Η απογραφή αλλάζει τον χάρτη των εδρών

Δεν αποκλείεται να κερδίσουν επιπλέον έδρες η Ανατολική και η Δυτική Αττική, η Α’ και η Β’ Θεσσαλονίκης και ενδεχομένως και ο Βόρειος Τομέας της Αττικής.

Oταν στον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούσαν σίγουρο ότι οι εκλογές θα γίνουν τον Σεπτέμβριο, μεταξύ των άλλων αποφάσεων που είχαν λάβει ήταν και η ανακοίνωση των ψηφοδελτίων. Ο στόχος ήταν μέχρι τις 20 Ιουλίου να είχε δοθεί στη δημοσιότητα το 80% των υποψηφίων καθ’ άπασαν την επικράτεια. Ο Μητσοτάκης, με την κατηγορηματική δήλωσή του για εκλογές στο τέλος της τετραετίας, τους χάλασε τον προγραμματισμό. Και ευτυχώς.

Οχι μόνο επειδή θα έχουν άνεση χρόνου -τουλάχιστον μέχρι τον Μάιο, οπότε και θα στηθούν οι κάλπες- για να βρουν τους καλύτερους, αλλά και γιατί αν είχαν σπεύσει να ανακοινώσουν ψηφοδέλτια θα βρίσκονταν μπροστά και σε μια δεύτερη έκπληξη. Στην απογραφή, η οποία, όπως φαίνεται, θα φέρει μεγάλες και σοβαρές ανακατατάξεις στον εκλογικό πληθυσμό και τον αριθμό των εδρών στις περιφέρειες. Κάποιοι θα χάσουν έδρες και αντίστοιχα κάποιοι άλλοι θα κερδίσουν. Και δεν θα είναι λίγες οι αλλαγές. Τα κομματικά επιτελεία έχουν πάρει φωτιά. Γράφουν, σβήνουν και πιθανολογούν τις επιπτώσεις στην κοινοβουλευτική τους δύναμη.

Υπάρχουν πρώτες εκτιμήσεις για τις περιφέρειες που θα χάσουν και θα κερδίσουν έδρες, ωστόσο πηγές από το υπουργείο Εσωτερικών υποστηρίζουν πως ο τελικός εκλογικός χάρτης με τις ανακατατάξεις στις έδρες θα διαμορφωθεί τον Δεκέμβριο. Προσώρας, αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ο πληθυσμός της χώρας μειώθηκε κατά 383.805 άτομα. Στις 12 από τις 13 περιφέρειες έχουμε μείωση και μόνο στο Νότιο Αιγαίο έχουμε μικρή αύξηση. Αφού στους επόμενους πέντε μήνες οριστικοποιηθούν τα στοιχεία και μάθουμε πώς κατανέμονται οι αυξομειώσεις στις 59 εκλογικές περιφέρειες, τότε θα γνωρίζουμε πού και πόσες έδρες χάνονται.

Σύμφωνα με τα πρώτα και προσωρινά στοιχεία, είναι πιθανόν οι επτά μονοεδρικές να αυξηθούν σε δέκα. Στα Γρεβενά, στην Ευρυτανία, στη Ζάκυνθο, στην Κεφαλονιά, στη Λευκάδα, στη Σάμο και τη Φωκίδα ενδέχεται να προστεθούν η Καστοριά, η Θεσπρωτία και η Χίος. Από διεδρικές να γίνουν και αυτές μονοεδρικές. Υποψήφιες για να χάσουν από μία έδρα είναι η Αρκαδία (από τριεδρική να γίνει διεδρική), η Κοζάνη (από πενταεδρική να γίνει τετραεδρική) και η Φθιώτιδα (από πενταεδρική να γίνει τετραεδρική). Πιθανώς θα κερδίσουν επιπλέον έδρες η Ανατολική και η Δυτική Αττική, η Α’ και η Β’ Θεσσαλονίκης και ενδεχομένως μέχρι και ο Βόρειος Τομέας της Αττικής.

Επίσης, μία έδρα, λόγω μείωσης πληθυσμού, μπορεί να χάσει και η Α’ Αθήνας, η οποία χάνει σίγουρα μία έδρα λόγω της αύξησης των εδρών Επικρατείας από 12 σε 15 προκειμένου να εκλεγούν βουλευτές και από την Ομογένεια. Τις άλλες δύο έδρες για το Επικρατείας θα τις «εισφέρουν» η Αχαΐα και ο Νότιος Τομέας της Αττικής. Στην Αχαΐα οι έδρες από 9 μειώνονται σε 8. Στην Α’ Αθήνας οι 14 γίνονται 13 και ενδεχομένως 12 αν η απογραφή «φάει» άλλη μία έδρα. Και στον Νότιο Τομέα αντί για 18 θα εκλεγούν 17 βουλευτές.

