«Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την εισβολή της στην Ουκρανία στοχεύουν στην αλλαγή καθεστώτος στη Μόσχα»
Διεθνής σάλος έχει ξεσπάσει, καθώς η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, (η μόνη δυτική κυβέρνηση που το δήλωσε αυτό), παραδέχθηκε ότι θέλει να ρίξει τον Β.Πούτιν από την ηγεσία της Ρωσίας! Μάλιστα, η δήλωση έγινε πρώτο θέμα σε πολλά δυτικά ΜΜΕ.
Ειδικότερα, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξής του πώς «οι παγκοσμίως συντονισμένες κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την εισβολή της στην Ουκρανία στοχεύουν στην αλλαγή καθεστώτος στη Μόσχα».
Παράλληλα, επαίνεσε τον Πρόεδρο Μπάιντεν για τη συσχέτιση δημοκρατιών για την επιβολή συντονισμένων κυρώσεων, αλλά προειδοποίησε ότι η απουσία της Τουρκίας σε ορισμένα από τα πιο τιμωρητικά μέτρα κινδυνεύει να υπονομεύσει την παγκόσμια ώθηση για τιμωρία του Πούτιν.
Η Αθήνα ανησυχεί μακροχρόνια για τη συμπεριφορά της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο και στο πλαίσιο της συμμαχίας του ΝΑΤΟ γενικά, αλλά ο Βαρβιτσιώτης βρισκόταν στην Ουάσιγκτον προτρέποντας τους διαμορφωτές πολιτικής να πιέσουν πιο σταθερά την Τουρκία να ευθυγραμμιστεί με τη Δύση.
«Αν δεν σύρουμε [την Τουρκία] στο καθεστώς κυρώσεων, τότε η Ρωσία δεν θα νιώσει τόσο βαριά [πίεση] από το πακέτο αυτών των κυρώσεων που έχουν ήδη επιβληθεί», είπε ο κ.Βαρβιτσιώτης σε συνέντευξή του στην ελληνική πρεσβεία την περασμένη εβδομάδα.
Ο υπουργός Εξωτερικών Antony Blinken είπε ότι οι συντονισμένες κυρώσεις δεν αφορούν την αλλαγή καθεστώτος, λέγοντας στο CBS σε συνέντευξή του στις 6 Μαρτίου ότι «ο ρωσικός λαός πρέπει να αποφασίσει ποιος θέλει να τον οδηγήσει».
Όμως ο Βαρβιτσιώτης τόνισε ότι οι κυρώσεις έχουν στόχο να υποκινήσουν την αντιπολίτευση στη Ρωσία.
«Οι κυρώσεις… είναι αφιερωμένες για να ρίξουν το καθεστώς Πούτιν από εσωτερική αναταραχή – και αυτή είναι η ιδέα που δημιουργούμε», είπε, «ένα κλίμα στη Ρωσία ότι αυτή η επιθετική πράξη θα είναι δαπανηρή για τους οικονομία της Ρωσίας και να δημιουργήσει την αναταραχή και την αντίθεση στον Πούτιν».
Ο Βαρβιτσιώτης, ο οποίος αντικαθιστά τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας εάν δεν είναι σε θέση να εκτελέσει τα καθήκοντά του, προέτρεψε τις ΗΠΑ να δώσουν περαιτέρω προτεραιότητα στη σχέση τους με την Ελλάδα, εμβαθύνοντας την ήδη ενισχυμένη στρατιωτική συνεργασία και να εργαστούν για την αποφυγή συγκρούσεων στην ανατολική Μεσόγειο.
Ο ίδιος χαρακτήρισε το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης της Ελλάδας, όπου διέρχονται αμερικανικά ναυτικά και στρατιωτικά εφόδια, «την κύρια πύλη για την εισαγωγή νέου αμυντικού εξοπλισμού στη νοτιοανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ».
Ωστόσο, ο Βαρβιτσιώτης εξέφρασε ανησυχία ότι ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι ένας προβληματικός σύμμαχος, λέγοντας ότι ενώ ο Τούρκος πρόεδρος φιλοξενεί ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών αξιωματούχων, η Άγκυρα είναι ένας πιθανός αδύναμος κρίκος για να λογοδοτήσει ο Πούτιν.
Η Τουρκία, η οποία είναι μέλος του ΝΑΤΟ αλλά όχι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν ήταν υποχρεωμένη να ενταχθεί στην Ε.Ε. πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου φέρεται να είπε σε διπλωματικό φόρουμ την περασμένη εβδομάδα ότι η Άγκυρα δεν είχε καμία πρόθεση να ενταχθεί στο καθεστώς των κυρώσεων.
«Πιστεύουμε ότι οι κυρώσεις δεν θα λύσουν το πρόβλημα», είπε, σύμφωνα με το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Η Τουρκία διατηρεί στενούς οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία. Ο Βαρβιτσιώτης είπε ότι η Άγκυρα απέφυγε να συμπεριλάβει τις ρωσικές τράπεζες στη μαύρη λίστα από το σύστημα χρηματοοικονομικών μηνυμάτων SWIFT που επιβλήθηκε από την Ε.Ε. – που εμποδίζει τις ρωσικές τράπεζες να συναλλάσσονται με τράπεζες στην Ευρώπη – και δεν έχει εμποδίσει την εξαγωγή αγαθών διπλής χρήσης που σχετίζονται με την ενέργεια και την ανάπτυξη όπλων.
