Γράφει ο Μιχάλης Ραμπίδης
-Παράλληλα με τις συνομιλίες για τις συνοριακές διαφορές με την Αλβανία ο Έλληνας ΥΠ.ΕΞ. Ν. Δένδιας ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα σχεδιάζει να ακυρώσει την εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας η οποία κρατάει από την εισβολή των Ιταλικών δυνάμεων με το Ν 2636/1940.
-Από τον Απρίλιο του 1939 η Αλβανία τελούσε υπό Ιταλική κατοχή και παράλληλα κήρυξε τον πόλεμο σε όποια χώρα βρισκόταν σε εχθροπραξίες με το καθεστώς Μουσολίνι. Επίσης Αλβανοί συμμετείχαν στις δυνάμεις εισβολής του Ντούτσε σε ελληνικό έδαφος. Ο Πρόεδρος Σάλι Μπερίσα (1992-97) ακυρώνοντας τις αποφάσεις του Ενβέρ Χότζα, επανέφερε τις αποφάσεις που ίσχυαν επί βασιλείας Αχμέτ Ζώγου και επομένως το εμπόλεμο με την Ελλάδα επανήλθε σε ισχύ, χωρίς να αλλάξει ως τώρα.
-Με πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου το 1987 «αποφαίνεται και δηλώνει ότι ο χαρακτήρας της Αλβανίας σαν εχθρικού κράτους έχει πάψει να υφίσταται ….» Η πράξη αυτή δεν ακύρωσε ποτέ το εμπόλεμο της Ελλάδας γιατί απαιτούνταν Προεδρικό Διάταγμα, που δεν βγήκε μέχρι και σήμερα.
-Επομένως η εμπόλεμη κατάσταση και από τις δυο πλευρές, μεταξύ Ελλάδας-Αλβανίας, παρά τα βήματα φιλίας που έγιναν εκατέρωθεν, τυπικά τουλάχιστον, ισχύει ακόμα.
-Η συνοριακή διαμάχη μεταξύ Ελλάδας & Αλβανίας αποτελούσε πάντα μια πηγή έντασης για πολλές δεκαετίες.
-Το 2009 οι κυβερνήσεις Κώστα Καραμανλή και Σάλι Μπερίσα πέτυχαν μια συμφωνία για τις συνοριακές διαφορές, που όμως το συνταγματικό δικαστήριο της Αλβανίας την ανέτρεψε, με παρέμβαση του Έντι Ράμμα τότε αρχηγού της αντιπολίτευσης, παρακινούμενος από τον τουρκικό παράγοντα. Η Τουρκία επεδίωκε ανέκαθεν τον προσεταιρισμό των Τιράνων, ιδιαίτερα δε το καθεστώς Ερντογάν με επενδύσεις, στρατιωτική συνεργασία και κάποιες αγαθοεργίες, αύξησε σημαντικά την επιρροή του και ενίσχυσε τις ΤουρκοΑλβανικές σχέσεις.
-Τον Οκτώβριο 2020 οι κυβερνήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη και Έντι Ράμμα συμφώνησαν να προσφύγουν για τις συνοριακές διαφορές στο Διεθνές Δικαστήριο. Ο πρώην πρόεδρος της Αλβανίας Ιλίρ Μέτα δήλωσε στο «Ora News» ότι οι διαδικασίες διευθέτησης «διαίρεσης της θάλασσας» είναι ασαφείς και ούτε είχε την πληροφόρηση που ζήτησε, για το λόγο αυτό είχε τις ενστάσεις του και η προσφυγή καθυστέρησε. Την συμφωνία καλείται πλέον να υπογράψει ο νέος πρόεδρος Μπαϊράμ Μπεγκάι.
-Μετά την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου δεν θα μπορεί να παρέμβει πλέον στο θέμα κανένα δικαστήριο και καμία κυβέρνηση.
-Η Αθήνα και τα Τίρανα συμφώνησαν επίσης ότι τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας που συρρικνώνονται σταδιακά και για πολύ καιρό από το αλβανικό καθεστώς, είναι αιτία εντάσεων ανάμεσα στις δυο χώρες και από κοινού με την μειονότητα των Αλβανών μεταναστών που ζει σήμερα στην Ελλάδα, θα αποτελούν μια γέφυρα φιλίας ανάμεσα στις δυο χώρες. Όπως και η στήριξη της Ελλάδος για την είσοδο της Αλβανίας στην ΕΕ.
-Η διευθέτηση των θαλασσίων ζωνών βάση των διεθνών κανόνων και με την Αλβανία, όπως με την Ιταλία και την Αίγυπτο, θα αποτελέσει μια ηχηρή απάντηση στην Τουρκία, για τις παράνομες ενέργειες και επιδιώξεις της, στο Αιγαίο και την Αν. Μεσόγειο.