Οι πρωθυπουργοί της Αχαΐας

Στην Αχαΐα η Ν.Δ. έχει 4 βουλευτές, ο ΣΥΡΙΖΑ 3, το ΠΑΣΟΚ 1 και το ΚΚΕ 1. Το αξιοπερίεργο είναι ότι στην Αχαΐα εκλέγονται τρεις πρωθυπουργοί. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και δύο πρώην, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Γιώργος Παπανδρέου. Στην Α’ Αθήνας η Ν.Δ. έχει 7, ο ΣΥΡΙΖΑ 4, το ΠΑΣΟΚ 1, το ΚΚΕ 1 και 1 το ΜέΡΑ25. Αν τελικά χάσει δύο έδρες και με τις επόμενες εκλογές να γίνονται με το σύστημα της απλής αναλογικής, η Α’ Αθήνας θα είναι η περιφέρεια όπου θα γίνει η μεγαλύτερη «σφαγή». Η Ν.Δ. θα βγάλει 5 ή 4, ο ΣΥΡΙΖΑ 3 ή 4 και από 1 έδρα θα πάρουν ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και ΜέΡΑ 25, εφόσον πιάσει το όριο του 3%. Εξυπακούεται πως αν λόγω απλής αναλογικής και χαλαρής ψήφου μπει και έβδομο ή και όγδοοο κόμμα στη Βουλή, η αριθμητική των εδρών αλλάζει, όπως μπορεί να αλλάξει και στην περίπτωση που το ΠΑΣΟΚ ξεπεράσει το 10% και μετά την πρώτη κατανομή έχει μεγαλύτερο υπόλοιπο από τη Ν.Δ. ή τον ΣΥΡΙΖΑ.

Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στην Α’ Αθήνας το έχει ο ΣΥΡΙΖΑ. Εχει 4 βουλευτές πρώτης γραμμής – κατά σειρά εκλογής, Βούτσης, Τζανακόπουλος, Φίλης, Βερναρδάκης. Τρεις πρώην υπουργοί και ένας τέως πρόεδρος της Βουλής. Αν χάσει μία έδρα, πιθανότατα εκτός θα είναι ο Βερναρδάκης. Επειδή όμως στην Α’ Αθήνας υποψήφιος θα είναι ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων Νάσος Ηλιόπουλος, δεν θα πρέπει να αποκλείσουμε την πιθανότητα να μείνει εκτός Βουλής και ένα από τα τρία κορυφαία στελέχη της Κουμουνδούρου. Επίσης, αν υπάρξει, όπως λένε, και μια ισχυρή γυναικεία υποψηφιότητα από τον καλλιτεχνικό χώρο, π.χ. η ηθοποιός Μαριάννα Τουμασάτου, τότε από τους τρεις (Βούτσης, Τζανακόπουλος, Φίλης) μπορεί να διασωθεί μόνο ο ένας. Αν μάλιστα ο Τσίπρας ενισχύσει το ψηφοδέλτιο της Α’ Αθήνας και με κάποια δημοφιλή -εξωπολιτική ή της ευρύτερης Κεντροαριστεράς- προσωπικότητα, τότε οι υποψήφιοι του ΣΥΡΙΖΑ στην πρωτεύουσα θα ζήσουν τον εφιάλτη στον δρόμο για τις κάλπες.

Σε κάθε περίπτωση, πρωταγωνιστές στο συριζαϊκό θρίλερ της Αθήνας θα είναι δύο ακραιφνείς «προεδρικοί» (Τζανακόπουλος και Ηλιόπουλος) και δύο ιστορικά στελέχη της ανανεωτικής Αριστεράς και ηγετικά στελέχη της «Ομπρέλας» (Βούτσης και Φίλης). Κατά κάποιον τρόπο, το κυνήγι του σταυρού θα είναι και μια διατασική μονομαχία, ανάμεσα στη μειοψηφία και την πλειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ. Στην εκλογή της Κεντρικής Επιτροπής οι Ηλιόπουλος και Τζανακόπουλος επικράτησαν των Βούτση και Φίλη. Μένει να δούμε αν θα συμβεί το ίδιο και στην κοινωνία. Ανάλογες συγκρούσεις θα ζήσουμε σε ολόκληρη την επικράτεια και το πιθανότερο είναι η «Ομπρέλα» στην επόμενη Βουλή να έχει λιγότερους βουλευτές απ’ ό,τι σήμερα.

