Του Γιώργου Κούρου
gkouros@naftemporiki.gr
Δημοσιονομική σταθερότητα και νέο «πακέτο» στοχευμένων μέτρων για στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων έναντι της ενεργειακής ακρίβειας και του δύσκολου, όπως όλη η Ευρώπη τον χαρακτηρίζει, χειμώνα αναμένεται να κυριαρχήσουν στη φετινή ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.
Η ανησυχία, όπως είναι φυσικό, είναι διάχυτη στο κυβερνητικό στρατόπεδο, καθώς βλέπει ότι οι τιμές στο φυσικό αέριο δεν θα σταματήσουν το «ράλι» που έχει ξεκινήσει, με αποτέλεσμα η ενεργειακή κρίση να δοκιμάσει πολλές φορές τις αντοχές της οικονομίας.
Στο πλαίσιο αυτό το Μέγαρο Μαξίμου, όπου αύριο πραγματοποιείται και η τελευταία ευρεία σύσκεψη πριν ο πρωθυπουργός «ανέβει» στη ΔΕΘ, αναζητά τις ισορροπίες εκείνες που από τη μια πλευρά θα αφήνουν περιθώρια ελιγμών στο «μέτωπο» της ακρίβειας για ενίσχυση των εισοδημάτων, κυρίως των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, ενώ από την άλλη δεν θα αποτελέσουν «ωρολογιακή βόμβα» στα θεμέλια του προϋπολογισμού, βάζοντας και πάλι τη χώρα στο «στόχαστρο» των αγορών.
Τα μέτρα που φαίνεται πως έχουν ήδη «κλειδώσει» μετά τις αλλεπάλληλες συσκέψεις στο Μέγαρο Μαξίμου και θα παρουσιάσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην 86η Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης θα είναι, μεταξύ άλλων, τα εξής:
1. Νέες επιδοτήσεις σε ρεύμα – φυσικό αέριο – καύσιμα.
2. Μέτρα ανακούφισης απέναντι στην ακρίβεια. Η δεύτερη «επιταγή ακρίβειας» ύψους περίπου 300 εκατ. ευρώ αναμένεται να δοθεί το φθινόπωρο. Στόχος και αυτής της κίνησης, όπως υποστηρίζουν όλοι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, θα είναι η στήριξη αποκλειστικά των ευάλωτων νοικοκυριών, όπως ακριβώς είχε γίνει και με την πρώτη «επιταγή» το Πάσχα, οπότε δικαιούχοι ήταν όσοι είχαν ετήσιο ατομικό εισόδημα 7.200 ευρώ και ακίνητη περιουσία έως 200.000 ευρώ.
3. Κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για όλους τους πολίτες, δηλαδή πλέον και για μισθωτούς και συνταξιούχους.
4. Αύξηση στις συντάξεις, έπειτα από δώδεκα χρόνια.
5. Νέα αύξηση στον κατώτατο μισθό, από τις αρχές του 2023 που αναμένεται να κινηθεί στο 6,5%. Στόχος είναι ο κατώτατος μισθός να διαμορφωθεί σε επίπεδα προ μνημονίων.
6. Διατήρηση του μειωμένου ΦΠΑ σε εστίαση, μεταφορές, καφέ κ.ά. Υπάρχουν μάλιστα σκέψεις ακόμη και για μείωση των συντελεστών στο 11% και 22%, από 13% και 24% σήμερα.
7. Αναστολή της εφαρμογής του ΦΠΑ 24% στην οικοδομή για δύο χρόνια.
8. «Φθηνή» στέγη στους νέους, όχι μόνο με επιδόματα αλλά και με αύξηση της προσφοράς, ή ακόμη και με επιδότηση επιτοκίων για φθηνά στεγαστικά δάνεια.
9. Μείωση τέλους επιτηδεύματος. Υπάρχουν σκέψεις και για τη μείωση κατά 50% του τέλους επιτηδεύματος με κόστος 200 εκατ. ευρώ για τα κρατικά ταμεία, αλλά είναι από τα μέτρα που θα κριθούν λίγο πριν από τη σύνταξη του νέου κρατικού προϋπολογισμού και ανάλογα με την πορεία των δημοσίων οικονομικών.
10. Νέα μείωση του συντελεστή φορολόγησης των εταιρικών κερδών από το 22% στο 20% από την επόμενη χρήση. Υπενθυμίζεται πως τα φετινά κέρδη των επιχειρήσεων θα φορολογηθούν με συντελεστή 22% από 24%.
