Με ναρκοπέδιο που, αν σκάσει, θα προκαλέσει ισχυρό σοκ στην αγορά περιγράφεται η εικόνα των ληξιπρόθεσμων οφειλών των 13 προμηθευτών και παραγωγών ενέργειας προς τους διαχειριστές, λόγω των προβλημάτων ρευστότητας τα οποία επιτείνει η ενεργειακή κρίση.
Σύμφωνα με διασταυρωμένες πηγές, έως τα τέλη Ιανουαρίου 2022, οι 13 προμηθευτές ενέργειας είχαν χρέη προς ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ και ΔΑΠΕΕΠ που προσεγγίζουν συνολικά τα 450.000.000 ευρώ.
Μάλιστα, αρκετοί αναλυτές συγκρίνουν την κατάσταση με ό,τι είχε συμβεί με το μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο υπεξαίρεσης ύψους 256.000.000 ευρώ των Energa – Hellas Power από το Ελληνικό Δημόσιο την περίοδο από τον Μάιο 2011 έως τον Νοέμβριο του 2012, όπου μέρος από τους φόρους των Ελλήνων πολιτών για να πληρώσουν τη ΔΕΗ κατέληξε σε μπουζούκια, αυτοκίνητα και offshore εταιρίες.
Το πρόβλημα εντοπίζεται στη ρευστότητα των ιδιωτών προμηθευτών, εάν εξαιρεθούν οι δύο μεγαλύτερες εταιρίες του κλάδου, καθώς οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των καταναλωτών Χαμηλής και Μέσης Τάσης αυξάνονται και πλέον ακόμη και οι λεγόμενοι υγιείς καταναλωτές, δηλαδή εκείνοι που αποπλήρωναν κανονικά τους λογαριασμούς τους εντός των συμφωνημένων χρονικών ορίων, δυσκολεύονται και ζητούν ρυθμίσεις. Η κατάσταση αναμένεται να γίνει ακόμη δυσκολότερη το τρέχον δίμηνο, οπότε θα εκδοθούν οι εκκαθαριστικοί λογαριασμοί με τις καταναλώσεις του χειμώνα, ειδικά την περίοδο Δεκεμβρίου- Ιανουαρίου.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον ο κίνδυνος να «σκάσουν» κάποιες από τις μικρότερες εταιρίες που δεν είναι καθετοποιημένες ή δεν ανήκουν σε μεγάλους και ισχυρούς ομίλους είναι ορατός και μάλιστα μέσα στο δεύτερο τρίμηνο της χρονιάς. Ετσι, η αγορά κρατιέται από μια κλωστή, με τις οφειλές προς τους διαχειριστές ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ να φθάνουν τους πέντε μήνες.
Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι, με βάση το υφιστάμενο πλαίσιο, οι προμηθευτές καλούνται να πληρώσουν τα τέλη χρήσης του δικτύου και του συστήματος, ανεξαρτήτως εάν τα έχουν εισπράξει από τους καταναλωτές, ενώ σε ό,τι αφορά τα δημοτικά τέλη, υπάρχει πρόβλεψη να αποδίδουν μόνο τα ποσά που έχουν εισπράξει.
Διακανονισμοί αποπληρωμής
Μέχρι σήμερα η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει γίνει αποδέκτης αιτημάτων για διακανονισμούς αποπληρωμής, τα οποία έχει κάνει δεκτά προς διευκόλυνση των επιχειρήσεων του κλάδου. Ωστόσο, υπάρχει διάχυτη η εντύπωση ότι οι εταιρίες έχουν δημιουργήσει μια πλασματική ρευστότητα, την οποία θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν όσο μένουν ατιμώρητες. Θυμίζουν μάλιστα ότι πρόστιμα από τη ΡΑΕ είχαν υποβληθεί και προ διετίας, χωρίς όμως οι εταιρίες να έχουν συμμορφωθεί.