Το σίγουρο είναι ότι σχεδόν σε όλες τις μεγάλες περιφέρειες θα υπάρχουν υποψήφιοι από όλες τις εσωκομματικές ομάδες. Οι ζυμώσεις δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί, παρότι οι νομαρχιακές οργανώσεις έχουν στείλει τις προτάσεις τους για τους υποψήφιους βουλευτές της περιοχής τους. Η μετάθεση των εκλογών για τον Μάιο και η ανάγκη να μελετηθούν τα νέα δεδομένα που προκύπτουν από την απογραφή είχαν ως αποτέλεσμα να χαλαρώσουν λίγο τα πράγματα σε ό,τι αφορά το «ξεσκαρτάρισμα» των υποψηφιοτήτων.

Θα πάνε δε πιο πίσω εξαιτίας της νόσησης του Τσίπρα από τον COVID, αφού, όπως λένε οι συνεργάτες του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, «τον τελικό έλεγχο σε όλα τα ψηφοδέλτια, σε όλους τους νομούς και όχι μόνο στο Επικρατείας θα τον έχει ο Αλέξης». Την έγκριση για να είναι κάποιος υποψήφιος, ο Τσίπρας δεν θα τη δώσει με κομματικά κριτήρια, με βάση το πόσα κομματικά ένσημα έχει ο καθένας τους, αλλά συνεκτιμώντας τις ικανότητες, την κοινωνική αποδοχή και πρωτίστως τη δυνατότητα να φέρει ψήφους στο κόμμα.

Συλλογή βιογραφικών

Μέχρι τώρα η ομάδα που ασχολείται με τη συλλογή των βιογραφικών και τον έλεγχο καταλληλότητας των ατόμων που δηλώνουν πρόθυμοι να είναι υποψήφιοι είναι ευχαριστημένη και από τον αριθμό των βιογραφικών και από τα προσόντα που δηλώνουν ότι διαθέτουν οι υποψήφιοι για το «μαυσωλείο», όπως χαρακτηρίζει τη Βουλή με μπόλικο χιούμορ και αυτοσαρκασμό παλαιός κοινοβουλευτικός. Επειδή υπάρχουν πιέσεις (και ειδικά από αυτούς που στο παρασκήνιο έχουν λάβει από τον Αλέξη το οκέι για να ξεκινήσουν το κυνήγι του σταυρού) να ανακοινωθεί, αν όχι το 80%, έστω το 40%-50% των υποψηφίων πριν από τον Σεπτέμβριο, οι πληροφορίες από την Κουμουνδούρου λένε ότι στα τέλη της επόμενης εβδομάδας θα δοθεί ένας πρώτος κατάλογος, πέραν φυσικά των 85 βουλευτών, οι οποίοι αυτοδίκαια, εφόσον το επιθυμούν, θα είναι εκ νέου υποψήφιοι.

Σε κάθε περίπτωση, επειδή τα τελικά αποτελέσματα της απογραφής μπορεί να επηρεάσουν ενδεχομένως και περισσότερες από 20 εκλογικές περιφέρειες, είναι λογικό να υπάρχει σκεπτικισμός για τον ακριβή χρόνο της ανακοίνωσης των υποψηφίων. Θα πρέπει να μελετηθούν οι αλλαγές που επέρχονται και ανάλογα να αποφασίσουν πού θα ρίξουν το περισσότερο βάρος ώστε, συγκριτικά με τους αντιπάλους τους, να έχουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

