Από τις 24 Ιανουαρίου μέχρι και σήμερα (01/02) υπάρχει έντονη σεισμική έξαρση, στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού. Τις τελευταίες ώρες, έχει παρατηρηθεί μία διαφοροποίηση της σεισμικής δράσης, η οποία έχει τρία χαρακτηριστικά, όπως εξηγεί στο enikos.gr ο μετεωρολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο, 1) έχει αυξηθεί πολύ το πλήθος των σεισμών, όπου σημειώθηκαν τουλάχιστον 250 σεισμοί την τελευταία εβδομάδα, 2) αυξάνονται συνεχώς τα μεγέθη, και 3) έχει επεκταθεί η σεισμική δραστηριότητα προς τα βορειοανατολικά.
250 σεισμοί την τελευταία εβδομάδα
«Τα χαρακτηριστικά των σεισμών, δεν δείχνουν συσχέτιση με το ηφαίστειο. Άρα δεν έχουμε αύξηση του ηφαιστειακού κινδύνου, αλλά του σεισμικού κινδύνου, γεγονός το οποίο όμως, δεν φαίνεται ακόμα πως επηρεάζει τον ηφαιστειακό. Θυμίζω ότι στην υποθαλάσσια τάφρο, μεταξύ Αμοργού και Σαντορίνης, στο παρελθόν, το 1956, έγινε ο μεγαλύτερος σεισμός σε όλο τον ελλαδικό χώρο τον τελευταίο αιώνα με μέγεθος 7,7 Ρίχτερ. Αυτοί οι σεισμοί που γίνονται την τελευταία εβδομάδα, και οι σημερινοί, γίνονται στο νότιο τμήμα εκείνου του μεγάλου ρήγματος.
Για όλους αυτούς τους λόγους, υποστηρίζω ότι δεν έχουν σχέση με το ηφαίστειο, είναι καθαρά τεκτονικοί σεισμοί, σε γνωστό και μεγάλο ρήγμα, και για αυτό αναφέρω πως όσο αυξάνονται τα μεγέθη, τόσο αυξάνεται και ο σεισμικός κίνδυνος στην περιοχή. Το πλήθος των σεισμών, υπολογίζεται τουλάχιστον στους 250 την τελευταία εβδομάδα. Συνεχώς, εργαζόμαστε και παρακολουθούμε την εξέλιξη».
Ο πιο πρόσφατος σεισμός σημειώθηκε στη θαλάσσια περιοχή της Αμοργού, στις 15:29 και είχε μέγεθος 4,3 Ρίχτερ. Είχε προηγηθεί πριν από περίπου 40 λεπτά και πιο συγκεκριμένα στις 14:51 δόνηση με μέγεθος 4,1 Ρίχτερ.
Νωρίτερα, σύμφωνα με το Γεωδυναμικό, σημειώθηκε άλλη μια δόνηση μεγέθους, 3,9 της κλίμακας Ρίχτερ. Η δόνηση καταγράφεται 25 χλμ βόρεια-βορειοδυτικά της Ανάφης, και το εστιακό βάθος υπολογίζεται στα 14,4 χιλιόμετρα.
Η ανάρτηση του Άκη Τσελέντη
«Τους τελευταίους δύο μήνες παρακολουθούν μια ¨ήπια¨ σεισμική-ηφαιστειακή δραστηριότητα στον ευρύτερο χώρο των τρων κυρίων ηφαιστειακών κέντρων της Σαντορίνης: στην Νέα Καμένη και στον Κολούμπο, γεγονός το οποίο προκαλεί ανησυχία στους κατοίκους.
Τα Χριστιαννα που είναι και το αρχαιότερο μαζί με την υποθαλάσσια καλδέρα που ανακαλύφθηκε από ερευνητικές γεωτρήσεις δεν παρουσιάζει σεισμικότητα.
Όλοι γνωρίζουμε ότι αυτά τα ηφαίστεια είναι ενεργά και έχουν δώσει ηφαιστειακές εκρήξεις στο παρελθόν.
Ο Κολούμπος ή το Κολούμπο είναι ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο σε απόσταση 6,5 χιλιομέτρων βορειοανατολικά της Σαντορίνης, το οποίο ανήκει στο Ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου.
Έγινε γνωστό μετά από μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη στις 27 Σεπτεμβρίου 1650. Από τη λάβα σχηματίστηκε μικρή νησίδα, η οποία, όμως, εξαιτίας των θαλασσίων κυμάτων, γρήγορα κατέρρευσε σε ύφαλο. Από την κατάρρευση αυτή προκλήθηκε τσουνάμι, το οποίο προκάλεσε ζημιές μέχρι και σε απόσταση 150 χιλιομέτρων.
