Σήμερα θα αναλύσουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες οδηγοί στις αστικές συγκοινωνίες στην Ελλάδα και στην Ευρώπη
Οι επαγγελματίες οδηγοί στις αστικές συγκοινωνίες, είτε εργάζονται σε δημόσιες είτε σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, αντιμετωπίζουν μια σειρά από προκλήσεις που καθιστούν το επάγγελμα όλο και λιγότερο ελκυστικό. Στην Ελλάδα, τα προβλήματα αυτά είναι πιο έντονα σε σχέση με άλλες χώρες της Ε.Ε., με αποτέλεσμα να δημιουργείται έλλειψη νέων οδηγών, γεγονός που απειλεί τη βιωσιμότητα των συγκοινωνιακών δικτύων.
1. Βασικά προβλήματα των επαγγελματιών οδηγών στην Ελλάδα
Α) Χαμηλές αποδοχές και μη ανταγωνιστικό μισθολογικό περιβάλλον
- Στον δημόσιο τομέα, οι οδηγοί αμείβονται με το ενιαίο μισθολόγιο, το οποίο δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες του επαγγέλματος. Οι αμοιβές είναι συχνά καθηλωμένες και η μόνη δυνατότητα αύξησης έρχεται μέσω επιδομάτων, τα οποία όμως δεν υπολογίζονται στη σύνταξη.
- Στον ιδιωτικό τομέα, η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη, με χαμηλότερους μισθούς και συχνά ελαστικές μορφές απασχόλησης (συμβάσεις ορισμένου χρόνου, part-time εργασία).
- Σε αντίθεση με την Ευρώπη, όπου οι οδηγοί λαμβάνουν καλύτερες απολαβές και επιπλέον κίνητρα, στην Ελλάδα το επάγγελμα δεν προσελκύει νέους εργαζομένους.
Β) Δύσκολες εργασιακές συνθήκες
- Οι οδηγοί έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με έντονη κυκλοφοριακή συμφόρηση, άσχημη κατάσταση του οδικού δικτύου και απρογραμμάτιστες καθυστερήσεις.
- Το στρες που προκαλεί η συνεχής επαφή με επιβάτες, σε συνδυασμό με τις δύσκολες συνθήκες κίνησης, επιβαρύνει την ψυχική και σωματική υγεία των οδηγών.
Γ) Έλλειψη σύγχρονου εξοπλισμού και υποδομών
- Σε πολλές περιπτώσεις, οι οδηγοί αναγκάζονται να εργάζονται με παλιά και ανεπαρκώς συντηρημένα οχήματα, γεγονός που αυξάνει την επικινδυνότητα και δυσχεραίνει την εργασία τους.
- Τα αμαξοστάσια είναι ανεπαρκώς εξοπλισμένα, ενώ η έλλειψη ανταλλακτικών καθυστερεί τις επισκευές των λεωφορείων.
- Οι χώροι διαλείμματος και ξεκούρασης είναι συχνά ανύπαρκτοι ή ακατάλληλοι.
Δ) Ελλιπής κοινωνική προστασία και επαγγελματικά δικαιώματα
- Πολλοί οδηγοί διαμαρτύρονται για την ανυπαρξία ουσιαστικής νομικής κάλυψης σε περιπτώσεις επιθέσεων, ατυχημάτων ή καταγγελιών από επιβάτες.
- Οι συμβάσεις εργασίας σε πολλές περιπτώσεις δεν διασφαλίζουν σταθερό ωράριο και αξιοπρεπείς συνθήκες απασχόλησης.
2. Συνθήκες εργασίας οδηγών στις αστικές συγκοινωνίες στην Ευρώπη
Στην Ε.Ε., αν και υπάρχουν διαφοροποιήσεις από χώρα σε χώρα, οι επαγγελματίες οδηγοί απολαμβάνουν καλύτερες συνθήκες εργασίας:
- Υψηλότεροι μισθοί: Στη Δυτική Ευρώπη, οι αμοιβές κυμαίνονται από 2.500 έως 4.000 ευρώ μηνιαίως, ενώ στην Ανατολική Ευρώπη οι μισθοί είναι χαμηλότεροι (1.200-2.000 ευρώ).
- Σύγχρονος εξοπλισμός και κανονισμοί ασφαλείας: Οι περισσότερες χώρες έχουν θεσπίσει αυστηρότερους κανονισμούς για την ασφάλεια και την υγιεινή των οδηγών, καθώς και επενδύσεις σε ηλεκτρικά ή υβριδικά λεωφορεία με προηγμένα συστήματα άνεσης και ασφάλειας.
- Καλύτερη εργασιακή ισορροπία: Οι οδηγοί στην Ευρώπη έχουν πιο προβλέψιμα και ρυθμισμένα ωράρια, με αυστηρό έλεγχο στις υπερωρίες. Στην Ελλάδα, αντίθετα, η υπερωριακή απασχόληση είναι καθημερινό φαινόμενο.
3. Προτάσεις για τη βελτίωση των συνθηκών και την προσέλκυση νέων οδηγών
Η έλλειψη επαγγελματιών οδηγών αποτελεί σοβαρή απειλή για τις αστικές συγκοινωνίες στην Ελλάδα. Για να καταστεί το επάγγελμα πιο ελκυστικό, απαιτούνται οι εξής παρεμβάσεις:
- Οικονομικά κίνητρα και βελτίωση αποδοχών
- Βελτίωση των εργασιακών συνθηκών
- Εκπαίδευση και νέες προσλήψεις
4) Νομοθετικές παρεμβάσεις
- Θέσπιση αυστηρότερων ελέγχων για την τήρηση των εργασιακών δικαιωμάτων των οδηγών.
- Διασφάλιση νομικής κάλυψης για περιπτώσεις επιθέσεων ή διαπληκτισμών με επιβάτες.
- Ρύθμιση συμβάσεων ώστε να προστατεύονται καλύτερα οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα.
Οι επαγγελματίες οδηγοί αστικών συγκοινωνιών στην Ελλάδα εργάζονται σε πολύ πιο δύσκολες συνθήκες συγκριτικά με τους συναδέλφους τους στην υπόλοιπη Ευρώπη. Οι χαμηλές αποδοχές, η εντατικοποίηση της εργασίας και η έλλειψη κινήτρων αποτρέπουν νέους εργαζομένους από το να ασχοληθούν με το επάγγελμα, με αποτέλεσμα την αυξανόμενη έλλειψη προσωπικού.
Χωρίς άμεσες παρεμβάσεις, η χώρα θα βρεθεί σύντομα αντιμέτωπη με μια σοβαρή κρίση στις αστικές συγκοινωνίες.
Είναι επιτακτική η ανάγκη για νομοθετικές ρυθμίσεις, βελτίωση των μισθολογικών συνθηκών και επενδύσεις στην εκπαίδευση και ανανέωση του προσωπικού, ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των δημόσιων και ιδιωτικών συγκοινωνιών.