Είναι εμφανές ότι στον πρωθυπουργό δεν αρέσει η εξωτερική πολιτική, προτιμά την οικονομία και την νεοφιλελεύθερης σύλληψης οικονομική διπλωματία στην προσέγγιση ακόμη και των εθνικών θεμάτων.
Ενδεικτικά, τόσο κατά την ανάγνωση των προγραμματικών του δηλώσεων όσο και κατά την παρουσία του στην ΔΕΘ απέφυγε να μιλήσει για τα εθνικά θέματα, ελληνοτουρκικά, Κυπριακό, Μακεδονικό. Φυσικά όσο κι αν προσπαθεί να τα αποφύγει τα εθνικά θέματα είναι μπροστά του. Σήμερα ο Νίκος Αναστασιάδης είναι στην Αθήνα ενώ στο τέλος Σεπτεμβρίου θα συναντηθεί με τον Tayyip Erdogan στη Νέα Υόρκη. Όσο για το Μακεδονικό δήλωσε ότι, “θα εφαρμόσει αυστηρά την εθνικά επιζήμια Συμφωνία των Πρεσπών” και κάποια στιγμή, όπως είπε, θα συναντήσει και τον κ. Zaev – και έχει ενδιαφέρον πώς θα τον αποκαλεί.
Στο Κυπριακό θα καλυφθεί πίσω από το Νίκο Αναστασιάδη και την θέση, η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα συμπαρίσταται. Φυσικά εάν τα πράγματα κινούνται σε μία επανάληψη των διαπραγματεύσεων στην κατεύθυνση ενός σχεδίου Anan -με ή χωρίς τουρκικά στρατεύματα στο νησί-, θα βρεθεί σε διάσταση με την θέση του κόμματός του όπως την οικοδόμησε ο Κώστας Καραμανλής το 2004 και την είχε διατυπώσει έκτοτε και ο Αντώνης Σαμαράς.
Το πιο δύσκολο θέμα όπου φαίνεται η αμηχανία της νέας κυβέρνησης είναι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είπε επ’ αυτού ο κ. Μητσοτάκης απαντώντας σε σχετική ερώτηση στην ΔΕΘ εξηγώντας γιατί θα δει τον Tayyip Erdogan στη Νέα Υόρκη: “παρά την ένταση πρόθεσή μου είναι πάντα να συνομιλώ. Διότι μόνο όταν συνομιλείς μπορείς να εκτονώνεις την ένταση και να βρίσκεις τελικά λύσεις οι οποίες θα είναι αμοιβαία αποδεκτές…Όταν αναφέρομαι σε καλή γειτονία, αναφέρομαι και στην γειτονία της Ελλάδος με την Τουρκία, αλλά και στην γειτονία της Ευρώπης με την Τουρκία. Κατά συνέπεια, θα είναι μια πρώτη συνάντηση… Τώρα αν ο κ. Erdogan έχει πραγματική διάθεση να κάνει μια ουσιαστική επανεκκίνηση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αυτό είναι κάτι το οποίο θα πρέπει πια να το αποδείξει έμπρακτα”.
Ο κ. Μητσοτάκης προσπαθεί να εμφανίσει τόσο την συμπεριφορά της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, όσο και το μεταναστευτικό σαν ευρωτουρκικά προβλήματα. Μόνο που όσον αφορά την συμπεριφορά στην Κύπρο οι ευρωπαίοι δεν είναι διατεθειμένοι να πάρουν οικονομικά μέτρα κατά της Τουρκίας -παρά την οικονομική του διπλωματία- πολύ δε περισσότερο στρατιωτικά. Ενώ και στο μεταναστευτικό, χώρες όπως πχ η Ολλανδία που επισκέφθηκε ο κ. Μητσοτάκης αφενός αναγνωρίζουν την συνεισφορά της Τουρκίας στο μεταναστευτικό -το είπε καθαρά ο Mark Rutte- και αφετέρου, ακόμη και η Ολλανδία εάν ανοίξει ξανά τις μεταναστευτικές ροές η Τουρκία θα κλείσει τα σύνορα. Εν τέλει η Τουρκία έχει πολλά περισσότερα όπλα για να ασκήσει οικονομική διπλωματία έναντι της Ελλάδας και να υποστηρίξει τις γεωπολιτικές της θέσεις που προωθεί με όρους παραδοσιακής διπλωματικής και στρατιωτικής ισχύος.
Ωστόσο πέραν αυτών ο κ. Μητσοτάκης θα πρέπει να ξεκαθαρίσει ποια θεωρεί προβλήματα “για εξεύρεση κοινά αποδεκτών λύσεων με την Τουρκία”. Είναι πχ η διχοτόμηση του Αιγαίου που ζητά η Τουρκία; Είναι η συνεκμετάλλευση; Είναι η οριοθέτηση της ΑΟΖ ή μόνο η υφαλοκρηπίδα; Αλλά από την πλευρά της Τουρκίας που ασκεί μία πολιτική μεγάλης ή έστω περιφερειακής δύναμης έχοντας μέτωπα ακόμη και με την Ρωσία και τις ΗΠΑ και δεν διστάζει να απειλεί με το μεταναστευτικό την ΕΕ γιατί να επιθυμεί “επανεκκίνηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, την οποία μάλιστα θα πρέπει να δείξει έμπρακτα”; Και εάν ο κ. Erdogan δεν έχει διάθεση για επανεκκίνηση αλλά θελήσει να συνεχίσει την εξωτερική του πολιτική που οικοδομεί εδώ και δεκαετίες το τουρκικό κατεστημένο πώς θα απαντήσει ο κ. Μητσοτάκης;
Το μόνο πεδίο που προσφέρεται για οικονομικές σχέσεις και αντίστοιχη διπλωματία είναι η Βόρεια Μακεδονία, εκεί όμως η ευκαιρία χάνεται αφού ο κ. Μητσοτάκης για να απεξαρτηθεί από την σκληρή εθνικιστική του θέση θα πρέπει να κάνει μία μεγαλοπρεπή κωλοτούμπα.
/ibna