…διά χειρός Πάρι Κουρτζίδη
Από τις 14 Φεβρουαρίου 2018 τα Piperata.gr είχαν αποκαλύψει ότι ένας εκ των προστατευόμενων μαρτύρων ήταν πάλαι ποτέ στενότατος συνεργάτης (και τελικά πρόσωπο-κλειδί) του πρώην υπουργού Μάκη Βορίδη (και όχι μόνο αυτού), αλλά και γενικώς της συγκυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου!
Σήμερα, ο πρώην προστατευόμενος μάρτυρας είναι κατηγορούμενος γιατί στο στάδιο της έρευνας που ακολούθησε βρέθηκε να έχει δωροδοκηθεί. Ως εκ τούτου, από μάρτυρας έγινε κατηγορούμενος και όταν πληροφορήθηκε πως οσονούπω θα συμπεριλαμβανόταν στη λίστα όσων θα τους απαγγελθούν ποινικές διώξεις, επιχείρησε να διαφύγει στο εξωτερικό.
Αξίζει να σημειώσω ότι, η παραπάνω εξέλιξη υπήρχε από τα τέλη του καλοκαιριού, κι ένας λειτουργός της δικαιοσύνης -που γνωρίζει από πρώτο χέρι την υπόθεση (σχετίζεται και με τις ΗΠΑ)- περί τον μήνα Νοέμβριο εξέφρασε στα Piperata.gr τις ανησυχίες του για την πορεία της υπόθεσης, καθώς έβλεπε ότι η Ελένη Τουλουπάκη δεν είχε ακόμη προχωρήσει την επιβεβλημένη από το νόμο μετατροπή: από προστατευόμενου μάρτυρα σε κατηγορούμενου-κλειδί… Μάλιστα, όπως μου είχε πει, «αν δεις να μετατρέπεται, σημαίνει ότι οι ΗΠΑ (και η Τουλουπάκη) δεν τα βρήκαν με τον Μητσοτάκη… οπότε θα έχουμε συγκλονιστικές αποκαλύψεις! Αλλιώς να κρατάς μικρό καλάθι, γιατί φοβάμαι ότι θα πάμε σε συγκάλυψη»!
«Σχεδίαζε ανενόχλητος την πολιτική υγείας της χώρας»
Την ίδια ώρα, πολύς λόγος γίνεται στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο για τον ρόλο που έπαιξε στην πολιτική του φαρμάκου και για τη σχέση του με τη Novartis ο αναπληρωτής κοσμήτορας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, Νίκος Μανιαδάκης.
Ο κ. Μανιαδάκης αναφέρεται σε πολλά δημοσιεύματα ως σύμβουλος των υπουργών Υγείας κ. Βορίδη και Γεωργιάδη. Μάλιστα, πριν από ακριβώς δύο χρόνια, σε συζήτηση του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου με θέμα το φάρμακο, ο τότε υποψήφιος βουλευτής του ΚΙΔΗΣΟ και πρώτος πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ, Γεράσιμος Βουδούρης, είχε πει, μεταξύ άλλων, πως «εκείνος που σχεδιάζει ανενόχλητος από όλους τους υπουργούς την πολιτική υγείας της χώρας είναι ο καθηγητής Νίκος Μανιαδάκης»!
Το βιογραφικό του κ. Μανιαδάκη στον ιστότοπο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας δεν διαφωτίζει ιδιαίτερα τον αναγνώστη, καθώς αναφέρει μεταξύ άλλων:
“Εχει συνεργαστεί ως σύμβουλος σε θέματα διοίκησης, οργάνωσης και οικονομικών με πολλούς δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το υπουργείο Υγείας όπου έχει συμμετάσχει σε αρκετές νομοπαρασκευαστικές και άλλες επιτροπές ειδικών έργων”
Ο κ. Μανιαδάκης σε όλο το διάστημα που το όνομά του «παίζει» στα ΜΜΕ δεν έχει διαψεύσει, αλλά ούτε και επιβεβαιώσει, τίποτε για τη θέση του ως άτυπου(;) συμβούλου.