«Το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έρχεται στο πλευρό προκαλεί ένα μεγάλο κενό σε όλη τη δομή των κυρώσεων», προειδοποίησε ο Βαρβιτσιώτης, προκαλώντας επίσης ανησυχία ότι η Άγκυρα δεν συμμετείχε στην επιβολή κυρώσεων σε Ρώσους ολιγάρχες ή στο κλείσιμο του εναέριου χώρου της στις ρωσικές πτήσεις.
“Τώρα, όλοι οι ολιγάρχες μπορεί να μεταφέρουν τα γιοτ τους στην Τουρκία και να απολαμβάνουν τη Μεσόγειο θάλασσα… Μπορούν να ταξιδέψουν επειδή χρησιμοποιούν το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης”, είπε.
Το Reuters ανέφερε την Τρίτη ότι τουλάχιστον δύο γιοτ που ανήκουν στον πρόσφατα καταδικασθέντα Ρώσο δισεκατομμυριούχο Ρόμαν Αμπράμοβιτς ελλιμενίστηκαν σε τουρκικό θέρετρο. Το Ηνωμένο Βασίλειο επέβαλε κυρώσεις στον Αμπράμοβιτς στις 10 Μαρτίου επειδή επωφελήθηκε οικονομικά από τη σχέση του με τον Πούτιν.
Η τουρκική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον δεν κατέστη δυνατό να σχολιαστεί.
Ενώ η Τουρκία δεν επιβάλλει τις δικές της κυρώσεις, το εμπόριο της με τη Ρωσία εξακολουθεί να επηρεάζεται από αυτές που επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ και άλλους.
Ο Aykan Erdemir, ανώτερος διευθυντής του Προγράμματος Τουρκίας στο Ίδρυμα για την Άμυνα των Δημοκρατιών και πρώην μέλος του τουρκικού κοινοβουλίου, δήλωσε ότι η Τουρκία εμποδίζεται να εξάγει αγαθά διπλής χρήσης που έχουν επιβάλει κυρώσεις σε εξαρτήματα των ΗΠΑ, αλλά είναι σε μεγάλο βαθμό ελεύθερη να εξάγει αγαθά που μην πέσετε σε αυτή τη μαύρη λίστα.
Η Τουρκία και η Ρωσία δεν είναι σύμμαχοι και βρίσκονται συχνά σε αντίθετες πλευρές περιφερειακών συγκρούσεων, δήλωσε ο Paul Stronski, ανώτερος συνεργάτης για το πρόγραμμα Ρωσία και Ευρασία στο Carnegie Endowment for International Peace.
Από το 2019, η Τουρκία φέρεται να προμηθεύει το Κίεβο με μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar στον πόλεμο κατά των αυτονομιστών που υποστηρίζονται από τη Ρωσία στην ανατολική Ουκρανία. Ο Στρόνσκι είπε ότι η ευρείας κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στη χώρα πιθανότατα έχει «ανησυχήσει» την Τουρκία.
«Η Ρωσία και η Τουρκία έχουν μια περίπλοκη σχέση, βλέπετε αυτή την πολυπλοκότητα τόσο στο πώς [η Τουρκία] δεν έχουν καλύψει πλήρως τις δυτικές κυρώσεις, δεν έχουν κλείσει τον εναέριο χώρο τους, αλλά παρέχουν στρατιωτική βοήθεια στους Ουκρανούς», είπε.
Αλλά ο Ερντογάν και ο Πούτιν είναι κάπως συγγενικά πνεύματα στο πώς βλέπουν τις απειλές από τις δημοκρατίες και τα παράπονά τους ενάντια στη χαμένη δύναμη των πρώην αυτοκρατοριών των χωρών τους – την Οθωμανική Αυτοκρατορία για τον Ερντογάν και τη Σοβιετική Ένωση για τον Πούτιν.
“Και οι δύο ηγέτες θεωρούν ο ένας τον άλλον πολύ βολικό όχημα μέσω του οποίου μπορούν να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους για τη Δύση”, είπε ο Στρόνσκι, προσθέτοντας ότι “η Ελλάδα ανησυχεί για τον ρεβανσισμό από τους γείτονές της, και έτσι αυτό που έκανε η Ρωσία υπογραμμίζει αυτή την εχθρότητα και ότι ανησυχία.”
Ο Βαρβιτσιώτης προειδοποίησε ότι ενώ η Ελλάδα είναι επιφυλακτική με τον Ερντογάν και την Τουρκία, τόσο η Αθήνα όσο και η Άγκυρα εργάζονται για την προβολή της Ενότητας του ΝΑΤΟ, η πιο πρόσφατη επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη την περασμένη εβδομάδα για να δει τον Τούρκο πρόεδρο.
«Η κύρια κατανόηση είναι ότι, σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές, δεν πρέπει να επαναφέρουμε τις ελληνοτουρκικές εντάσεις στο τραπέζι, ότι πρόκειται να αποσταθεροποιήσουν την ανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ και την αρχιτεκτονική ασφάλειας στη Μεσόγειο», είπε ο Βαρβιτσιώτης. .
«Δεν θέλουμε να κάνουμε μια διάχυση, ή να δώσουμε οποιοδήποτε περιστατικό που θα μεταφέρει την κρίση στη Μεσόγειο, κάτι που είναι πολύ σημαντικό».