Στο σημερινό μου άρθρο θα ήθελα να θίξω ένα κορυφαίο ζήτημα που αφορά όλους τους εργαζόμενους: τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας.
Γράφει ο Γιώργος Αθανασίου
Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας (ΣΣΕ) αποτελούν έναν από τους πιο θεμελιώδεις μηχανισμούς διασφάλισης των εργασιακών δικαιωμάτων. Είναι οι συμφωνίες που συνάπτονται μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων, εκπροσωπούμενων από τα συνδικάτα τους, και καθορίζουν τους όρους και τις συνθήκες εργασίας, όπως τους μισθούς, τις παροχές, τις ώρες εργασίας, τις άδειες, αλλά και ζητήματα όπως η επαγγελματική ασφάλεια και υγεία.
Χρησιμότητα των Συλλογικών Συμβάσεων
- Διασφάλιση Δικαιωμάτων: Οι ΣΣΕ προστατεύουν τους εργαζόμενους από αυθαίρετες αποφάσεις και διασφαλίζουν τα βασικά τους δικαιώματα.
- Διαφάνεια και Εμπιστοσύνη: Οι συλλογικές συμφωνίες εξασφαλίζουν ξεκάθαρους όρους εργασίας και ενισχύουν την εμπιστοσύνη μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών.
- Βελτίωση Συνθηκών Εργασίας: Μέσα από τη διαπραγμάτευση, οι εργαζόμενοι μπορούν να πετύχουν καλύτερους μισθούς, ευνοϊκότερους όρους και πρόσθετες παροχές.
- Αποτροπή Συγκρούσεων: Η ύπαρξη μιας συμφωνημένης βάσης μειώνει τον κίνδυνο εργατικών διενέξεων και απεργιών.
Η Σημασία των Συλλογικών Συμβάσεων στη Σύγχρονη Εργασιακή Πραγματικότητα
Σε μια εποχή όπου οι εργασιακές σχέσεις βρίσκονται υπό συνεχή πίεση λόγω οικονομικών κρίσεων, τεχνολογικών αλλαγών και παγκοσμιοποίησης, οι συλλογικές συμβάσεις αποκτούν ιδιαίτερη σημασία. Ειδικά στην Ελλάδα, όπου οι εργασιακές σχέσεις έχουν επηρεαστεί από την παρατεταμένη οικονομική κρίση, οι ΣΣΕ αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας για την προστασία των εργαζομένων.
Πώς Χτίζεται και Διεκδικείται μια Επιτυχής Συλλογική Σύμβαση
Η επίτευξη μιας ΣΣΕ με ευνοϊκούς όρους για τους εργαζομένους απαιτεί στρατηγική, ενότητα και αποτελεσματική διαπραγμάτευση.
- Συλλογή Πληροφοριών:
- Καταγραφή των αναγκών των εργαζομένων και των βασικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν.
- Ανάλυση των οικονομικών στοιχείων της επιχείρησης/οργανισμού, ώστε να τεκμηριωθούν οι προτάσεις.
- Ενίσχυση της Ενότητας:
- Οι εργαζόμενοι πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία, ώστε να ενισχυθεί η συλλογική φωνή και η δύναμη του συνδικάτου.
- Καθορισμός Ρεαλιστικών Αιτημάτων:
- Τα αιτήματα πρέπει να είναι τεκμηριωμένα και ρεαλιστικά, ώστε να είναι διαπραγματεύσιμα.
- Διαπραγματευτική Ομάδα:
- Επιλογή ικανών και έμπειρων διαπραγματευτών που γνωρίζουν τόσο τη νομοθεσία όσο και τις ανάγκες του κλάδου.
- Διαπραγματεύσεις με Στρατηγική:
- Ξεκάθαρη τοποθέτηση προτεραιοτήτων και δημιουργία εναλλακτικών προτάσεων.
- Διατήρηση σταθερής γραμμής και ψυχραιμίας κατά τις συζητήσεις.
