκάρισμα, που εμποδίζει την ομαλή ροή της κυκλοφορίας. Ούτε στην Αθήνα δεν παρατηρείται αυτό το φαινόμενο. Τώρα, λόγω του μετρό και της αυστηρής αστυνόμευσης ως αντίβαρο στο flyover, έχουμε μια μικρή βελτίωση στην κυκλοφορία και τη στάθμευση, όμως το πρόβλημα παραμένει. Το μετρό σχεδιάστηκε για να κόβει 250.000 εισιτήρια τη μέρα και κόβει μόλις 50.000. Σήμερα στην πόλη υπάρχουν 60.000 με 70.000 ΙΧ που «λιμνάζουν» στο δημόσιο χώρο. Θα έλεγα ότι είναι ένα νεκροταφείο αυτοκινήτων», περιγράφει ο κ. Βούγιας κι επισημαίνει την ανάγκη για αλλαγή νοοτροπίας των οδηγών.
«Η Θεσσαλονίκη είναι κατά 65% χτισμένη, 20% δρόμοι και μόλις 15% δημόσιος χώρος για τους πεζούς. Σε αυτές τις συνθήκες, λίγα πράγματα μπορούν να γίνουν για τη στάθμευση. Ο δήμος παίρνει μικρά ιδιωτικά οικόπεδα και τα αξιοποιεί προσωρινά για 20-30 ΙΧ. Στη Νέα Ελβετία αυτό που κάναμε με 400 θέσεις γέμισε την επόμενη μέρα. Πασχίζουμε να βρούμε τρόπο να αξιοποιήσουμε τα οικόπεδα του δήμου και θα δώσουμε μια ανάσα με τα μηχανικά πάρκινγκ – κουτιά που σας ανέφερα», λέει ο Σπύρος Βούγιας που όταν τον ρωτάμε για κάποιο αποτρεπτικό μέτρο εισόδου των ΙΧ στο κέντρο, μας τονίζει ότι «θεωρώ αποτυχία τις απαγορεύσεις».
Ιωάννης Πολίτης: Χρειαζόμαστε 16.000 θέσεις στάθμευσης
«Η πόλη μας λειτουργεί με μια… συνθήκη παρανομίας. Οι έρευνες του εργαστηρίου μας δείχνουν ότι στην πυρίκαυστο ζώνη χρειαζόμαστε άλλες 16.000 θέσεις στάθμευσης. «Έχουμε σήμερα περίπου 60.000. Και δυστυχώς, η αλήθεια είναι πως δεν έχουμε και τους υψηλότερους δείκτες χρήσης του ΙΧ στην Ευρώπη, λέει ο Ιωάννης Πολίτης, επίκουρος καθηγητής Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ – Συγκοινωνιολόγος – ειδικός στο σχεδιασμό και την ανάλυση κυκλοφοριακών συστημάτων.
Υπάρχει ακόμη «λίπος»… Να σας πω τα δικά μας, στην πανεπιστημιούπολη ως μικρογραφία της Θεσσαλονίκης για να καταλάβετε. Το ΑΠΘ έχει δυο σταθμούς μετρό πλέον. Έχει όμως και 3.500 θέσεις στάθμευσης ΙΧ. Δεν θα ‘πρεπε ως δημόσιος φορέας να μειώσει αυτές τις θέσεις κατά 20-30% και να τις αποδώσει ως δημόσιο χώρο; Να δημιουργηθεί ένα πάρκο για παράδειγμα. Το μετρό τώρα, σήμερα καλύπτει το 12% του πληθυσμού. Πρέπει αταλάντευτα να συνεχιστούν οι επεκτάσεις», μας λέει ο καθηγητής, κάνοντας και τη μοιραία παραδοχή: «Το κυκλοφοριακό της Θεσσαλονίκης είναι πολύ δύσκολο να επιλυθεί, γιατί έχει χτιστεί λάθος η πόλη. Η λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Στις οικοδομές της υπάρχει παντελής έλλειψη πρόνοιας για στάθμευση…».
Τι θα πρότεινε ως διέξοδο στην δυσεπίλυτη εξίσωση;
«Σύμπνοια στις μεγάλες αποφάσεις της αυτοδιοίκησης. Όταν ένα έργο ξεκινά όλοι να συνδράμουν να ολοκληρωθεί. Στο δήμαρχο θα πρότεινα να βελτιώσει την παρόδια στάθμευση. Επίσης, στην ελεγχόμενη στάθμευση, θα έλεγα να περιορίσει το χρόνο παραμονής. Σήμερα η μέση χρονική διάρκεια είναι 4,5 ώρες, αλλά στην πράξη πάνω από μια ώρα παραμονής δεν είναι βιώσιμο…
Ο δείκτης συναλλαγής στάθμευσης για την πόλη μας είναι καταστροφικός. Η στάθμευση είναι σημαντικός δείκτης ποιότητας ζωής σε μια πόλη. Στην πραγματικότητα δεν είναι ένα επιστημονικό ζήτημα, αλλά ζήτημα δημοκρατίας. Τί δημοκρατία θέλουμε για μας και τα παιδιά μας;».
