Lockdown: «Αιφνιδιασμός» ή υποκαταγραφή;

Το επικοινωνιακό «χαρτί» του «αιφνιδιασμού», ως προς την κλιμάκωση της πανδημίας, έπαιξε η κυβέρνηση την Πέμπτη το μεσημέρι, για να συνοδεύσει την αναγγελία του νέου lockodown.

Η αντικειμενική αναγκαιότητα του οποίου, ωστόσο, κάθε άλλο παρά αναιρεί – αντίθετα υπογραμμίζει – τις κυβερνητικές ευθύνες για το, κατά κοινή ομολογία, γεγονός, ότι άφησε ανοχύρωτο το Εθνικό Σύστημα Υγείας και δεν έλαβε ουσιαστικά μέτρα, όπως για παράδειγμα για το ασφαλές άνοιγμα των σχολείων και του τουρισμού.

Συνέπεια των παραπάνω, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, επέλεξε να κρύψει την απουσία ουσιαστικής πολιτικής προστασίας από την πανδημία, «ζυμώνοντας» το νέο επικοινωνιακό αφήγημα περί «ξαφνικής» και «αναπάντεχης» έξαρσης, επιμένοντας, ταυτόχρονα, ότι «δεν» φταίει το άνοιγμα του τουρισμού (εγχώριου και εξωτερικού) γι’ αυτήν την έξαρση, παρά και ενάντια στην πραγματικότητα των στοιχείων

«Απότομη» η έξαρση της πανδημίας ή απλώς αυξήθηκαν τα τεστ; 

Ο πρωθυπουργός, σε μια προσπάθεια να εξηγήσει πώς οδηγήθηκε στο lockdown, όχι μόνο πριν προλάβουν να αποδώσουν τα μέτρα που έθεσε πρόσφατα σε εφαρμογή, αλλά και παρά τον «εξορκισμό» του γενικευμένοιυ lockdown, από τον ίδιο και την κυβέρνησή του, έκανε λόγο για «εκθετική αύξηση του ιού την τελευταια εβδομάδα» και ότι «κάτι άλλαξε δραματικά αυτή την εβδομάδα». «Το είδαμε πρώτα απ’ όλα στη Θεσσαλονίκη, που ειδαμε μια αναποραγωγή του ιού με μια ταχύτητα που ξεπέρασε και τα πιο απαισιόδοξα προγνωστικα μας μοντέλα και αρχίζουμε να βλέπουμε ίδιες τάσεις και σε άλλα σημεία της χώρας». «Είδαμε μια απότομη αλλαγή την τελευταία εβδομάδα. Μπορεί να σχετιζεται με τον καιρό, δεν το ξέρω». Αναλόγως, ο καθηγητής, Σωτήρης Τσιόδρας δήλωσε «έκπληξη» και «απορία» από τον ρυθμό μετάδοσης.

Ωστόσο, το αφήγημα του «αιφνιδιασμού» καταρρέει πολύ εύκολα. Καταρχήν, η πανδημία είναι παγκόσμιο φαινόμενο, γεγονός που σημαίνει ότι κάθε χώρα, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης, περνά από τις ίδιες φάσεις της εξέλιξής της. Η διαφορά είναι στον χρόνο και την κλίμακα. Επιπλέον, η κυβέρνηση γνωρίζει πολύ καλά ότι τα στοιχεία τα οποία συχνά επικαλείται για να κάνει συγκρίσεις με άλλες χώρες αλλά και με προηγούμενες φάσεις είναι αποτελέσμα υποκαταγραφής κρουσμάτων, λόγω των μη επαρκών τεστ στην κοινότητα, κάτι το οποίο προκύπτει πολύ εύκολα από μια ματιά στους πίνακες του αριθμού των τεστ που δίνει στη δημοσιότητα ο ίδιος ο ΕΟΔΥ.

Έτσι, στις 14 Οκτωβρίου, έχουμε μια αιφνίδια αύξηση των διενεργούμενων τεστ, φτάνοντας τα 20.000, από τα 10.000 του Ιουλίου – Αυγούστου και τα μόλις 5.000 του Ιουνίου. Αν και πάλι αυτά τα 20.000 τεστ δεν είναι αρκετά σε σχέση με τον αριθμό τους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αντίστοιχες πληθυσμιακά της Ελλάδας, ωστόσο, αυτός ο διπλασιασμός αναπόφευκτα οδήγησε και σε αύξηση επιβεβαιωμένων κρουσμάτων.

Δεδομένου, ταυτόχρονα, ότι στις πύλες εισόδου τα τεστ γίνονταν έτσι κι αλλιώς σε κάθε άνθρωπο που έφτανε στη χώρα, συμπεραίνεται, ότι αυτό που άλλαξε, ήταν ο αριθμός των τεστ που έγιναν στην κοινότητα. Άρα, η έκρηξη κρουσμάτων που σημειώνεται από εκείνη τη στιγμή και επικαλείται ο πρωθυπουργός, είναι μεν μια καλύτερη εικόνα της διασποράς της πανδημίας, ωστόσο δεν είναι κάτι που συμβαίνει τώρα, ούτε που εμφανίστηκε «ξαφνικά» τα τελευταία 24ωρα. Είναι κάτι που προϋπήρχε, οι επιστήμονες και η κυβέρνησης ξέρουν ότι είναι εκεί και απλώς περιμένει κάποιον να το μετρήσει.