- Ενημέρωση και Συμμετοχή των Εργαζομένων:
- Συνεχής ενημέρωση για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων και, αν χρειαστεί, κινητοποίηση με δυναμικές δράσεις.
Η Συλλογική Σύμβαση των Εργαζομένων στον ΟΑΣΘ πρέπει να ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες συνθήκες εργασίας των εργαζομένων στον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης.
Μερικά βασικά σημεία που θα μπορούσαν να ενταχθούν στη διαπραγμάτευση είναι:
- Αναπροσαρμογή Μισθών*:
- Διασφάλιση μισθών που ανταποκρίνονται στο κόστος ζωής, ειδικά μετά την κρίση και τον πληθωρισμό.
- Συνθήκες Εργασίας:
- Διασφάλιση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων με σύγχρονο εξοπλισμό και τακτική συντήρηση των λεωφορείων.
- Βελτίωση των ωραρίων, ώστε να εξασφαλίζεται ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής.
- Εκπαίδευση και Ανάπτυξη:
- Πρόβλεψη για συνεχή επιμόρφωση και κατάρτιση των εργαζομένων.
- Κοινωνικές Παροχές:
- Παροχή επιπλέον ασφαλιστικής κάλυψης και επιδομάτων.
- Προστασία Θέσεων Εργασίας:
- Εξασφάλιση σταθερότητας των θέσεων εργασίας, ειδικά σε περιόδους κρίσης ή αλλαγών στον οργανισμό.
*Θα πει κάποιος ότι, αφού και ο ΟΑΣΘ εντάχθηκε κάτω από την ομπρέλα του Δημοσίου και οι Εργαζόμενοι του στο Ενιαίο Μισθολόγιο,πως μπορεί να γίνει μια αναπροσαρμογή στους μισθούς;
Η διεκδίκηση αυξήσεων μισθολογικών κλιμακίων στον δημόσιο τομέα, παρά την ύπαρξη του ενιαίου μισθολογίου, είναι μια σύνθετη διαδικασία, αλλά όχι αδύνατη. Παρακάτω θα προσπαθήσω να σας παρουσιάσω τις βασικές παραμέτρους που θα μπορούσαν ενδεχομένως να επηρεάσουν τη δυνατότητα αυτή , καθώς και πιθανές στρατηγικές για την επίτευξή της:
Παράμετροι που Επηρεάζουν τις Μισθολογικές Διεκδικήσεις
- Το Νομοθετικό Πλαίσιο:
- Το ενιαίο μισθολόγιο καθορίζει τα μισθολογικά κλιμάκια, τις αποδοχές και τα επιδόματα στον δημόσιο τομέα. Ωστόσο, υπάρχει περιθώριο για παρεμβάσεις μέσω νομοθετικών τροποποιήσεων ή εξαιρέσεων για συγκεκριμένους κλάδους ή επαγγελματικές ομάδες.
- Οικονομικές Συνθήκες:
- Η γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας και οι δεσμεύσεις της κυβέρνησης για έλεγχο των δημοσίων δαπανών επηρεάζουν την ικανότητα αποδοχής αυξήσεων.
- Κλαδικές Ιδιαιτερότητες:
- Επαγγελματικοί κλάδοι που θεωρούνται κρίσιμοι για τη λειτουργία της κοινωνίας (όπως οι εργαζόμενοι στον ΟΑΣΘ) μπορούν να διεκδικήσουν αυξήσεις ως αντιστάθμισμα για τις ιδιαίτερες απαιτήσεις ή δυσκολίες της εργασίας τους.
- Πολιτική Διαπραγμάτευση:
- Η πίεση που ασκούν τα συνδικάτα και οι εργαζόμενοι σε πολιτικό επίπεδο μπορεί να οδηγήσει σε αυξήσεις ή τροποποιήσεις των κλιμακίων.
