Από τον Σάββα Καλεντερίδη
Μετά την ίδρυση του ελλαδικού κράτους ακολούθησαν δύο ιστορικά φαινόμενα. Το ένα ήταν η επέκταση των συνόρων του κράτους από τη Μελούνα στον Εβρο και στο Καστελόριζο και το άλλο η εξάλειψη των ελληνικών κοινοτήτων από διάφορες περιοχές της Βαλκανικής, του Εύξεινου Πόντου, της Θράκης, της Μικράς Ασίας, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Αυτό το δεύτερο ιστορικό φαινόμενο αποκαλείται και συρρίκνωση του Ελληνισμού.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι όσο μεγάλωνε το ελληνικό κράτος τόσο συρρικνωνόταν ο οικουμενικός Ελληνισμός. Υπάρχουν αρκετές ερμηνείες για το δεύτερο φαινόμενο, θα σταθούμε σε δύο, που θεωρούμε τις κυριότερες. Η μια είναι ότι η δημιουργία εθνικών κρατών οδήγησε στην εξάλειψη των εθνικών μειονοτήτων, ανάμεσα στις οποίες και οι Ελληνες που ζούσαν στα κράτη αυτά.
Η άλλη είναι η διαπίστωση ότι το ελληνικό κράτος, από τότε που ιδρύθηκε και δυστυχώς έως σήμερα, δεν έχει ως κύριο συστατικό στο υπαρξιακό εθνικό του δόγμα την υποχρέωση να υποστηρίζει πάση θυσία όχι μόνο τον οικουμενικό Ελληνισμό αλλά και τον τελευταίο Ελληνα, όπου κι αν ζει, όπου κι αν βρίσκεται.Και αυτό το έλλειμμα είναι που καθορίζει και επηρεάζει την εμπιστοσύνη που έχει ο Ελληνισμός γενικά και ο Ελληνας ειδικά σε αυτό που λέγεται ελληνικό κράτος.
Και αν δεν αποκτήσει το ελληνικό κράτος, που λογίζεται εθνικό κέντρο του Ελληνισμού, ένα υπαρξιακό εθνικό δόγμα, στον πυρήνα του οποίου να βρίσκεται η υποχρέωση προστασίας των ανά τον κόσμο ελληνικών κοινοτήτων, τότε το κράτος θα παραμείνει θνησιγενές και αντί για προστάτης θα καταλήξει νεκροθάφτης του Ελληνισμού.
Από το 1908 έως το 1911 το Κομιτάτο Ενωσις και Πρόοδος πραγματοποίησε τέσσερα μυστικά συνέδρια στην υπό οθωμανική κατοχή Θεσσαλονίκη. Οι Νεότουρκοι στα συνέδρια αυτά πήραν τις τελικές αποφάσεις για τη δημιουργία του εθνικού κράτους «Τουρκία», το οποίο θα στηριζόταν σε τέσσερις πυλώνες: Ενα έθνος, ένα κράτος, μια γλώσσα, μια θρησκεία.
Μπορεί τα συνέδρια να ήταν μυστικά, όμως αυτό δεν εμπόδισε την εφημερίδα «The Times» του Λονδίνου, σε άρθρο που δημοσίευσε τις 3 Οκτωβρίου 1911, με τίτλο «The Salonica Congress. Young Turks and their programme», να γράψει ότι στο συνέδριο των Νεοτούρκων αποφασίστηκε η εξόντωση των χριστιανικών λαών της Ανατολής, που ήταν προϋπόθεση για τη δημιουργία μιας «καθαρής» Τουρκίας.
Και αφού το είδαν οι Αγγλοι και το δημοσίευσαν, είναι απίθανο να μην το είδαν οι ελληνικές υπηρεσίες και να μην ενημερώθηκαν το ελληνικό κράτος και η κυβέρνηση.
Ομως, όπως αποδείχτηκε από τις εξελίξεις, το ελληνικό κράτος και οι κυβερνήσεις έμειναν απαθείς παρατηρητές του εγκλήματος της γενοκτονίας και συνεργοί του ξεριζωμού του Ελληνισμού της Θράκης, του Πόντου και της Ανατολής, που ήταν πιο ακμαίος και πιο ισχυρός από πολλές απόψεις από τον Ελληνισμό της Ελλάδας.
Το σχέδιο της γενοκτονίας, που το «εμπνεύστηκαν» και το αποφάσισαν οι Νεότουρκοι το 1911, άρχισαν να το εφαρμόζουν από τα τέλη του 1913 έχοντας ως συμβούλους τους Γερμανούς αξιωματικούς που είχαν αναλάβει το έργο του εκσυγχρονισμού του οθωμανικού στρατού, με αρχιστράτηγο τον Οτο Λίμαν φον Σάντερς.
Στις 30 Οκτωβρίου 1918, με την υπογραφή της Συνθήκης Ανακωχής του Μούδρου, πάνω σε ένα αγγλικό πολεμικό πλοίο αποφασίστηκαν η διάλυση του οθωμανικού στρατού και η παρουσία συμμαχικών στρατευμάτων, κυρίως αγγλικών, στην Κωνσταντινούπολη. Τότε περατώθηκε η πρώτη φάση της γενοκτονίας.
Μόλις δύο βδομάδες μετά την αποβίβαση του Ελληνικού Στρατού στη Σμύρνη οι Αγγλοι έδιναν στον Μουσταφά Κεμάλ και σε 34 αξιωματικούς βίζα να μεταβούν από την Κωνσταντινούπολη στη μαρτυρική Αμισό, με αποστολή «να αποκαταστήσει την τάξη στην περιοχή όπου δρούσαν ομάδες ατάκτων και να προστατέψει τους Ελληνες της περιοχής».
Ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στην Αμισό στις 19 Μαΐου και, αντί να αποκαταστήσει την τάξη, έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιο της γενοκτονίας, που είχε διακοπεί με τη Συνθήκη Ανακωχής του Μούδρου, το οποίο ολοκληρώθηκε το 1924. Ηταν τότε που έφυγε και ο τελευταίος Ελληνας από τη Μικρά Ασία και αναφώνησε ο Κεμάλ το «επιτέλους τους ξεριζώσαμε».
Ομως τι έκανε όλα αυτά τα χρόνια το ελληνικό κράτος που ο Ελληνισμός δεινοπαθούσε και έπεσε θύμα του καλοστημένου σχεδίου γενοκτονίας των Τούρκων;
Οχι μόνο δεν έπραξε τίποτα, αλλά με τις κινήσεις των πολιτικών και των κυβερνήσεων ίσως και να διευκόλυνε το έργο των Νεοτούρκων και των κεμαλικών.
Και σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, ακόμα και μετά τη γενοκτονία ακολούθησε και εξακολουθεί να υιοθετεί μια πολιτική που ενθαρρύνει την Τουρκία να συνεχίσει να στρέφεται εναντίον της Ελλάδας και του ελληνισμού.