Απόδειξη ότι η κυβέρνηση είχε πλήρη γνώση της κατάστασης είναι επίσης το γεγονός, ότι ήδη από τον Οκτώβριο δεχόταν εισηγήσεις για γενικό Lockdown στις 7 Νοεμβρίου, το οποίο… «ω του θαύματος», έγινε! Συνεπώς, όταν ο πρωθυπουργός στις 22 Οκτωβρίου ανακοίνωνε τα μέτρα για τις «πορτοκαλί» περιοχές – ανάμεσά τους η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη – είχε ήδη λάβει την εισήγηση, όπως έχει αποκαλύψει το Tvxs.gr, για να πάει σε γενικό lockdown, διότι, πολύ απλά, τόσο ο ίδιος, όσο και οι επιστήμονες, γνώριζαν τις αληθινές δυνατότητες του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Διότι δεν έγινε τίποτα ουσιαστικό σε επίπεδο ενίσχυσης ΕΣΥ, σε επιστράτευση ιδιωτικών πόρων, αλλά και στρατιωτικών πόρων, για την προστασία των υγειονομιικών – οι οποίοι «αποδεκατίζονται» από την διασπορά στα νοσοκομομεία -, για την συνταγογράφηση των τεστ ώστε να μην τα πληρώνουν οι εργαζόμενοι.

Έτσι, αυτό που πραγματικά άλλαξε είναι η πολιτική γραμμή και όχι η πραγματικότητα της φυσιολογικής εξέλιξης της πανδημίας. Γι’ αυτό και αίφνης, τις τελευταίες εβδομάδες, ακριβώς για να προετοιμαστεί η κοινή γνώμη για το γενικευμένο lockdown, το επικοινωνιακό αφήγημα άλλαξε στα συστημικά ΜΜΕ, και από την «επιτυχία» στην αντιμετώπιση της πανδημίας, περάσαμε στην στοχοποίηση της νεολαίας και των πλατειών, ως «αιτιών» της «ξαφνικής» έξαρσης της πανδημίας.

Ο ρόλος του καιρού

Η αναφορά του Κ. Μητσοτάκη στην αλλαγή του καιρού ως αιτία έξαρσης των κρουσμάτων ήταν κάτι που μάλλον θα το μετανιώσει που του ξέφυγε. Διότι ενώ η Θεσσαλονίκη μέχρι τον Σεπτέμβρη «πήρε το μάθημά της και πάει καλά» (Τσιόδρας στα τέλη Σεπτεμβρίου), μέσα σε μερικές εβδομάδες έγινε παράδειγμα προς αποφυγή, με τη νεολαία της ξαφνικά να στοχοποιείται. Αυτή η στοχοποίηση όμως δεν μπορεί να εξηγήσει πώς είναι δυνατόν η αντίστοιχη συμπεριφορά της νεολαίας σε νοτιότερες περιοχές της χώρας, να μην οδήγησε σε ανάλογη έξαρση.

Μια από τις βασικές αιτίες λοιπόν δεν είναι η συμπεριφορά των νέων οι οποίοι στην Ελλάδα ανταποκρίνονται – για κοινωνιολογικούς λόγους – καλύτερα σε σχέση με την πανδημία από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά η μετεωρολογική ζώνη και η έλευση του Φθινοπώρου πιο γρήγορα στη Β. Ελλάδα.

Η ψευδής αποενοχοποίηση του τουρισμού

«Την έκρηξη των κρουσμάτων την είδαμε στις αρχές Νοεμβρίου και όχι στις αρχές Σεπτεμβρίου και τον Αύγουστο» είπε ο Κ. Μητσοτάκης για να αποενοχοποιήσει την επιλογή του να εξυπηρετήσει τους μεγαλοξενοδόχους εν μέσω πανδημίας με το άνοιγμα του Τουρισμού.

Στην πραγματικότητα όμως, αν ο Τουρισμός δεν είχε προκαλέσει ήδη ζημιά, το πρόβλημα αθυτή τη στιγμή θα ξεκινούσε από πολύ πιο χαμηλά. Απόδειξη είναι ότι περιοχές όπως η φωκίδα, η Ευρυτανία, τα Γρεβενά, ακόμη και τώρα δεν παρουσιοάζουν επιδημικές εξάρσεις.

Μέσα στο Καλοκαίρι, ενώ η αύξηση των κρουσμάτων σε περιοχές όπως η Στερεά και η Θεσσαλία ήταν αμελητέα, σε Κυκλάδες, Επτάνησα, Κρήτη, καταγράφηκε υπερπολλαπλασιαμός. Το «κερασάκι» ήταν η υποκαταγραφή, αφού ο ΕΟΔΥ δεν έκανε τεστ στα πλοία της επιστροφής, με τα κρούσματα να επιστρέφουν στα μεγάλα αστικά κέντρα, ανεμπόδιστα.

Το αποτέλεσμα είναι η κυβέρνηση να επικεντρώνεται στο όσο το δυνατόν μικρότερο εργοδοτικό κόστος. Γι΄ αυτό και, για παράδειγμα, κλείνει Λύκεια και Γυμνάσια, που τα παιδιά είναι σε ηλικίες που μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν, ενώ αφήνει ανοιχτή την πρωτοβάθμια, διότι στην αντίθετη περίπτωση οι εργοδότες θα αναγκάζονταν να δίνου μαζικά γονικές άδειες.