Ανατρέχοντας κάποιος στις εγκρίσεις της Επιτροπής Ερευνών του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας, θα διαπιστώσει ότι από το 2013 και μετά ο κ. Μανιαδάκης έχει ιδιαίτερα πλούσια δράση στο κομμάτι της έρευνας που πλήρωναν φαρμακευτικές εταιρείες. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις εξής περιπτώσεις:
- Η Επιτροπή Ερευνών εγκρίνει ομόφωνα την υπογραφή της σύμβασης με την εταιρεία Janssen-Cilag Φαρμακευτική ΑΒΕΕ και αποδέχεται τη διαχείριση του έργου με τίτλο: «Μελέτη και ανάλυση σχετικά με τη βέλτιστη στρατηγική εισαγωγής των φαρμακευτικών προϊόντων INCIVO, ZYTIGA, XEPLION στη φαρμακευτική αγορά» με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Νικόλαο Μανιαδάκη, με φορέα χρηματοδότησης την εταιρεία Janssen-Cilag, προϋπολογισμού 11.500 ευρώ πλέον ΦΠΑ 23%. Η έρευνα ήταν δίμηνη και ο κ. Μανιαδάκης είχε την επιστημονική ευθύνη του έργου με κατ’ αποκοπή αμοιβή 3.600 ευρώ (αρ. Πρωτ. 3058, ημ. 17/12/2013).
- Η Επιτροπή Ερευνών ομόφωνα αποδέχεται το αίτημα με αρ. πρωτ. 1994/22/07/2014 του καθηγητή Ν. Μανιαδάκη και εγκρίνει την υπογραφή της σύμβασης με την εταιρεία Amgen Ελλάς ΕΠΕ για τη χρηματοδότηση του έργου με τίτλο «Value Slide Deck for Aranesp in the treatment of anaemia due to CKD», συνολικού προϋπολογισμού 16.700 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Συγχρόνως η Επιτροπή ομόφωνα αποδέχεται τη διαχείριση του έργου με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Νικόλαο Μανιαδάκη, συνολικού προϋπολογισμού 20.541 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 23% για δίμηνη περίοδο (αρ. πρωτ. 2078, ημ. 28/07/2014).
- Επειτα από αίτημα του επιστημονικού υπευθύνου, καθηγητή Νικολάου Μανιαδάκη με αρ. πρωτ. 2657/03-11-2014, η Επιτροπή Ερευνών ομόφωνα εγκρίνει την υπογραφή της σύμβασης με την Εθνική Ασφαλιστική για το έργο «Μελέτη αξιολόγησης του κόστους νοσηλείας περιστατικών και ταξινόμηση αυτών σε πακέτα αποζημίωσης» διάρκειας έξι μηνών έναντι του ποσού 150.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ (αρ. πρωτ. 2895, ημ. 10/12/2014).
Είναι γνωστό ότι σχεδόν το 90% της έρευνας στην Ελλάδα πληρώνεται από ιδιώτες. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει τίποτε το επιλήψιμο στις συνεργασίες του κ. Μανιαδάκη με τις φαρμακευτικές εταιρείες.
Κι εδώ θα πρέπει να δώσουν απαντήσεις οι υπουργοί Υγείας, εκείνης της περιόδου (2013-2014), δηλαδή οι κ. Γεωργιάδης και Βορίδης, διότι υπάρχει πρόβλημα και μάλιστα σοβαρό αν ο κ. Μανιαδάκης ήταν έστω και άτυπα σύμβουλός τους, καθώς στην προκειμένη περίπτωση έχουμε το λεγόμενο conflict of interest, τη «σύγκρουση συμφερόντων» – όρος ευρύτατα γνωστός αλλά και υποχρεωτικός στον συγκεκριμένο χώρο.
Με απλά λόγια, αν ένας επιστήμονας Υγείας έχει θέση συμβούλου υπουργού και υπερασπίζεται τα θέματα της δημόσιας υγείας, δεν μπορεί παράλληλα να παίρνει χρήματα και να τρέχει έρευνες με την αρωγή ιδιωτικών φαρμακευτικών εταιρειών.
Ο Κ. Μανιαδάκης όμως έχει ανώτατη θέση και στη γνωστή για τις παρεμβάσεις της σε πολλά ζητήματα δημόσιας υγείας Σχολή Δημόσιας Υγείας, όπως π.χ. στις αλλεπάλληλες πρωτοβουλίες που οδηγούσαν στις αυξήσεις τιμών στα φάρμακα (παρακάμπτοντας τον ΕΟΦ με υπουργικές αποφάσεις) και στην «εισβολή» των ιδιωτικών διαγνωστικών κέντρων στα δημόσια νοσοκομεία.
Ο ίδιος είχε, μεταξύ άλλων, αναφέρει σε ομιλία του σε συνέδριο (μετά την ομιλία του υπ. Μ. Βορίδη) ότι: «Αλλάζει σταδιακά η σχέση νοσοκομείων – προμηθευτών οι οποίοι προσφέρουν πλέον εκτός από εξοπλισμό και υπηρεσίες».