Σε κάθε περίπτωση πάντως τόσο από το Μέγαρο Μαξίμου όσο και από τα οικονομικά υπουργεία όλοι διαμηνύουν ότι κανένα μέτρο δεν πρόκειται να «τινάξει την οικονομία στον αέρα» και όλα θα γίνουν ή θα αναπροσαρμόζονται ανάλογα με τα δημοσιονομικά περιθώρια.
Φθηνό πετρέλαιο vs ρεύματος
Η κυβέρνηση σχεδιάζει τον επανασχεδιασμό των επιδομάτων που έχουν μέχρι σήμερα δοθεί ως ανάχωμα στο ακριβό ρεύμα, αλλά και στα καύσιμα.
Όλα αναμφισβήτητα εξαρτώνται από τις διεθνείς τιμές, όμως η μέχρι στιγμής αποκλιμάκωση των τιμών των υγρών καυσίμων βάζει σε δεύτερες σκέψεις το οικονομικό επιτελείο, που μελετά να δοθεί εάν παραστεί ανάγκη Fuel Pass 3, για το τρίμηνο Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου, αλλά «στοχευμένα» και μόνο στα ευάλωτα νοικοκυριά μέσω μιας νέας ψηφιακής κάρτας.
Από την άλλη πλευρά, για το Power Pass το επικρατέστερο σενάριο δείχνει ότι δεν θα επαναληφθεί, καθώς οι επιδοτήσεις στο ρεύμα, που φθάνουν από τον τρέχοντα μήνα τα 1,9 δισ. ευρώ, αναχαιτίζουν τις επιβαρύνσεις στα τιμολόγια.
Δεδομένη ωστόσο είναι η απόφαση για την παροχή νέων κινήτρων για μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω της παροχής φθηνότερου πετρελαίου, αλλά και την παροχή επιδοτήσεων για περίπου 700.000 νοικοκυριά που διαθέτουν φυσικό αέριο.
Στόχος της εν λόγω κίνησης είναι η «στροφή» από τη θέρμανση με πηγές που καταναλώνουν ηλεκτρικό ρεύμα σε θέρμανση με πετρέλαιο, προκειμένου περίπου 1,5 εκατ. νοικοκυριά να επιλέξουν πετρέλαιο ως θέρμανση αντί άλλων «πηγών» όπως το aircodition.
Θα πρέπει βέβαια να υπογραμμιστεί ότι δύσκολο εμφανίζεται το εγχείρημα διαχείρισης του κόστους θέρμανσης 700.000 νοικοκυριών με φυσικό αέριο, με δεδομένο ότι το περσινό σχήμα των επιδοτήσεων (20 ευρώ από το κράτος και 20 από τη ΔΕΠΑ) φέτος κρίνεται ανεπαρκέστατο για την κάλυψη του προβλήματος όταν οι τιμές κυμαίνονται μεταξύ 250 και 300 ευρώ, ίσως και σε υψηλότερα επίπεδα.
Ανάλογη ενίσχυση πάντως με τη φετινή θα δοθεί στα νοικοκυριά για την προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης τη σεζόν 2022-2023, που θα είναι μάλιστα αυξημένη, με βάση τις τελευταίες εισηγήσεις που έχει δεχθεί το οικονομικό επιτελείο που θα λάβει και την τελική απόφαση, έως και 20%.
Οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι
Πρόσφατα πολλά στελέχη του οικονομικού επιτελείου, αλλά και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος έχουν διαμηνύσει ότι μπορεί η στήριξη προς την ελληνική κοινωνία τον Σεπτέμβριο να φτάνει τα 1,9 δισ. ευρώ, όμως οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι και συνεπώς, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζουν, τα όποια μέτρα πρέπει να είναι «μετρημένα και ζυγισμένα». Πάντως, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η φετινή ΔΕΘ είναι η τελευταία πριν από την επικείμενη μεγάλη εκλογική αναμέτρηση του 2023 και ως εκ τούτου η κυβέρνηση όχι μόνο θα δώσει προεκλογικό «χρώμα», αλλά και το στίγμα της για το πώς σχεδιάζει να κινηθεί στην οικονομική «σκακιέρα» την επόμενη τετραετία και εφόσον πάντα τα δημοσιονομικά δεδομένα το επιτρέπουν.