Την απόφαση να ξεκινήσει η διαδικασία αναθεώρησης της νέας ΚΑΠ και η ολοκλήρωσή της πριν τη διεξαγωγή των ευρωεκλογών, έλαβε το συμβούλιο των υπουργών Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ώρα που στις Βρυξέλλες ξέσπασαν βίαια επεισόδια από αγρότες.
Την ίδια ώρα, η Ελλάδα, μετά την αποδοχή των περισσοτέρων προτάσεων που έκανε σήμερα στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της ΕΕ, θα συνεχίσει με την ίδια αποφασιστικότητα για την υιοθέτηση περισσοτέρων τεχνικών βελτιώσεων αλλά και δομικών αλλαγών στη νέα ΚΑΠ, όπως δήλωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης.
Η Ελλάδα, κατέθεσε 19 προτάσεις για τεχνικές αλλαγές στην ΚΑΠ, ενώ ο Έλληνας υπουργός επισήμανε την ανάγκη να ξεκινήσει η συζήτηση και για δομικές αλλαγές.
Μεταξύ των 19 προτάσεων είναι και οι εξής:
– Απλοποίηση των ελέγχων και εξορθολογισμός των κυρώσεων
– Υποστηρίζουμε εξαιρέσεις από τους ελέγχους αιρεσιμότηταςγια τους μικρούς γεωργούς και μη επιβολή κυρώσεων σε κανέναν γεωργό για μη συμμόρφωση με τα Πρότυπα κατά το έτος 2024.
– Τροποποιήσεις για την βιώσιμη μετάβαση και προστασία μικροπαραγωγών
– Ευελιξία στην εφαρμογή των Προτύπων της αιρεσιμότητας με βάση τα περιφερειακά και τοπικά χαρακτηριστικά, τόσο για το έτος 2024 όσο και μακροπρόθεσμα.
– Ευχέρεια για χρήση του 2% της ΚΑΠ κατά βούλησησε περιόδους κρίσης
– Το γεωργικό αποθεματικό δεν αρκεί να καλύψει όλες τα είδη κρίσεων. Σε επίπεδο άμεσης αντίδρασης,ο Έλληνας υπουργός, είπε ότι έχει διατυπώσει την στήριξή του στον προτεινόμενο από Κροατία adhoc μηχανισμό αξιοποίησης μέρους του προϋπολογισμού των Στρατηγικών Σχεδίων ΚΑΠ.
– Διευκόλυνση της μεταφοράς αδιάθετων ποσών και μεταξύ ετών για τις ετήσιες παρεμβάσεις του πρώτου Πυλώνα.
– Eναρμόνιση των κανονιστικών απαιτήσεων σχετικά με τις επενδύσεις σε αρδευτικά έργα.
– Απλοποίηση και επιτάχυνση της διαδικασίας έγκρισης των τροποποιήσεων των Στρατηγικών Σχεδίων, καθώς και αύξηση του αριθμού επιτρεπόμενων τροποποιήσεων. Όπως είπε, θεωρεί αυτονόητη την επαναφορά του κανόνα Ν+3
– Ενίσχυση της θέσης γεωργών στην αγροδιατροφική αλυσίδα
Όπως ανέφερε «η επιβίωση των γεωργών μας εξαρτάται πρωτίστως από την ανταγωνιστικότητά τους. Οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές υποβαθμίζουν τη συνεισφορά των γεωργών στην αλυσίδα, ενισχύουν τα μονοπώλια και λειτουργούν αρνητικά για το σύνολο της κοινωνίας που επωμίζεται τεράστιες αυξήσεις στις τιμές βασικών ειδών διατροφής».