Σημειώνουμε ότι, εκτός από τις αλλαγές στις έδρες λόγω απογραφής, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, όπως άλλωστε και των υπολοίπων κομμάτων, θα πρέπει να λάβει υπ’ όψιν της και το γεγονός ότι οι ερχόμενες εκλογές θα γίνουν με απλή αναλογική, όπερ σημαίνει ότι, για παράδειγμα, οι τετραεδρικές περιφέρειες δεν θα μοιράζονται, όπως τώρα, μεταξύ δύο κομμάτων σε αναλογία τρία προς ένα (3-1) ή ακόμη και σε τέσσερα μηδέν (4-0) και μάλιστα ανεξαρτήτως ποιο κόμμα ήρθε πρώτο στη συγκεκριμένη περιφέρεια. Στα Χανιά η Ν.Δ. πήρε τρεις έδρες και ο ΣΥΡΙΖΑ μία, παρότι ήταν πρώτο κόμμα, λαμβάνοντας 37,35%, και η Ν.Δ. δεύτερη με 34,05%. Τώρα οι τετραεδικές μπορεί να πάνε 2-2 ή και 2-1-1, κάτι που τις καθιστά ελκυστικές για τους υποψηφίους όλων των κομμάτων. Η απλή αναλογική σπάει και τα στερεότυπα που μέχρι τώρα υπήρχαν για το ποιo κόμμα εκλέγει πόσους βουλευτές και σε ποιες περιφέρειες. Αρκεί μία διαίρεση και ξέρουν πόσες έδρες θα πάρουν, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχουν πιάσει το 3%, που είναι το όριο εισόδου στη Βουλή.

Οι έδρες του Επικρατείας

Αν κάποιο κόμμα πάρει όλες τις μονοεδρικές περιφέρειες, όπως τώρα η Ν.Δ. που έχει και τις επτά, δεν σημαίνει ότι θα πάρει περισσότερες έδρες. Οι μονοεδρικές δεν είναι επιπλέον έδρες, όπως ήταν στο παρελθόν με τον νόμο Κούβελα, αλλά εντάσσονται στο σύνολο των εδρών που θα λάβει ένα κόμμα. Για παράδειγμα, αν η Ν.Δ. έρθει πρώτο κόμμα (ή ο ΣΥΡΙΖΑ, για να μην γκρινιάζουν οι σύντροφοι της Κουμουνδούρου) και από το ποσοστό της δικαιούται 103 έδρες, αυτό δεν σημαίνει ότι θα πάρει 110 αν πρωτεύσει και στις 7 μονοεδρικές. Διευκρινίζουμε ότι στις 103 περιλαμβάνονται και οι έδρες του Επικρατείας.

Τώρα που στο Επικρατείας προστέθηκαν τρεις έδρες και από 12 έγιναν 15, ο διαιρέτης για το πόσες έδρες θα πάρει το κάθε κόμμα δεν είναι το 8,33, αλλά ο «διαβολικός αριθμός» 6,66. Αυτό σημαίνει ότι ένα από τα λεγόμενα μικρά κόμματα, π.χ. το ΠΑΣΟΚ, μπορεί -από τα υπόλοιπα, αν πάρει διψήφιο ποσοστό- να βγάλει και δεύτερη έδρα. Το πρώτο κόμμα θα πρέπει να υπερβεί το 33,3% για να διεκδικήσει (προσοχή, όχι να λάβει, να διεκδικήσει) και 6η έδρα, ενώ το δεύτερο για να διεκδικήσει 5η έδρα θα πρέπει να υπερβεί το 26,64% (προσοχή, να διεκδικήσει, όχι να λάβει), αφού τα αδιάθετα υπόλοιπα είναι αυτά που θα δώσουν τις επιπλέον έδρες. Για τις έδρες Επικρατείας χρειάζεται να κάνουμε και μια δεύτερη διευκρίνιση, αφού ακόμη και η πλειονότητα των 300 εθνοπατέρων μας δεν τη γνωρίζει. Τις τρεις επιπλέον έδρες στο Επικρατείας δεν θα τις καταλάβουν οπωσδήποτε ομογενείς.

Ο νόμος ορίζει ότι τα κόμματα θα πρέπει στις τρεις πρώτες θέσεις του ψηφοδελτίου να έχουν και έναν ομογενή, όχι ότι θα πρέπει οι 3 από τους 15 να είναι από την Ομογένεια. Κατά συνέπεια, θα εκλεγούν σίγουρα δύο, ένας/μία από τη Ν.Δ. και ένας/μία από τον ΣΥΡΙΖΑ, αφού αυτά τα δύο κόμματα πιθανολογείται ότι θα εκλέξουν περισσότερους από τρεις βουλευτές. Αν το τρίτο κόμμα, π.χ. το ΠΑΣΟΚ, τον ομογενή υποψήφιο δεν τον έχει στην πρώτη, αλλά στην τρίτη θέση, ακόμη κι αν βγάλει δύο στο Επικρατείας, δεν θα εκλεγούν τρεις ομογενείς αλλά δύο.