Όλα τα έγγραφα για τις (πολλές) έρευνες του κ. Μανιαδάκη είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας.Η ένοχη σιωπή της ΝΔ…
Να σημειωθεί πως από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης -πλην του κ. Σαλμά- ο οποίος πολλάκις έχει βγει στα μέσα και έχει μιλήσει για την υπόθεση Novartis, δεν έχει υπάρξει τοποθέτηση για την ταμπακιέρα… Ήρθε η ώρα, λοιπόν, οι δύο πρώην υπουργοί Υγείας της ΝΔ, να διαψεύσουν ή να επιβεβαιώσουν τη σχέση τους με τον κ. Μανιαδάκη. Όπως και ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς θα πρέπει να μιλήσει επαρκώς και δημοσίως, αλλά και στη Δικαιοσύνη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το πλαίσιο χρηματοδότησης της κάθε έρευνας είναι πολύ συγκεκριμένο στην Υγεία…
Δύο είναι τα σημεία κλειδιά σε αυτό: Πρώτον, να γίνεται γνωστό ποιος πληρώνει ποιον για μια έρευνα. Δεύτερον, αν η έρευνα κρίθηκε από ανεξάρτητους επιστήμονες και τα αποτελέσματά της δημοσιεύτηκαν στον Τύπο.
Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι όλα τα έγκυρα επιστημονικά περιοδικά ζητούν από τους συμμετέχοντες αρθρογράφους να τους δηλώσουν αν έχουν conflict of interest, ώστε ο αναγνώστης να ξέρει ποιος χρηματοδότησε την έρευνά τους και να κρίνουν από μόνοι τους γι’ αυτήν γνωρίζοντας όλα τα δεδομένα.
Υπήρξαν κρούσματα σε παγκόσμιο επίπεδο που οι έρευνες υπήρχαν στο μυαλό και μόνο των ερευνητών τους ή περιπτώσεις στις οποίες οι ερευνητές απέκρυψαν το conflict of interest, ενώ σημειώθηκαν και περιπτώσεις που είχαμε χρηματοδότηση για έρευνα, αλλά τα αποτελέσματά της δεν δημοσιεύτηκαν πουθενά.
Ήταν «θανατηφόρο» τρίγωνο
Από την ίδια δεξαμενή των εταιρειών φαρμάκου, οι υπουργοί Yγείας συνήθιζαν να επιλέγουν συμβούλους, ερευνητές και επικεφαλής ελεγκτικών μηχανισμών και εποπτικών φορέων υγείας.
Η Ελλάδα αποτελεί εδώ και δεκαετίες για τις φαρμακοβιομηχανίες έναν μικρό παράδεισο… Δεν είναι τυχαίο ότι ο τομέας αυτός είναι, σε αντίθεση με κάθε άλλον βιομηχανικό κλάδο, ιδιαίτερα κερδοφόρος, ακόμα και στην περίοδο της κρίσης.
Το φαινόμενο όμως της άμεσης εμπλοκής του ιδιωτικού τομέα, που κατασκευάζει και εισάγει το φάρμακο, με τις πολιτικές ηγεσίες υπουργείων, φορέων και οργανισμών υγείας αλλά και των μηχανισμών ελέγχου τιμών και ποιότητας φαρμάκου αποτελεί για τη δημόσια υγεία και τα δημόσια ταμεία μια διαχρονική «Αριάδνη»!
Η αδιαφάνεια και η σπατάλη μαζί με την απόλυτη αυθαιρεσία τίναξαν στον αέρα όχι μόνο το ΕΣΥ και τα ασφαλιστικά ταμεία αλλά και την υγεία του πληθυσμού.
Όσο για τις τιμές και την ποιότητα, οι απαντήσεις είναι εύλογες αν αναλογιστεί κανείς ότι εκπρόσωποι και μάνατζερ φαρμακευτικών εταιρειών είναι ταυτόχρονα άτυποι ή και διορισμένοι σύμβουλοι των εκάστοτε υπουργών Υγείας και προφανώς στη συνέχεια έχουν λόγο και στους διορισμούς στελεχών των εποπτικών και ελεγκτικών μηχανισμών.
Με τρίτο «χέρι» τη φαρμακευτική διαφήμιση στα αδρά «επιδοτούμενα» μίντια που θα διαδώσουν τις ευεργετικές ιδιότητες του κάθε φαρμάκου, αλλά και τους ίδιους τους γιατρούς ή τους φαρμακοποιούς που θα συμμετάσχουν σε συνέδρια και ερευνητικά προγράμματα αποκλειστικά χάρη στις γενναιόδωρες προς αυτούς προσφορές των φαρμακευτικών εταιρειών, ο κύκλος κλείνει και επαφίεται πλέον αποκλειστικά στον πατριωτισμό του κάθε λειτουργού της υγείας, αν θα αποτελέσει ένα ακόμα γρανάζι στην κερδοφορία των εταιρειών -με το αζημίωτο- ή θα υψώσει ολομόναχος έναν τοίχο προστασίας των ασθενών του.