Σήμερα έχει ύψος 280 μέτρων (σε σχέση με τον περιβάλλοντα θαλάσσιο πυθμένα) και βρίσκεται περίπου 18 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο κρατήρας του έχει διάμετρο περίπου 3 χιλιομέτρων και βάθος 512 μέτρων.
Σε μεγάλη έκταση γύρω από το ηφαίστειο έχουν εντοπιστεί υδροθερμικά φρέατα από τα οποία αναβλύζει καυτό νερό, έως και 220οC, με διαλυμένα μεταλλικά στοιχεία και τα οποία φιλοξενούν ένα σπάνιο οικοσύστημα από νηματοειδή βακτήρια.
Ένας συνεχώς αυξανόμενος όγκος μάγματος συσσωρεύεται στον μαγματικό θάλαμο, σε βάθος περίπου 3 χιλιομέτρων κάτω από το υποθαλάσσιο ηφαίστειο “Κολούμπος”.
Η παρουσία αυτού του μαγματικού θαλάμου αναδεικνύει την πιθανότητα μιας μελλοντικής έκρηξης. Πρόκειται το πιο ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο όλης της Μεσογείου να παρακολουθείται συνεχώς σε πραγματικό χρόνο. Αυτό αναφερόταν σε ανακοίνωση της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης (AGU) το 2023.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το μάγμα στον θάλαμο έχει την τάση, σε βάθος χρόνου, να φθάσει ξανά σε παρόμοιο όγκο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, μετά την τελευταία έκρηξη του ηφαιστείου, ο μαγματικός θάλαμος μεγαλώνει με μέσο ρυθμό περίπου 4 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων τον χρόνο. Ο συνολικός όγκος που έχει συσσωρευθεί στο “ρεζερβουάρ” μάγματος (μαγματικό θάλαμο) κάτω από τον Κολούμπο, υπολογίζεται σε τουλάχιστον 1,4 κυβικά χιλιόμετρα.
Οι σεισμικές δονήσεις μέσα στην καλδέρα της Σαντορίνης εντοπίζονται στο ρήγμα της Καμένης (Kameni line) (παρόμοια σεισμό-ηφαιστειακή ανησυχία με το 2011-12 χωρίς να καταλήξει σε έκρηξη)
Προς το παρόν ΔΕΝ ΒΛΕΠΩ πρόβλημα όπως ορθώς συμπαίρανε η πολύ έμπειρη επιτροπή που εξέτασε το φαινόμενο στην πολιτική προστασία. Βέβαια η Σαντορίνη του 2025 δεν είναι εκείνη του 1939 και του 1950.
Επιπλέον προσωπικά θα πρότεινα τα ακόλουθα επιπλέον μέτρα:
1. Ενημέρωση των κατοίκων των γειτονικών νησιών για τις προφυλάξεις που πρέπει να παίρνουν στην περίπτωση που ενημερωθούν για τσουνάμι.
2. Ενίσχυση του δικτύου ανίχνευσης τσουνάμι στην ευρύτερη περιοχή.
3. Επειδή λίγο πριν και κατά την διάρκεια ηφαιστειακών εκρήξεων έχουμε έκκληση υδρόθειου (στο παρελθόν υπήρχαν πολλά θύματα), να εγκατασταθούν συσκευές μέτρησης υδρόθειου.
4. Να γίνονται επιπλέον παρατηρήσεις εκτός των σεισμολογικών πχ δορυφορική μέτρηση μικρομετατωπίσεων, μέτρηση ραδωνίου, σεισμικό θόρυβο.
5. Τοποθέτηση ΒΑΝ στην Αμοργό. (Σιγά μη βάλετε αφού το έχετε θάψει)».
Προβληματισμός για τη δραστηριότητα του ηφαιστείου
Υπενθυμίζεται, ότι τις τελευταίες ημέρες υπάρχει έντονη ανησυχία στην περιοχή, αναφορικά με την δραστηριότητα του ηφαιστείου.
Ο σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος, μιλώντας στην ΕΡΤ ανέφερε: «Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας»
«Είναι πράγματι πολλοί σεισμοί, κυρίως την τελευταία εβδομάδα, Από τις αρχές του Ιανουαρίου, αλλά κυρίως την τελευταία εβδομάδα, περισσότεροι από 150 και 200 σεισμοί, λίγοι είναι πάνω στο νησί της Σαντορίνης. Οι περισσότεροι είναι σε απόσταση βορειοανατολικά, περίπου 10 έως 30 χιλιόμετρα μακριά», είπε.