Εφικτές Στρατηγικές Διεκδίκησης
- Αναγνώριση Ειδικών Συνθηκών Εργασίας:
- Ανάδειξη των ιδιαίτερων συνθηκών και δυσκολιών του κλάδου (π.χ., για τους εργαζόμενους στον ΟΑΣΘ: απαιτητικά ωράρια, πίεση από το επιβατικό κοινό, συνθήκες ασφάλειας και υγείας).
- Δημιουργία Τεκμηριωμένων Προτάσεων:
- Ανάλυση και παρουσίαση στοιχείων που να αποδεικνύουν ότι οι μισθοί του κλάδου είναι χαμηλότεροι από τον μέσο όρο ή ότι απαιτούνται πρόσθετα κίνητρα για τη διατήρηση της ποιότητας των υπηρεσιών.
- Συμμαχίες και Κοινωνική Υποστήριξη:
- Εξασφάλιση υποστήριξης από την κοινωνία, καθώς και συνεργασία με άλλους κλάδους που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα.
- Διεκδίκηση Επιδόματος Ειδικών Καθηκόντων:
- Εντός του πλαισίου του ενιαίου μισθολογίου, η διεκδίκηση ειδικών επιδομάτων για συγκεκριμένα καθήκοντα ή συνθήκες μπορεί να είναι πιο ρεαλιστική.
- Κινητοποιήσεις και Διαπραγματεύσεις:
- Χρήση απεργιακών κινητοποιήσεων ή άλλων μορφών πίεσης ως μέσο διεκδίκησης αυξήσεων.
- Πιέσεις για Νομοθετική Παρέμβαση:
- Αίτημα για αλλαγές στο ενιαίο μισθολόγιο μέσω νομοθετικών τροποποιήσεων που να επιτρέπουν μεγαλύτερη ευελιξία.
Προοπτικές για τον ΟΑΣΘ
Για τους εργαζόμενους στον ΟΑΣΘ, που ανήκουν σε έναν κρίσιμο δημόσιο οργανισμό:
- Η ανάδειξη της σημασίας του ΟΑΣΘ για τη Θεσσαλονίκη: Πρέπει να προβληθεί το γεγονός ότι οι αστικές συγκοινωνίες είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας της πόλης, ενώ οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν απαιτητικές συνθήκες.
- Διεκδίκηση Ειδικής Ρύθμισης: Προώθηση της πρότασης για ειδική μισθολογική μεταχείριση που να αναγνωρίζει τον ρόλο και τις δυσκολίες του κλάδου.
- Κίνητρα και Επιδόματα: Αν δεν είναι εφικτή η άμεση αύξηση των μισθών, μπορεί να διεκδικηθούν επιπλέον παροχές, όπως αυξημένα επιδόματα ή επιπρόσθετες άδειες.
Η διεκδίκηση αυξήσεων στα μισθολογικά κλιμάκια στον δημόσιο τομέα, παρά την ύπαρξη του ενιαίου μισθολογίου, είναι δύσκολη αλλά όχι αδύνατη. Με τεκμηριωμένες προτάσεις, ενότητα στους εργαζομένους και σωστή στρατηγική, μπορούν να επιτευχθούν ουσιαστικές βελτιώσεις. Για τους Εργαζομένους του ΟΑΣΘ, η ανάδειξη του κοινωνικού ρόλου του Οργανισμού και των ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας αποτελεί κλειδί για μια επιτυχημένη διεκδίκηση.
Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας είναι το θεμέλιο της προστασίας των εργαζομένων και η διεκδίκησή τους πρέπει να γίνεται με ενότητα, τεκμηρίωση και στρατηγική.
Για τον ΟΑΣΘ, η σύνταξη μιας ισχυρής συλλογικής σύμβασης αποτελεί όχι μόνο εργαλείο βελτίωσης των συνθηκών εργασίας, αλλά και μέσο για τη διασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών του Οργανισμού, προς όφελος όλης της κοινωνίας της Θεσσαλονίκης.