Ατις 8 Ιουλίου 1997, υπογράφεται μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας η «Συμφωνία της Μαδρίτης»στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ και υπο την «αυστηρή» επίβλεψη της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαντλίν Ολμπράιτ, με σκοπό «τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο και την απομάκρυνση του κινδύνου σύρραξης ανάμεσα στις δύο χώρες».
Με τη συμφωνία της Μαδρίτης, η Ελλάδα αναγνώριζε, για πρώτη φορά, λίγο μετά την απόφαση της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης για το casus belli και μετά την κρίση των Ιμίων και την προβολή της θεωρίας των “γκρίζων ζωνών”, στην Τουρκία «νόμιμα και ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα στο Αιγαίο» και ταυτόχρονα νομιμοποίηση της αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας με τη δαμόκλειο σπάθη του casus belli και της στρατιάς του Αιγαίου, απέναντι από τα Ελληνικά νησιά στη Σμύρνη, για να το υπενθυμίζει.
Η δέσμευση της Χώρας μας για «αποφυγή μονομερών ενεργειών» οδήγησε τελικά στη μη άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας στο Αιγαίο και τις συνέπειες αυτής της επιλογής τις βιώνουμε και σήμερα με το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Το ότι η Ελλάδα δεν προχώρησε ακόμη σε καμία κίνηση επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης έως το όριο των 12 ν.μ. ,το ότι δεν κήρυξε ΑΟΖ , παρά τις εκκλήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας για οριοθέτηση της ΑΟΖ Ελλάδος-Κύπρου , ώστε να επιδιώξει αμέσως μετά την οριοθέτησής της και να ξεκινήσει έρευνες για την ανακάλυψη και εκμετάλλευση φυσικών πόρων, αλλά και η ντε φάκτο παγίωση των «γκρίζων ζωνών» είναι αποτέλεσμα των δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν στη Μαδρίτη .
Σήμερα, 25 χρόνια μετά, η συγκεκριμένη συμφωνία αποτελεί μέρος του παζλ των ελληνοτουρκικών σχέσεων με την αναγνώριση των «νόμιμων και ζωτικών συμφερόντων» της Τουρκίας στο Αιγαίο . Η επι χρόνια προσπάθεια της Τουρκίας «γκρίζοποίησης» του Αιγαίου αποτελεί την πιο ακραία μορφή αμφισβήτησης της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδος , η οποία τελευταία έχει πλέον διολισθήσει σε ακόμη πιο ακραίο σημείο……….
Δυστυχώς δεν έφθανε η υπογραφή της διμερούς Συμφωνίας της Μαδρίτης , το 1999 η Χώρα μας υπέγραψε και «την Συμφωνία του Ελσινκι» όπου αναφέρεται ρητώς σε «εκκρεμείς συνοριακές διάφορες και συναφή ζητήματα» μεταξύ των δύο χωρών Ελλάδος και Τουρκίας, όπως επίσης και σε χωρίς συνυποσχετικό δυνατότητα της Τουρκίας για υπαγωγή οποιασδήποτε -κατά την κρίση της Τουρκίας…- διαφοράς στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης!
Μια συμφωνία πέραν από τις πάγιες θέσεις της Ελληνικής Εξωτερικής πολιτικής ότι η μόνη διαφορά που έχει η Ελλάς με τη γείτονα Τουρκία είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδος και ΑΟΖ.
Ευτυχώς όμως , για να μην αναφέρουμε μόνο τα «άσχημα» του πολιτικού συστήματος , χρειάστηκε τέλη του έτους 2004 η εθνική προσπάθεια του πρώην υπουργού Εξωτερικών Πέτρου Μολυβιάτη για την απενεργοποίηση της «βόμβας» του Ελσίνκι με την αντικατάσταση της φράσης: «εκκρεμείς συνοριακές διάφορες και συναφή θέματα» με τη φράση «εκκρεμής συνοριακή διαφορά» η οποία είναι φυσικά η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδος και ΑΟΖ και την υποβάθμιση της υποχρεωτικότητας της προσφυγής στη Χάγη ,«εφόσον απαιτείται» και όχι «πρέπει» όπως αναφέρεται στη συμφωνία του Ελσίνκι .
Επίσης στο κείμενο της εταιρικής σχέσεως ΕΕ-Τουρκίας και το έτος 2015 η δήλωση του τότε Υπουργού Εξωτερικών Ευαγγέλου Βενιζέλου στα Ηνωμένα Έθνη ότι: «η χώρα μας δεν αναγνωρίζει την υποχρεωτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Χάγης για θέματα εδαφικής μας κυριαρχίας, συμπεριλαμβανομένων των χωρικών μας υδάτων.», συνέβαλαν για να ενταφιαστεί τύποις και ουσία η απολύτως εθνοβλαβής συμφωνία του Ελσίνκι, αποδεικνύοντας έτσι το μέγεθος της ζημίας που θα μπορούσε να προκαλέσει η εν λόγω συμφωνία στην ίδια την πατρίδα μας…
Η συμφωνία περιλάμβανε έξι σημεία, εκ των οποίων το τέταρτο αποτελούσε το σημείο αντιδικίας που ξεκίνησε από τότε μεταξύ των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., φτάνοντας στο σήμερα, στο άρθρο Σημίτη, την απάντηση του Κώστα Καραμανλή και την ανταπάντηση Σημίτη.
Τα έξι σημεία της συμφωνίας ήταν τα κάτωθι:
● Αμοιβαία δέσμευση για την ειρήνη, την ασφάλεια και τη συνεχή ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας.
● Σεβασμός της κυριαρχίας της κάθε χώρας.
● Σεβασμός των αρχών του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Συνθηκών.
● Σεβασμός στα νόμιμα, ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα της κάθε χώρας στο Αιγαίο, τα οποία έχουν μεγάλη σημασία για την ασφάλεια και την εθνική κυριαρχία της.
● Δέσμευση αποφυγής μονομερών ενεργειών στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και της επιθυμίας, ώστε να αποτραπούν συγκρούσεις οφειλόμενες σε παρεξήγηση.
● Δέσμευση διευθέτησης των διαφορών τους με ειρηνικά μέσα, στη βάση αμοιβαίας συναίνεσης και χωρίς τη χρήση βίας ή την απειλή βίας.
Τελικά ούτε νέα Ίμια ούτε και νέα Μαδρίτη. Ο Ελληνισμός οφείλει ν’ αντισταθεί .
Η κρίση των Ιµίων δεν αρκούσε για το “γκριζάρισµα” του Αιγαίου. Χρειάστηκε και η Συµφωνία της Μαδρίτης.…..και αργότερα το κείμενο των συμπερασμάτων του Ελσίνκι …….