Η δήλωση του Επιτρόπου Janusz Wojciechowski:
Στο πλαίσιο της συνέντευξης τύπου που παραχώρησε μετά την ολοκλήρωση του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας, ο Επίτροπος Γεωργίας Janusz Wojciechowski ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι προτίθεται να προτείνει αύξηση της κρατικής βοήθειας ήσσονος σημασίας (de minimis) στους αγρότες, όπως ζήτησαν ορισμένα κράτη μέλη, παράταση του ισχύοντος προσωρινού πλαισίου κρατικής βοήθειας και των αυτόνομων μέτρων για Ουκρανία για την περίοδο 2024-2025, αλλά και τη μετατροπή στο μέλλον ορισμένων περιοριστικών όρων (GAEC) που επιβάλλονται στους αγρότες σε προαιρετικά οικoλογικά συστήματα (voluntary eco-schemes), διότι αυτά έχουν καλύτερα αποτελέσματα. Συνολικά, τόνισε ότι πρέπει να επιδειχθεί ευελιξία απέναντι στους αγρότες και όχι τιμωρητική διάθεση, ενώ έκανε επίσης λόγο για θετική αντίδραση των κρατών-μελών στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που παρουσιάστηκαν την προηγούμενη εβδομάδα.
Οι υπ. Γεωργίας προανήγγειλαν άμεσες λύσεις για τους αγρότες αλλά δεν κατέληξαν σε συμφωνία
Νωρίτερα, την πρόθεσή τους να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να βρεθεί από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μια λύση για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες και κτηνοτρόφοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση επανέλαβαν οι υπουργοί Γεωργίας της ΕΕ που συναντηθηκαν στις Βρυξέλλες, εν μέσω σφοδρών συγκρούσεων μεταξύ αγροτών και αστυνομικών δυνάμεων.
Οι 27 υπουργοί Γεωργίας της ΕΕ συναντήθηκαν στο πλαίσιο των συζητήσεων για μια κοινή απάντηση στις διεκδικήσεις των Ευρωπαίων αγροτών, χωρίς προς το παρόν να καταλήξουν σε συμφωνία. Ο λόγος; Το πρόβλημα και ενδεχομένως οι λύσεις των Ευρωπαίων αγροτών ακούνε στη φράση «Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ)».
Η Κοινή Γεωργική Πολιτική αποτελεί, κατά τους παροικούντες τις Βρυξέλλες, ίσος τον θεμέλιο λίθο της ίδιας της Ευρωπαϊκής ‘Ένωσης. Πρόκειται για την παλαιότερη και πιο δαπανηρή πολιτική της ΕΕ. Οι υπογραφές για την ΚΓΠ τέθηκαν το 1957 και παρόλο που η ΕΕ είναι μια από τις πλέον βιομηχανοποιημένες οικονομίες του πλανήτη, εξακολουθεί να ξοδεύει το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της για τη γεωργική παραγωγή. Με απλούς αριθμούς, η ΕΕ δίνει στους Ευρωπαίους αγρότες περίπου 336 δισεκατομμύρια ευρώ σε μια επταετία.
Μια συνέπεια της κοινής γεωργικής πολιτικής της ΕΕ ήταν το πλεόνασμα παραγωγής. Κάτι, που στις Βρυξέλλες ονομαζόταν ως «βουνά βουτύρου» και «λίμνες κρασιού». Δηλαδή οι Ευρωπαίοι αγρότες και κτηνοτρόφοι αδιαφορούσαν, για δεκαετίες, για τους κανόνες προσφοράς και ζήτησης, καθώς γνώριζαν ότι θα επιδοτηθούν για την παραγωγή τους ανεξάρτητα εάν αυτή θα βρεί αγοραστές.
Τα χρήματα για τους αγρότες και τους λοιπούς εργαζόμενους στον πρωτογενή τομέα δεν λείπουν. Ποιό είναι λοιπόν το πρόβλημα; Με απλά λόγια, το ολιγοπώλιο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Κομισιόν το 20% των Ευρωπαίων αγροτών λαμβάνει το 80% των επιδοτήσεων.
Η ΚΓΠ είναι στην πράξη ένα σύνολο επιδοτήσεων που έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν στους πολίτες της ΕΕ προσιτά, ασφαλή και υψηλής ποιότητας τρόφιμα και να διασφαλίζουν ένα δίκαιο βιοτικό επίπεδο για τους αγρότες, προάγοντας παράλληλα την προστασία του περιβάλλοντος.