Θόδωρος Σιμιγδάλης: Αυξήθηκαν οι παραβάτες οδηγοί
«Να ξεκαθαρίσω κάτι. Η πολιτική της σύγχρονης Τροχαίας είναι να βοηθήσει την ποιότητα ζωής στην πόλη, όχι να τιμωρεί τον πολίτη», λέει ο Θόδωρος Σιμιγδάλης, αστυνομικός υποδιευθυντής- αρμόδιος σε θέματα στάθμευσης της Τροχαίας Θεσσαλονίκης.
«Αφού μιλάμε για κυκλοφοριακό, αφήνοντας στην άκρη το θέμα των ατυχημάτων, εμείς κυρίως στοχεύουμε να υπάρχει ομαλή ροή των οχημάτων στους κεντρικούς οδικούς άξονες και τις αρτηρίες. Στην παράνομη στάθμευση δεν υπάρχει διαχωρισμός στην πολιτική μας, όλα τα παράνομα οχήματα που εντοπίζονται ελέγχονται ανεξαιρέτως. Βεβαιώνουμε κατά προτεραιότητα παραβάσεις σε ράμπες αναπήρων, διπλοσταθμεύσεις και στάθμευση επί των πεζοδρομίων», μας αναφέρει ο κ. Σιμιγδάλης.
Η Τροχαία Θεσσαλονίκης έχει ενισχυθεί λόγω του flyover με 80 άτομα περίπου, έχοντας συνολικό προσωπικό γύρω στους 400 τροχονόμους . Γιατί όμως όλοι αυτοί δεν μπορούν αντιμετωπίσουν το πρόβλημα;
«Το αποτέλεσμα χάνεται στο σύνολο των οδηγών που παραβατούν. Ένας στους οκτώ οδηγούς στη Θεσσαλονίκη έχει πάρει τουλάχιστον μία κλήση. Δυστυχώς, ο Θεσσαλονικιός πιστεύει ότι πρέπει να πάει παντού με το ΙΧ του, ακόμη και για τσιγάρα. Ένα άλλο ζήτημα είναι οι υποδομές της πόλης μας. Στο εξωτερικό οι υποδομές υπάρχουν εδώ και δεκαετίες. Στην πόλη μας τώρα ξεκινάμε… Ταυτόχρονα, έχει αλλάξει η κοινωνική σύνθεση. Παλιά, η κάθε οικογένεια είχε ένα αυτοκίνητο. Σήμερα κάθε οικογένεια έχει δυο ή και τρία ΙΧ. Θα σας πω το εξής χαρακτηριστικό: συγκρίνοντας τα πρώτα τετράμηνα του 2024 και 2025, φέτος έχουμε 43% αύξηση στις κλήσεις, παρά τα μέτρα, παρά τους ελέγχους. Το 2024 κόπηκαν 37.883 κλήσεις σε τέσσερις μήνες και το αντίστοιχο διάστημα φέτος, 54.202…», αναφέρει ο έμπειρος αστυνομικός υποδιευθυντής της Τροχαίας.
Για την ιστορία να αναφέρουμε, σύμφωνα με τα στοιχεία της υπηρεσίας του, το 2024 στη Θεσσαλονίκη βεβαιώθηκαν 150.415 παραβάσεις παράνομης στάθμευσης, αφαιρέθηκαν 16.142 πινακίδες και άδειες κυκλοφορίας και έγιναν 1.802 άρσεις οχημάτων με γερανό! Φέτος, το πρώτο τετράμηνο, αντιστοίχως βεβαιώθηκαν 60.246 παράνομες σταθμεύσεις, αφαιρέθηκαν 2.539 πινακίδες και άδειες κυκλοφορίας κι έγιναν 409 άρσεις οχημάτων με γερανό.
Κάθε χρόνο 20- 30.000 νέα ΙΧ στους δρόμους
Ο Σωκράτης Δωρής, αντιπεριφερειάρχης Μεταφορών και Επικοινωνιών Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας δεν είναι τεχνοκράτης των συγκοινωνιών, όντας πτυχιούχος Βαλκανικών Σπουδών. Ωστόσο, ως πολιτικός πολιτικός προϊστάμενος των δύο διευθύνσεων μεταφορών στη Θεσσαλονίκη, μας έδωσε χρήσιμα και αποκαλυπτικά στοιχεία για το πώς τρέφεται η Λερναία Ύδρα του κυκλοφοριακού στην πόλη μας. Βλέπετε, κάθε χρόνο κυκλοφορούν στους δρόμους 20-30 χιλιάδες νέα αυτοκίνητα, χωρίς να αποσύρονται ούτε τα μισά!
| Έτος | Αριθμός νέων αδειών κυκλοφορίας | Ακινησίες ΙΧ, φορτηγών και λεωφορείων ΙΧ και ΔΧ | Οριστικές διαγραφές |
| 2023 | 17.955 | 269 | 5.232 |
| 2024 | 28.453 | 1.411 | 9.428 |
| 2025 | 9.972 | 77 | 2.920 |