Του Χρήστου Μαζανίτη
Τέσσερις είναι οι ημερομηνίες – σταθμοί στις σχέσεις με την Τουρκία, μετά την εισβολή στην Κύπρο το 1974.
Η πρώτη είναι τον Αύγουστο του 1976 με το ωκεανογραφικό «Χόρα», που εισήλθε στα ελληνικά χωρικά ύδατα, βορειοανατολικά της Λέσβου κι έπειτα μεταξύ Χίου – Σάμου, οπότε και η ιστορική φράση του Ανδρέα Παπανδρέου «βυθίσατε το Χόρα».
Η δεύτερη ήταν το 1987 με το ωκεανογραφικό «Σισμίκ». Στην ουσία ήταν το ίδιο πλοίο, το «Χόρα» το οποίο μετονομάστηκε. Τον Μάρτη του 1987 εμφανίστηκε πάλι βορειοανατολικά της Λέσβου, με αφορμή την επέκταση των ερευνών από ελληνικής πλευρά στην Θάσο.
Η τρίτη, ήταν τον Ιανουάριο του 1996, στα Ίμια. Ήταν ίσως η μοναδική φορά που δεν υπήρξε «ωκεανογραφικό αφήγημα» αλλά επιχείρηση διάσωσης, με αφορμή πλοίο που «κόλλησε» σε αβαθή. Αυτές τις ημέρες ζήσαμε την τέταρτη
Η χειρότερη κρίση
Αξιωματικοί, οι οποίοι θυμούνται την κρίση του ’87 κι έζησαν από κοντά τα γεγονότα του ’96, τώρα βρίσκονται σε καίρια πόστα προετοιμασιών και διαμόρφωσης των τελικών αποφάσεων. Είναι αυτοί, που με τα υπόλοιπα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, σηκώνουν το βάρος αντιμετώπισης της κρίσης με το Ορούτς Ρέις στο πεδίο, γεμίζοντας με την σειρά τους την διπλωματική φαρέτρα με τα κατάλληλα όπλα.
«Αυτή τη φορά διανύουμε την χειρότερη κρίση με την Τουρκία από το 1974. Έχουμε φτάσει αρκετές φορές μια ανάσα από το θερμό επεισόδιο και σχεδόν ακουμπήσαμε το ατύχημα» έχει ειπωθεί στις τελευταίες συσκέψεις, με αφορμή την απόφαση της Τουρκίας να μην ανανεώσει την παράνομη NAVTEX και να αποσύρει το Oruc Reis στην Αττάλεια, με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης να επικαλούνται εργασίες συντήρησης.
«Τίποτα δεν τελείωσε»
Κι αν η Τουρκία αποφάσισε να δώσει χώρο στην διπλωματία, όπως διατείνεται, οι αξιωματικοί στις συσκέψεις τους είναι κάθετοι: «Τίποτα δεν τελείωσε. Βρισκόμαστε σε συνεχή επιφυλακή. Μην ξεχνάμε τι συνέβη στις 20 Ιουλίου, που και πάλι έδειξε να μαζεύεται η Τουρκία και στις 10 Αυγούστου επανήλθε με νέα NAVTEX, που ανανεώθηκε 2 φορές κι οι επί του πρακτέου προκλήσεις».
Η εφημερίδα Yeni Safak, δίνει το στίγμα όσων σκέφτεται το καθεστώς Ερντογάν, προαναγγέλλοντας επιστροφή του Oruc Reis για έρευνες στην ανατολική Μεσόγειο σε ένα μήνα, με την φημολογία να είναι έντονη ότι θα φτάσουν στα όρια των χωρικών μας υδάτων, στο Καστελλόριζο. Δεν είναι ότι ξαφνικά οι Έλληνες δημοσιογράφοι «αγάπησαν» την… εγκυρότητα της εφημερίδας, όσο το ιδιοκτησιακό καθεστώς, που δίνει το στίγμα στην αρθρογραφία της.
Ο Ιμπραχίμ Καραγκιούλ – αρχισυντάκτης της εφημερίδας και στενός φίλος του Ερντογάν από την εποχή που ήταν δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, το 1997, εδραιώθηκε στην εφημερίδα μετά την εξαγορά της από την Albayrak Medya, το ’97. Κι αν το όνομα σας λέει κάτι, είναι της γνωστής οικογένειάς Αλμπαϊράκ, μέλος της οποίας έχει παντρευτεί την κόρη του Ερντογάν, κι ιδιοκτήτη της εταιρείας που κατασκευάζει τα Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη (UAV’s) «Bayraktar».
«Για όσο πάει»
«Δεν χαλαρώνουμε, δεν εφησυχάζουμε. Βρισκόμαστε σε επιφυλακή κι εγρήγορση για όσο πάει» είναι τα λόγια πού έχουν ειπωθεί σε μία από τις τελευταίες συσκέψεις των τελευταίων 24ώρων.
Αν και αποφασίστηκε η ακύρωση της τελικής φάσης της διακλαδικής άσκησης «ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ», είναι γεγονός ότι η πραγματοποίησή της θα αποτελούσε μόνο μία επίδειξη δύναμης κι ισχύς πυρός κι όχι για την διεξαγωγή συμπερασμάτων, αφού αυτά έχουν βγει εδώ και καιρό στο πεδίο, δεδομένου ότι όλοι οι Κλάδοι των Ενόπλων Δυνάμεων βρίσκονται σε συνεχή επιχειρησιακή εγρήγορση από τις 20 Ιουλίου ενώ δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και την περίπτωση της υβριδικής απειλής στον Έβρο.
Ωστόσο, αποτελεί κοινό συμπέρασμα ότι η ελληνική πλευρά έχει διαχειριστεί με θετικό πρόσημο την κρίση των 33ων ημερών με το Oruc Reis. Οι Ένοπλες Δυνάμεις με την αποφασιστικότητά τους και τις μονάδες από γης, θαλάσσης και αέρος οπλισμένες σαν αστακούς, έδωσαν στην διπλωματία όλα τα εχέγγυα που χρειαζόταν στις επαφές που πραγματοποιούσε, η οποία με την δική της πλευρά εξόπλιζε τις διαπραγματεύσεις του Πρωθυπουργού. Σε αυτά ήρθε να προστεθεί η δουλειά που έγινε από το υπουργείο Οικονομικών, που κατάφερε να βρει τις λύσεις που απαιτούνταν για το ξεκλείδωμα των πόρων που θα χρηματοδοτήσουν το εξοπλιστικό πρόγραμμα – μαμούθ που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός.
H αίσθηση πάντως είναι ότι η ρευστή πολιτική κατάσταση που επικρατεί στις ΗΠΑ εξαιτίας των εκλογών, τροφοδοτεί αντί να εμποδίσει τον τουρκικό παροξυσμό, ο οποίος δείχνει να τηρεί στάση αναμονής εν όψει της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. στην νέα ημερομηνία 1-2 Οκτωβρίου, στις Βρυξέλλες.