«Όμως το σημαντικό είναι ότι από την εξέταση που έχουμε κάνει δεν προκύπτει ότι είναι ηφαιστειακοί σεισμοί. Δεν είναι δηλαδή σεισμοί οι οποίοι έχουν σχέση με κάποιες ηφαιστειακές διαδικασίες στο υπέδαφος, κάτω από το ηφαίστειο ή γύρω από το ηφαίστειο. Είναι καθαρά τεκτονικοί σεισμοί, από αυτούς που θα μπορούσαν να γίνουν σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή της χώρας», πρόσθεσε.
Τόνισε πως, «βεβαίως η πολιτεία πολύ καλά κάνει και οι τοπικές αρχές σε συνεργασία με τα ινστιτούτα, να παίρνουν μακροπρόθεσμα μέτρα προστασίας και για τον ηφαιστειακό κίνδυνο» και πρόσθεσε «ο κίνδυνος και ο σεισμικός και πολύ περισσότερο ο ηφαιστειακός, είναι ακόμη αμελητέος».
Ο κ. Παπαδόπουλος έκλεισε λέγοντας πως «οι εκρήξεις που αναμένουμε στη Σαντορίνη στο κοντινότερο σχετικά μέλλον θα είναι μικρών μεγεθών. Αλλά και αυτές χρειάζονται προετοιμασία».
Σύσκεψη στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας για το ηφαίστειο της Σαντορίνης
Ευρεία σύσκεψη με θέμα την ήπια σεισμική-ηφαιστειακή δραστηριότητα που παρατηρείται- βάση των ενόργανων παρατηρήσεων- στο χώρο της καλδέρας της Σαντορίνης, συγκάλεσε την Παρασκευή ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Κικίλιας.
Στη σύσκεψη συζητήθηκε ο σχεδιασμός υλοποίησης των απαραίτητων δράσεων πρόληψης, με τη συνεργασία εκπροσώπων της επιστημονικής κοινότητας, της κεντρικής διοίκησης, της τοπικής αυτοδιοίκησης και των επιχειρησιακών φορέων. Σκοπός η καλύτερη προετοιμασία του συνόλου του μηχανισμού πολιτικής προστασίας στη Σαντορίνη, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα γεωλογικά, γεωμορφολογικά και κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά του νησιού.
Σύμφωνα με την εισήγηση της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου, καταγράφεται μια αύξηση της δραστηριότητας στο κεντρικό ρήγμα της Καμένης του βορείου τμήματος της καλδέρας. Γι’ αυτό το λόγο η Επιστημονική Επιτροπή παρακολουθεί συνεχώς το φαινόμενο, αναλύει τα δεδομένα και επικαιροποιεί τον σχεδιασμό των ανάλογων δράσεων πρόληψης.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, η ηφαιστειακή αυτή δραστηριότητα είναι παρόμοια με την αντίστοιχη του 2011-2012, η οποία διήρκεσε περίπου 14 μήνες και ολοκληρώθηκε χωρίς κάποιο ηφαιστειακό συμβάν. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, με βάση τα έως τώρα διαθέσιμα δεδομένα, δεν υπάρχει λόγος ιδιαίτερης ανησυχίας.
Στη σύσκεψη συμμετείχαν ο υφυπουργός Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής, Χρήστος Τριαντόπουλος ο γενικός γραμματέας Αυτοδιοίκησης & Αποκέντρωσης Σάββας Χιονίδης, ο γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, Βασίλειος Παπαγεωργίου, ο αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, Θεόδωρος Βάγιας, ο δήμαρχος Θήρας, Νικόλαος Ζώρζος, ο αντιπεριφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γεώργιος Λεονταρίτης, ο γενικός Διευθυντής της ΕΑΓΜΕ, Διονύσιος Γκούτης, ο γενικός Διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Βασίλειος Καραστάθης, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ και της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου, Ευθύμιος Λέκκας, ο πρόεδρος του ΙΜΠΗΣ, Κώστας Παπαζάχος, επιτελικά και υπηρεσιακά στελέχη του Πυροσβεστικού Σώματος, της ΓΓΠΠ, του ΟΑΣΠ και της ΕΑΓΜΕ.