Η εμφάνιση κρούσματος γρίπης των πτηνών H5N1 στη Βουλγαρία έχει προκαλέσει ανησυχία και προβληματισμό στην επιστημονική κοινότητα. Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) στην Ελλάδα έχει ήδη σημάνει συναγερμό και καταστρώνει σχέδιο για την αντιμετώπιση της κατάστασης.
Η ενημέρωση για το περιστατικό ήρθε από τις κτηνιατρικές υπηρεσίες της Βουλγαρίας, οι οποίες ενημέρωσαν τις αντίστοιχες ελληνικές αρχές για την ύπαρξη του κρούσματος. Λόγω των εμπορικών ροών μεταξύ των δύο χωρών, οι ελληνικές υγειονομικές αρχές βρίσκονται σε επιφυλακή. Παρότι ο κίνδυνος εξάπλωσης στον γενικό πληθυσμό θεωρείται χαμηλός, οι αρχές δεν αποκλείουν την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου στην Ελλάδα. Για αυτόν τον λόγο, ο ΕΟΔΥ έχει καθορίσει υγειονομικά πρωτόκολλα για την πιθανή εμφάνιση ανθρώπινων κρουσμάτων.
Ετοιμότητα και προετοιμασία
Σύμφωνα με τον καθηγητή Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Γκίκα Μαγιορκίνη, υπάρχει ήδη προετοιμασία για την αντιμετώπιση της γρίπης των πτηνών σε κτηνοτροφικές μονάδες, ενώ έχουν θεσπιστεί πρωτόκολλα για την αντιμετώπιση πιθανού κρούσματος σε ανθρώπους. Τα κρούσματα θα πρέπει να μεταφέρονται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους με αρνητική πίεση, ώστε να μειώνεται ο κίνδυνος μετάδοσης. Ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι δεν τίθεται θέμα πανδημίας, καθώς η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι εξαιρετικά σπάνια και δύσκολη.
«Δεν υπάρχει σχέδιο πανδημίας για τον ιό αυτό», δήλωσε ο κ. Μαγιορκίνης, εξηγώντας ότι σε περίπτωση που ο ιός αρχίσει να μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, θα πρόκειται για μια σοβαρή πρόκληση που θα αφορά όλες τις χώρες. Ωστόσο, το σενάριο αυτό παραμένει προς το παρόν απομακρυσμένο, καθώς ο ιός για να μολύνει ανθρώπινα κύτταρα, πρέπει να προσκολληθεί σε υποδοχείς που βρίσκονται βαθιά στους πνεύμονες. Αυτό καθιστά δύσκολη τη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, διότι δεν εγκαθίσταται εύκολα στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα.
Ο καθηγητής εξηγεί επίσης ότι ο ιός της γρίπης των πτηνών έχει διαφορετική βιολογία από εκείνη των ανθρώπινων ιών. Όταν μολύνει ανθρώπους, προκαλεί πνευμονία και δεν μπορεί να πολλαπλασιαστεί στον βλεννογόνο της μύτης. Η πιθανότητα να περάσει από τον βαθύ πνεύμονα στον επόμενο άνθρωπο είναι ιδιαίτερα χαμηλή.
Μελλοντικά σενάρια
Σύμφωνα με τον καθηγητή, είναι πιο πιθανό να συμβεί μετάδοση στον άνθρωπο μέσω ανασυνδυασμού του ιού με ιό χοίρου ή ανθρώπινο, διότι το γενετικό υλικό της γρίπης δεν είναι συνεχές αλλά αποτελείται από επιμέρους τμήματα. Όταν ο ιός συνδυάζεται με ανθρώπινο γενετικό υλικό, μπορεί να γίνει συμβατός με τον ανθρώπινο οργανισμό. Ωστόσο, σε αυτές τις περιπτώσεις, ο ιός συνήθως χάνει την υψηλή θνησιμότητα που εμφανίζει στα πτηνά.
Τα δεδομένα αυτά είναι σημαντικά για την κατανόηση του κινδύνου που διατρέχουμε και την ανάπτυξη στρατηγικών πρόληψης και αντιμετώπισης.