Ενώ η ΚΓΠ προορίζεται να διασφαλίσει τα προς το ζην των αγροτών της ΕΕ, φαίνεται ότι ότι συμβάλλει στην παρακμή των γεωργών, κτηνοτρόφων και άλλων εργαζομένων στον πρωτογενή τομέα, που συμπεριλαμβάνονται στη ευρύτερο πλαίσιο των “μικροκαλλιεργητών¨
Οι μικροκαλλιεργητές υποστηρίζουν επίσης ότι επηρεάζονται δυσανάλογα από τους σκληρούς κανόνες της ευρωπαϊκής πολιτικής και τη γραφειοκρατία που απαιτείται για την πρόσβαση στις επιδοτήσεις. Υποστηρίζουν επίσης ότι οι πολιτικές για την λεγόμενη “Πράσινη Μετάβαση” της ΕΕ είναι άδικες και καθιστούν μη παραγωγικούς τους μικρούς παραγωγούς.
Η ΚΓΠ, που ίσχυε από το 2023 έως το 2027, αναθεωρήθηκε εν μέρει ώστε η ΕΕ να ανταπεξέλθει στις περιβαλλοντικές προκλήσεις. Απέναντι στην ολοένα αυξημένη δυσαρέσκεια των Ευρωπαίων αγροτών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της ΕΕ, κατέληξαν σε συμφωνία, χωρίς καμία άλλη επιλογή, 100 μόλις ημέρες πριν τις ευρωπαϊκές εκλογές, να υπαναχωρήσουν σε βασικά ζητήματα της Πράσινης Μετάβασης. Η Κομισιόν αποφάσισε να εξαιρέσει τη γεωργία από ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% έως το 2040, ενώ ανακοίνωσε την επέκταση της αποσύνδεσης των κοινοτικών επιδοτήσεων με την αγρανάπαυση και τη διατήρηση μη παραγωγικών χαρακτηριστικών σε αρόσιμη γη.
Παρόλο που τα αιτήματα των Ευρωπαίων αγροτών διαφέρουν από τη Λιθουανία, μέχρι το Βέλγιο, την Πορτογαλία και την Ελλάδα, έχουν στην πράξη πολλά κοινά. Τεράστιες διαφορές από το κόστος παραγωγής μέχρι το ράφι του σούπερ- μάρκετ. Χαμηλού κόστους εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από κράτη εκτός της ΕΕ, όπως το Μαρόκο στην παραγωγή ντομάτας και η Αίγυπτος στην παραγωγή πατάτας, που συνθλίβουν τους τοπικούς παραγωγούς. Υψηλό κόστος στα καύσιμα και – φυσικά – οι περιβαλλοντικοί κανόνες της ΕΕ που, σύμφωνα με τις γεωργικές και κτηνοτροφικές ενώσεις στην ΕΕ, εκτινάσουν το κόστος παραγωγής.
Η Γαλλία, η χώρα που ουσιαστικά “έχτισε” την ΚΓΠ την δεκαετία του 1950, ανακοίνωσε ένα γενικό πλαίσιο το οποίο, ενδεχομένως, να αποτελέσει τη βάση για τις επερχόμενες συζητήσεις μεταξύ των 27 κρατών – μελών της ΕΕ. Συγκεκριμένα το Παρίσι προτείνει επιπλέον επιδόματα για τους παραγωγούς βοοειδών. Χαμηλότοκα δάνεια για να μπορέσουν οι αγρότες να ανταπεξέλθουν στις ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές απαιτήσεις και στήριξη του πρωτογενούς τομέα για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου.
Παράλληλα το Παρίσι ζητεί την τροποποίηση του Κανονισμού για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές στην τροφική αλυσίδα, την απαγόρευση στην παραγωγή συνθετικού κρέατος σε ολόκληρη την ΕΕ και την σαφή και ευδιάκριτη αναφορά της χώρας προέλευσης του κρέατος που χρησιμοποιείται ως συστατικό σε επεξεργασμένα τρόφιμα.