Και επειδή αναφερόμαστε στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας, να πούμε ότι ο κ. Τσίπρας το πιθανότερο είναι στις 4-5 πρώτες (και πιθανώς εκλόγιμες) θέσεις δεν θα έχει κομματικά στελέχη. Το 2019, με εξαίρεση τον συγγραφέα Βασίλη Βασιλικό, που ήταν επικεφαλής του ψηφοδελτίου, τις υπόλοιπες τρεις θέσεις πήραν η Εφη Αχτσιόγλου, ο γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Σκουρλέτης και ο Αλέκος Φλαμπουράρης. Τώρα το Καταστατικό άλλαξε.

Ο γραμματέας του κόμματος (Ράνια Σβίγκου) έχει ασυμβίβαστο με τη βουλευτική ιδιότητα. Αρα μείον ένας.

Το «μοντέλο Λαλιώτη»

Αν τελικά, για την καθημερινή ενημέρωση, ο κ. Τσίπρας διαλέξει, όπως πιθανότατα θα κάνει, το «μοντέλο Λαλιώτη», τότε δεν χρειάζεται ούτε ο εκπρόσωπος Τύπου να είναι στο Επικρατείας, αφού τη δουλειά του θα την κάνουν, από το press room της Κουμουνδούρου, η γραμματέας και ο αναπληρωτής της (Γιώργος Βασιλειάδης), ενώ τις θέσεις και το στίγμα του ΣΥΡΙΖΑ για την επικαιρότητα θα το δίνει με τις καθημερινές του ομιλίες, περιοδείες και συνεντεύξεις ο ίδιος ο κ. Τσίπρας.

Βεβαίως, στην πορεία ίσως αναγκαστεί να αλλάξει γνώμη και στο Επικρατείας να τοποθετήσει, όχι απαραίτητα σε εκλόγιμη θέση, ένα πρωτοκλασάτο στέλεχος με επικοινωνιακή ευχέρεια προκειμένου να αντιμετωπίσει το «βαρύ πυροβολικό» του Μητσοτάκη, τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη που, σύμφωνα με τις πληροφορίες, θα τοποθετηθεί στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας της Ν.Δ. και θα ασκεί χρέη εκπροσώπου.

Σε κάθε περίπτωση, κομματικό στέλεχος σε εκλόγιμη θέση στο Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα δούμε. Μπορούμε όμως να δούμε πολιτικό στέλεχος εάν α) οι ανάγκες της αμφίπλευρης διεύρυνσης το επιβάλλουν, β) υπάρξει συνεργασία με κάποια συλλογικότητα, πολιτική ομάδα ή μικρότερο κόμμα, όπως είχε το 2019 με τους Οικολόγους και γ) κριθεί ότι χρειάζεται κάποια εμβληματική προσωπικότητα από τον χώρο των πασοκογενών για να καταδειχθεί ότι στις μέρες μας τη συνέχεια της λεγόμενης Προοδευτικής Παράταξης την εκφράζει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Κατά τα λοιπά, η αντιπολίτευση συνεχίζεται με αιχμή την ακρίβεια και τον καταγγελτικό λόγο στα θέματα της καθημερινότητας, όπως είναι οι πυρκαγιές και η αποφυλάκιση Λιγνάδη. Σύμφωνα με τον κ. Τσίπρα και τους συνεργάτες του, ο πρωθυπουργός «δεν νιώθει τα προβλήματα των πολιτών, έχει παντελή έλλειψη ενσυναίσθησης, είναι αλαζόνας, δέσμιος επιχειρηματικών συμφερόντων και ζει στον κόσμο του». Οπως χαρακτηριστικά αναφέρουν, «σε όλα τα τελευταία κρίσιμα ζητήματα ο Μητσοτάκης, ως γόνος οικογενειακής δυναστείας, εμφανίζεται να είναι εκτός τόπου και χρόνου, σε χαοτική απόσταση από την πραγματικότητα που βιώνουν οι πολίτες και διαρκώς επενδύει σε μια εικονική πραγματικότητα που φιλοτεχνεί ο ίδιος και ο προπαγανδιστικός του μηχανισμός». Εφεξής και μέχρι τις εκλογές τα βέλη της Κουμουνδούρου θα στοχεύουν να πληγεί πρωτίστως η εικόνα του πρωθυπουργού, αφού το κυρίαρχο δίλημμα στην κάλπη του Μαΐου θα είναι «Μητσοτάκης ή Τσίπρας;»…