Οι προμηθευτές από την πλευρά τους γκρινιάζουν και ασκούν έντονη κριτική ότι οι Αρχές ανέχονται μια παγιωμένη προβληματική κατάσταση. Όπως λένε, οι εταιρίες που εκπροσωπούν είναι αναγκασμένες μέσα σε αυτή την ενεργειακή καταιγίδα να διευκολύνουν τους διαχειριστές με τα εγγυημένα έσοδα, οι οποίοι απολαμβάνουν μηδενικό ρίσκο, και να εισπράττουν για λογαριασμό τους τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις άνευ αμοιβής και με την υποχρέωση να τους αποδίδουν τα έσοδα χωρίς καθυστερήσεις.
Ο αντίλογος που διατυπώνεται είναι ότι οι εταιρίες παρακρατούν τα έσοδα, όπως έκαναν στο παρελθόν τα ΕΛ.ΤΑ. με τη ΔΕΗ, με την υπόθεση τότε να παίρνει μεγάλες διαστάσεις, ενώ στις παρούσες συνθήκες οι Αρχές εμφανίζονται σε ρόλο παρατηρητή.
Στην πράξη, μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας οι καταναλωτές καλούνται να καταβάλλουν το κόστος που τους αναλογεί για όλες τις δραστηριότητες που αφορούν την ηλεκτροδότησή τους. Δηλαδή για την παραγωγή και την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και για τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τις χρεώσεις για τη μεταφορά και τη διανομή της ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το σημείο του ακινήτου τους (τέλη χρήσης δικτύου).
Πού «φαγώθηκαν» τα εκατομμύρια από το σκάνδαλο των Energa, Hellas Power
Σύμφωνα με το βούλευμα βάσει του οποίου δικάστηκαν οι συνολικά 19 κατηγορούμενοι, οι φόροι που κατέβαλλαν οι πολίτες μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ κατέληγαν στις τσέπες των ιδιοκτητών της Energa και της Hellas Power. Μερίδα των κατηγορουμένων στη συνέχεια διακινούσε τα εκατομμύρια που είχαν συγκεντρώσει -κυρίως από το γνωστό «χαράτσι» στα ακίνητα- σε διάφορα σημεία του κόσμου ώστε να χαθούν τα ίχνη τους.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο βούλευμα, «στην Αθήνα, στη Ζυρίχη Ελβετίας, στο πριγκιπάτο του Μονακό, στο Ντουμπάι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, στο Χονγκ Κονγκ Κίνας, στη Σιγκαπούρη, στη Λευκωσία Κύπρου, στη Σόφια Βουλγαρίας, στη Βηρυτό Λιβάνου, στην Κωνσταντινούπολη Τουρκίας και στο Μαϊάμι των ΗΠΑ από τον Μάιο 2011 έως τον Νοέμβριο του 2012 χρησιμοποιούσαν τον χρηματοπιστωτικό τομέα διεθνώς για να διακινηθούν χρηματικά ποσά ύψους 256.521.323,96 ευρώ και να τους προσδώσουν νομιμοφάνεια».
Τα μερίδια αγοράς τον Ιανουάριο
Με οριακή αύξηση έκλεισε τον φετινό Ιανουάριο το μερίδιο της ΔΕΗ στην προμήθεια στο διασυνδεδεμένο σύστημα, καθώς, σύμφωνα με το δελτίο του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, το ποσοστό της επιχείρησης διαμορφώθηκε στο 64,50%, από 64,19% τον Δεκέμβριο του 2021. Οσον αφορά τα επιμέρους ποσοστά κάθε εταιρίας, τις τρεις πρώτες θέσεις κατέλαβαν οι τρεις καθετοποιημένοι όμιλοι για ακόμη έναν μήνα, με τα ποσοστά τους να είναι κοντά στο 6% και να το ξεπερνούν.
Στην πρώτη θέση βρέθηκε η Protergia (Mytilineos) με 6,90%, ακολουθούμενη από την ΗΡΩΝ (6,36%) και την Elpedison (5,95%). Η πρώτη δεκάδα συμπληρώνεται από τις NRG (4,39%), Watt & Volt (2,55%), Αέριο Αττικής Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας (2,13%), Zeniθ (2,01%), Volterra (1,87%), Volton (1,60%), KEN (0,74%).