Η Κοινωνία Απαιτεί Οξυγόνο – Ποιος θα Ακούσει την Κραυγή της;
Γράφει ο Γιώργος Αθανασίου
Στα μαζικά συλλαλητήρια για τα Τέμπη ακούστηκε δυνατά η κραυγή αγωνίας μιας κοινωνίας που διψά για αλήθεια, δικαιοσύνη και πραγματική δημοκρατία. Δεν ήταν μια τυπική διαμαρτυρία. Ήταν μια απαίτηση για βαθιά πολιτική αλλαγή, για ένα κράτος που θα σέβεται τους πολίτες του και δεν θα συγκαλύπτει τις ευθύνες του.
Αυτή η απαίτηση είναι που φέρνει σε αμηχανία την κυβέρνηση, γιατί συνειδητοποιεί ότι η κρίση εμπιστοσύνης είναι τόσο βαθιά, που δεν μπορεί να ξεπεραστεί με επικοινωνιακά «μπαλώματα» ή με μεμονωμένες οικονομικές παροχές. Ο κόσμος δεν ζητά απλώς καλύτερη διαχείριση· ζητά ένα κράτος που λειτουργεί με σεβασμό και διαφάνεια.
Αυτό το κλίμα, όμως, δεν φαίνεται να το καρπώνεται ούτε η αντιπολίτευση. Γιατί η κοινωνία δεν αναζητά απλώς μια εναλλακτική κυβέρνηση. Θέλει ένα πολιτικό κίνημα που να εγγυάται μια πραγματική δημοκρατική μεταρρύθμιση. Και αυτός είναι ο λόγος που κόμματα και πολιτικοί σχηματισμοί που επενδύουν μόνο στην οργή των πολιτών, σύντομα θα διαπιστώσουν ότι η επιρροή τους είναι περιορισμένη. Οι πολίτες δεν εμπιστεύονται πια «διαχειριστές» της εξουσίας· θέλουν ηγέτες που θα φέρουν τομές.
Αυτή η αναζήτηση εξηγεί και γιατί, παρά τις προσπάθειές της, η Ακροδεξιά δεν μπορεί να πείσει ως δύναμη αλλαγής. Όχι μόνο γιατί είναι βαθιά καθεστωτική, αλλά και γιατί οι πολίτες που ζητούν «οξυγόνο» δεν μπορούν να βρουν λύση στη μισαλλοδοξία και τον αυταρχισμό. Το αίτημα της κοινωνίας δεν είναι το χάος ή η εκτροπή – όπως προσπαθούν κάποιοι να το παρουσιάσουν. Είναι μια κανονικότητα που δεν θα είναι συνώνυμη της αδιαφορίας και της συγκάλυψης, αλλά της ποιότητας στη δημοκρατία, της ανάπτυξης που αφορά όλους και ενός κράτους που εγγυάται κοινωνική συνοχή και ασφάλεια.
Το μεγάλο ερώτημα είναι: Υπάρχουν σήμερα οι πολιτικοί ηγέτες που μπορούν να εκφράσουν αυτό το αίτημα;
Η απάντηση, δυστυχώς, είναι αρνητική. Τα κόμματα έχουν χάσει την ικανότητα να προσελκύουν ικανούς ανθρώπους. Οι δημιουργικές δυνάμεις της κοινωνίας βρίσκονται εκτός πολιτικής. Η περίοδος των μνημονίων μετέτρεψε την πολιτική σε μια διαρκή διαχείριση της κρίσης, αδειάζοντάς την από όραμα. Το πολιτικό σύστημα δεν εμπνέει εμπιστοσύνη. Οι πολίτες απομακρύνθηκαν από αυτό, όχι επειδή έπαψαν να ενδιαφέρονται για το μέλλον τους, αλλά επειδή δεν βλέπουν κανέναν ικανό να το εκφράσει.
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι η κοινωνία θα παραμείνει αδρανής. Οι ανάγκες των πολιτών συνεχίζουν να υπάρχουν και αναζητούν διέξοδο. Εάν δεν βρεθεί ένα δημοκρατικό πολιτικό σχέδιο που να τους εκφράζει, υπάρχει ο κίνδυνος η δυσαρέσκεια να στραφεί προς την Ακροδεξιά, από απελπισία και όχι από πίστη σε αυτήν.
Ωστόσο, οι μεγάλες αλλαγές στην ελληνική ιστορία δεν ήρθαν από «Μεσσίες» που εμφανίστηκαν από το πουθενά. Ήρθαν από ανθρώπους που βρέθηκαν στο κατάλληλο σημείο την κατάλληλη στιγμή, που τόλμησαν να εκπροσωπήσουν τις ανάγκες της κοινωνίας, να δώσουν όραμα και να εμπνεύσουν. Δεν χρειάζονται απαραίτητα νέα πρόσωπα, αλλά νέα νοοτροπία και τόλμη. Χρειάζεται να σπάσει ο φαύλος κύκλος της αδράνειας, της έλλειψης λογοδοσίας και της διαχειριστικής λογικής.
Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι απλώς ποιος θα πάρει την πρωτοβουλία για αυτή την αλλαγή, αλλά ποιος θα αναλάβει την ευθύνη να φέρει στο φως μια νέα πολιτική πραγματικότητα. Γιατί η κοινωνία έχει ήδη μιλήσει. Και εάν το πολιτικό σύστημα συνεχίσει να αδιαφορεί, τότε η φύση, που απεχθάνεται τα κενά, θα τα γεμίσει – και ο τρόπος που θα το κάνει μπορεί να είναι επικίνδυνος.
Η ώρα της δημοκρατικής αλλαγής έχει ήδη σημάνει. Το ερώτημα είναι ποιος θα ακούσει την κραυγή της κοινωνίας πριν να είναι αργά.