Αυγενάκης: “Ερχόμαστε στις Βρυξέλλες, μεταφέροντας την κραυγή αγωνίας όχι μόνο των Ελλήνων, αλλά όλων των Ευρωπαίων αγροτών”
Προσερχόμενος το πρωί στο Συμβούλιο της ΕΕ ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, υπογράμμισε ότι «η συζήτηση για αλλαγές στην ΚΑΠ 23-27, αλλαγές τόσο τεχνικές, όσο και δομικές, έχει ανοίξει. Έχει ανοίξει πολύ – πολύ νωρίτερα απ΄ ότι κάποιοι περίμεναν. Και αυτό είναι αποτέλεσμα μιας πραγματικής ανάγκης. Αυτές τις ανάγκες ενστερνίζεται η ελληνική κυβέρνηση, τις στηρίζουμε και τις αναδεικνύουμε με κάθε τρόπο και σε κάθε επίπεδο στις συμμαχίες που έχουμε ή που δημιουργούμε».
Έσπασαν τα κιγκλιδώματα
Αστυνομικοί προσπάθησαν νωρίτερα να εμποδίσουν την διέλευση των αγροτών με τουλάχιστον τρία οχήματα εκτοξευτών νερού, ωστόσο εκείνοι με τα τρακτέρ τους έσπασαν τα κιγκλιδώματα και πλησίασαν το μέγαρο, όπου θα συνεδριάσουν οι υπουργοί Γεωργίας.
#Farmers are back on the streets of #Brussels this morning for the #Agri council. #FoodSecurity #FarmingIncome #GreenDeal pic.twitter.com/uiu26XFF1v
— Micheal O Conchuir (@moconchuir) February 26, 2024
Ain’t no party like a CAP party 📢🚨#Monday #Brussels pic.twitter.com/unpddWRhGs
— Robert O'M (@ipcress) February 26, 2024
Με πανό «Αρμέξτε την αγελάδα, όχι τον αγρότη», οι αγρότες καλούν τους υπουργούς να είναι «λογικοί και να πάνε μαζί τους μία μέρα στη δουλειά, στο χωράφι, ή με τα άλογα ή τα ζώα, να δουν ότι δεν είναι τόσο εύκολο, λόγω των συνθηκών».
Όπως έγινε γνωστό, στις 15:30 ώρα Ελλάδος αντιπροσωπεία νεαρών αγροτών θα γίνει δεκτή από τη βελγική προεδρία του συμβουλίου της Ευρώπης και της ευρωπαϊκής επιτροπής μετά τη συνάντηση των υπουργών Γεωργίας των 27 της ΕΕ.
Τα αιτήματα
Λιγότερο από ένα μήνα μετά την «ιστορική», όπως χαρακτηρίστηκε, αγροτική κινητοποίηση στη βελγική πρωτεύουσα την 1η Φεβρουαρίου, όταν πάνω από 1.300 τρακτέρ κατέκλυσαν τους δρόμους της ευρωπαϊκής συνοικίας, σήμερα οι αγρότες επέστρεψαν για να εκφράσουν το θυμό τους για την έλλειψη ανταπόκρισης από τις ευρωπαϊκές αρχές. Όπως αναφέρει η βελγική εφημερίδα Le Soir, στη σημερινή διαδήλωση συμμετείχαν αγροτικά συνδικάτα από τη Βαλονία και τη Φλάνδρα (νότιο και βόρειο τμήμα του Βελγίου), καθώς και αγρότες από τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, τη Γερμανία και το Λουξεμβούργο.
#FarmerProtest2024 just now in #Brussels pic.twitter.com/nHxkX902yi
— André Paula Santos (@andrepsantos192) February 26, 2024
Μεταξύ των κύριων αιτημάτων των αγροτών που, όπως οι ίδιοι λένε, δεν έχουν ακόμη εισακουστεί, είναι: δίκαια εισοδήματα, μείωση διοικητικών βαρών, τέλος συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών και αύξηση του προϋπολογισμού για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ).