Ναι, τότε μοχθούσαν οι πατέρες και μητέρες μας, αλλά δεν επαιτούσαν, ούτε και πεινούσαν …και με τα λίγα, ευτυχισμένοι ζούσαν ….
Αποσπάσματα επίκαιρης έρευνας με πρόσθετα σχόλια και πληροφορίες, από Μαρία Ρ. – Ερευνήτριας, λόγω της επερχόμενης επισιτιστικής κρίσης.
Μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., που κινδυνεύουν περισσότερο από την εγκατάλειψη της αγροτικής γης, είναι η Ελλάδα. Σύμφωνα με μελέτη για λογαριασμό του τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ε.Ε., την τελευταία 20ετία, ένα στα τρία στρέμματα καλλιεργήσιμης γης, έπαψε να καλλιεργείται και οι προβλέψεις για τα επόμενα χρόνια είναι δυσοίωνες καθώς ακόμη μεγαλύτερο μέρος θα εγκαταλειφθεί. Ανάμεσα στις χώρες που κινδυνεύουν περισσότερο για έλλειψη αγροτικών προϊόντων με επακόλουθο να εξαρτώνται από εισαγωγές είναι σχεδόν όλες οι χώρες της Ε.Ε. και κυρίως η Αυστρία, η Κύπρος, η Εσθονία, η Φιλλαδία κ.ά. που ενώ έχουν μεγάλες εκτάσεις προς γεωργική χρήση, έχουν εγκαταλειφθεί λόγω της αστυφιλίας, αλλά και του υλισμού και ευμάρειας που πλέον διακατέχει την σημερινή κοινωνία …. Όταν λοιπόν όλοι αναζητούμε πειναλέοι, το ψωμάκι ίσως αφυπνισθούμε, αλλά θα είναι αργά …. Έως το 2030 είναι πολύ πιθανόν να εγκαταλειφθούν άνω των 50 εκατ. στρεμμάτων καλλιεργήσιμων εκτάσεων στη Ε.Ε. και ελεημοσύνη θα ζητάμε από ξένες χώρες …
Στο δια ταύτα όσον αφορά την δική μας χώρα … Ναι, χιλιάδες στρέμματα αξιοποιήσιμα έχουν εγκαταλειφθεί, αλλά και εκατοντάδες χωριά μας έχουν ερημώσει …..Π.χ.
ΒΑΘΕΙΑ – ΠΕΛΛΟΠΟΝΗΣΟΣ. Αυτό το χωριό ιδρύθηκε αρχικά τον 18ο αιώνα και ήταν ανθηρό κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα. Ωστόσο, στις αρχές του 20ου αιώνα, οι κάτοικοι άρχισαν να μετακινούνται σε μεγάλες πόλεις ή στο εξωτερικό, έως ότου εγκαταλείφθηκε οριστικά…
Αν βρεθείς εκεί, νομίζεις ότι ξαφνικά στο δρόμο θα εμφανιστεί κάποιο παιδί να παίζει ή στο μπαλκόνι θα βγει η νοικοκυρά να τινάξει το τραπεζομάντηλο, ή θα μυρίσεις το φρεσκοψημένο ψωμί .. Δε θα συμβεί, όμως, τίποτε από όλα αυτά σήμερα ….
Καλάμι, Κρήτη
Όταν τύχει να βρεθείς και στο Καλάμι ή σε άλλα εγκαταλειμμένα χωριά, η αίσθηση του να περπατάς ανάμεσα στα έρημα σπίτια είναι συναρπαστική,αλλά ίσως και κάπως ανατριχιαστική. Νομίζεις ότι θα ανοίξει μια μισογκρεμισμένη πόρτα και κάποιος θα πεταχτεί ξαφνικά από μέσα. Τα δέντρα και τα φυτά έχουν αρχίσει να καταλαμβάνουν τα σπίτια και ξέρεις ότι σε λίγα χρόνια μπορεί να έχουν τυλίξει ολόκληρα κτήρια. Το Καλάμι βρίσκεται στο νομό Ηρακλείου. Θα το βρεις κάνοντας μια διαδρομή περίπου 30 χιλιομέτρων από την Ιεράπετρα. Παρά το γεγονός ότι έχει εγκαταλειφθεί, μπορείς να καταλάβεις ακόμη και σήμερα πόσο όμορφο ήταν.. Χτισμένο στα 500 μέτρα υψόμετρο, στην άκρη ενός μικρού λεκανοπεδίου, τριγυριζόταν από περιβόλια, ποτάμια και λόφους. Πρόκειται για τις περιπτώσεις που το χωριό δεν εγκαταλείφθηκε από φυσικά φαινόμενα,αλλά γιατί οι κάτοικοι σταδιακά έψαχναν για έναν πιο «σύγχρονο»τρόπο ζωής…. Το ελληνικό αυτό χωριό, θεωρείται ότι χτίστηκε ανάμεσα στα τέλη της ενετοκρατίας και τις αρχές της τουρκοκρατίας. Σήμερα είναι ένα χωριό… φάντασμα, όπως και εκατοντάδες άλλα σε όλη την Ελληνική επικράτεια ….
Τα ελληνικά χωριά – φαντάσματα προκαλούν δέος και έκπληξη και αποδεικνύουν από την άλλη τη δύναμη της φύσης και πώς μπορεί αυτή να αλλάξει για πάντα την πορεία των πραγμάτων. Ωστόσο, αποτελούν όλα τους πλέον ένα διαφορετικό αξιοθέατο, που μοιάζει πως σε λίγα χρόνια θα χαθεί για πάντα. Και ίσως προστεθούν στη λίστα κι άλλα. Αυτά, που οι ελάχιστοι κάτοικοί τους, κλείνουν για πάντα την πόρτα πίσω τους και φεύγουν από τη ζωή…
Θα λησμονηθούν για πάντα, σε τούτη την χώρα με την σημαντικότερη βιοποικιλότητα στον πλανήτη Γή, σε τούτη την ευλογημένη χώρα της μονάκριβης ποιότητας , της απαράμιλλης ποιότητας του ελαιολάδου και της ελιάς, του σταφυλιού και του κρασιού, του σιταριού και της ζέας, του μήλου και του ραδάκινου, του κριθαριού και του αραβόσιτου, του κερασιού, του δαμάσκηνου και του κάστανου, του πορτοκαλιού και του ακτινίδιου, των super foods του σύκου και της σταφίδας, του ροδιού και των βατόμουρων, των πρωτεινούχων οσπρίων των φασολιών, φακής, ρεβυθιών, φάβας, κουκιών, του άφταστης ποιότητας ελληνικού βαμβακιού, σε τούτη τη χώρα των εξαιρετικών φαρμακευτικών και θεραπευτικών βοτάνων, την ρίγανης, του θυμαριού, του φασκόμηλου, του δίκταμου, του σιδερίτη – τσάι του βουνού, της μαλοτήρας , της λουίζας, του λεμονόχορτου, της τσουκνίδας, του ραδικιού , του στίφνου, της μέντας, του δυόσμου, του δενδρολίβανου, της μαντζουράνας, της βαλεριάνας, του χαμόμηλου, της γλυκόριζας και του αγριόπυρου, του αγριοσέλινου και του ζωχιού, του γλυκάνισου, του μαιντανού και του μάραθου, της μολόχας, του μελισσόχορτου και του φλαμουριού, του περδικονυχιού, του σταφυλίνακα και της καυκαλήθρας, και πόσα άλλα, χιλιάδες άλλα βότανα, μοναδικά στην Ελλάδα άλλα βότανα κι άνθη,σε τούτη τη χώρα που η βιοποικιλότητα μας χαρίζει το κορυφαίο μέλι στην υφήλιο, το ποιοτικότερο γάλα από τα ζώα ελευθέρας βοσκής.
Λοιπόν σ’ αυτή την ευλογημένη απ’ το Θεό Χώρα, τον τόπο που μας έλαχε να ζούμε και να πορευόμαστε, στην Ελλάδα, που μας δίδαξε πως να μιλούμε και έτσι γλωσσοπλάσαμε το μονάκριβο εργαλείο της Ελληνίδας Γλώσσας, που μας δίδαξε φιλοσοφία και θέατρο, που μας μύησε στα παιγνίδια του Φωτός και της Αρχιτεκτονικής, που μας χάρισε την ποιότητα της ύλης του μάρμαρου και της πέτρας γιά ναούς κι εκκλησιές, γιά αγάλματα και ψηφιδωτά, την τέχνη και τα υλικά γιά τα ερυθρόμορφα κεραμικά και τις εικόνες, Σ’ αυτήν την όμορφη και παράξενη Πατρίδα,που μας έλαχε κάθε σπιθαμής γής ότι είναι πολύτιμη και πλέον, είναι ζήτημα Πολιτικό κι όχι απλώς αγροτικό, είναι θέμα Ποιότητας στην Ανάπτυξη κι όχι απλώς γεωργικό, είναι πρόκληση δημιουργίας Νέων Θέσεων, θέσεων ποιοτικής εργασίας στον κάμπο και στο βουνό, στον ελαιώνα και στο ελαιουργείο, στην τυποποίηση και την μεταποίηση, στο χημείο και στην ετικέτα, στη διαφήμιση και το εμπόριο, στον ανταγωνισμό και της εξαγωγές ! Πόση λοιπόν είναι η καλλιεργήσιμη γή της Ελλάδας ; Πόση καλλιεργούμε από αυτήν ; Πόση μένει ακαλλιέργητη ; Ένα στα τρία στρέμματα δεν καλλιεργείται και σύντομα δύο στα τρία …!!!
ΜΗΠΩΣ ΕΠΙΣΤΡΕΨΟΥΜΕ ΛΟΙΠΟΝ ΣΕ ΚΕΙΝΑ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΑ ΠΑΛΙΑ, ΟΠΟΥ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ ΟΙ ΠΑΠΠΟΥΔΕΣ ΜΑΣ, ΜΟΧΘΟΥΣΑΝ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΠΑΙΤΟΥΣΑΝ ΚΑΙ ΑΣ ΤΡΩΓΑΝΕ ΨΩΜΙ ΚΑΙ ΕΛΙΑ …;
«Το αγαπημένο μου χωριό, νοσταλγώ και πεθυμώ….
όταν στους τσιμεντένιους δρόμους της πόλης περπατώ…»
Ναι! αποθυμώ το τόπο εκείνο π΄αγαπώ…. Αλήθεια, πόσοι θα ακολουθήσουν τον δρόμο της επιστροφής, για τα παραδοσιακά τους χωριά με τα εγκατελελειμμέναχωράφια τους και πατρογονικά σπίτια , τα παλαιά ήθη και έθιμα, τις παλιές καλές μέρες…. , της αγάπης, της καλής γειτονίας, της φιλίας, της συμπαράστασης,…. Που όλοι μαζί έτρωγαν ψωμί και ελιές…, αλλά ήταν ευτυχισμένοι και υγιείς….Ότι δικό τους είχανε με τον καλό γείτονα το μοιράζανε ….
Το χωραφάκι του ο καθένας είχε, τις κοτούλες του, τον δικό του φούρνο που σταρένια ψωμιά φούρνιζε …. Και ποτέ τίποτα δεν ψώνιζε …….
Στα χρόνια τα παλιά
Ακίνητοι φρουροί/ συμβολίζουν περασμένα μεγαλεία./ Μα ήταν άραγε έτσι;/ Όταν χοντροκομμένοι βοσκοί/ έκαναν επανάσταση/ ήρθαν καλαμαράδες/ κι έγιναν ξενόδουλοι/ δυνάστες στο λαό μας./ Ξένοι βασιλιάδες θρονιάστηκαν/ πάνω στον σβέρκο μας/ και δεν ξεκολλούσαν./ Κόμματα με ξένα χρώματα/ κυβέρνησαν και κυβερνούν/ τον τόπο./ Μας άλλαξαν την περπατησιά/ τα ρούχα, την ομιλία/ και λεςπότε ήταν αυτά/ τα περασμένα μεγαλεία;/ Ίσως μόνο στ’ αρχαία χρόνια. Ίσως μόνο για τότε/ αξίζει αυτή η κουβέντα να ειπωθεί. Του λαογράφου ποιητή Γ. Σακαλή.
Στο περιγιάλι το κρυφό/ κι άσπρο σαν περιστέρι/ διψάσαμε το μεσημέρι·/ μα το νερό γλυφό./ Πάνω στην άμμο την ξανθή/ γράψαμε τ’ όνομά της·/ ωραία που φύσηξεν ο μπάτης/ και σβύστηκε η γραφή./ Mε τι καρδιά, με τι πνοή,/ τι πόθους και τι πάθος,/ πήραμε τη ζωή μας· λάθος!/ κι αλλάξαμε ζωή. Του Γ. Σεφέρης
Όταν γυρίζει πίσω η ματιά μου στα περασμένα χρόνια, στα παλιά μου και μου περνούν μπροστά μου ένα έναδίχως να λάμπεις μέσα τους, μου φαίνονται γυμνά κι ασχημισμένακι η μνήμη μου τα διώχνει, τα μισεί.
Σαν ξένη φορεσιά τα βλέπω τώρα που είχα δανεισθεί σε φτώχειας ώρα. Αχ! να μπορούσαν πάλι νά ’ρθουν πίσω οι χρόνοι μου οι χαμένοι κι οι φτωχοί μ’ εσένανε κι εκείνους να στολίσω,συ να τους δώσεις πλούτη και ψυχή!
Του Κωστή Παλαμά.
Ας αισιοδοξούμε λοιπόν, αφού το αίμα, που τρέχει από το μαρτυρικό σώμα του Ελληνισμού, ποτίζει ιερούς αθάνατους σπόρους, στα καθαγιασμένα του, ήδη χώματα από αίμα Αγίων και Ηρώων. Αειθαλή, αθάνατα, αιωνόβια δέντρα ελευθερίας και ειρήνης φυτρώνουν, αλλά και δέντρα πείσματος επιβίωσης. Υπό την σκιά τους ας αγωνισθούμε για την επιβίωση μας! Ο μυθικός Φοίνικας, είναι ο Ελληνισμός, που ανά τους αιώνες, από τις στάχτες του μόνος και έρημος, έπλαθε την ζύμη καρτερικά, με αίμα Αγίων Αποστόλων και ηρώων Ελευθερίας και δημιουργούσε και πάλι την δική του Αναγέννηση και Ανάσταση . Δεκάδες χαλεπούς αιώνες βιώνουν επώδυνα οι Πανέλληνες, αλλά το μαρτυρικό ιερό αίμα αυτού του μοναδικού λαού μετουσιώνετε σε νερό αθανασίας, που συνεχίζει να του προσφέρει αέναη δύναμη. Ναι, το τιμημένο αίμα αγίων, ηρώων και εθνομαρτύρων είναι το αθάνατο νερό, που ποτίζει τα ιερά ματοβαμμένα Ελληνικά χώματα και καθιστά Αθάνατη την Ρωμιοσύνη….
Ρέει ασταμάτητα το νερό της Αθανασίας του *Μέγαλέξανδρου, από αστείρευτες ιερές πηγές, όπως και το Αγίασμα το ευλογημένο από τα κατεχόμενα, από βαρβάρους στη μαρτυρική Κύπρο Απόστολου Ανδρέα και Απόστολου Βαρνάβα, τα καθαγιασμένα σκλαβωμένα μοναστήρια στο ακρωτήρι της Ουρανίας Καρπασίας και της ένδοξης αρχαίας Σαλαμίνας……
«Και προσδοκούμε, Ανάσταση, Αναγέννηση με αισιοδοξία, πίστη και πείσμα, για το μέλλον των παιδιών μας, των εγγονιών μας, του πανέμορφου μας κόσμου, που τα εγκληματικά μας λάθη τον οδήγησαν στα πρόθυρα του ολέθρου. Σε λίγο δεν θα είχαμε οξυγόνο να αναπνεύσουμε, οι θάλασσες μας έγιναν αποθήκες λυμάτων και μόλυνσης, βόθροι. Τα πάντα που η θεία φύση μας κληροδότησε απλόχερα, όμορφα και τέλεια, τα φθείραμε τα μολύναμε και φέραμε επάρατες πανδημίες και καταστροφή…
Σε λίγο δεν θα βλέπουμε τον ζωοδόχο ήλιο, την σελήνη, τα αστέρια. Μαύροι καπνοίρύπων και πολέμων, θα σκεπάσουν τους γαλάζιους μας ουρανούς…Ξεχάσαμε το παν μέτρο άριστο, το νόημα της Αγάπης, της Αλληλεγγύης. Παντού μίσος και αδιαφορία, παντού πόλεμοι, παντού οι άνθρωποι ήθελαν να κατασπαράξουν ο ένας τον άλλο. Αδειάσαμε από ανθρώπινα συναισθήματα και μας επισκίασε ο υλισμός και η ευμάρεια, ξεχνώντας οι ασεβείς εγωϊστές, ότι μετά από εμάς, ακολουθούσε μια νέα γενιά, που και την υποτιμήσαμε και ασέβεια δείξαμε και έναντι της και έναντι της φύσης με την οποία έπρεπε σιαμαία να ήμασταν δεμένοι…..Αλήθεια τι κόσμο θα κληροδοτήσουμε, αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο ορισμός ΚΟΣΜΟΣ (η γή μας), που σημαίνει ότι ωραίο Θεϊκό και τέλεια πλασμένο υπάρχει στον πλανήτη Γη; Και εμείς τον μολύναμε, τον συλήσαμε και σήμερα θα κλαίμε επί ερειπίων … και θα κοιτάμε με πόνο μια έρημο γη, που τίποτα πλέον δεν θα μας προσφέρει. Ούτε καν το άρτο τον επιούσιο ….
Μονάκριβα αγαπημένα μας ανεκτίμητα παιδιά, ΣΥΓΧΩΡΕΣΤΕ ΜΑΣ. ΟΥΚ ΟΙΔΑΜΕ ΤΙ ΠΟΙΟΥΣΑΜΕ…
Το χαράξαμε ανεξίτηλα και έχασε την ομορφιά του το αψεγάδιαστο μοναδικό Ελληνικό διαμαντένιο ανεκτίμητο κόσμημα την γη μας, την ιερή γη των προγόνων μας , αυτό τον κόσμο με τη συμπαντική μονάκριβη αξία, που εν σοφία εποίησε και έπλασε ο πανάγαθος Θεός. Αυτό τον κόσμο που ορίζετε ως Άπειρος Διατεταγμένος και Κεκοσμημένος, ο αιώνιος αυτός κόσμος, ο σφαιρικός, ο άφθαρτος ο αναδυθείς, αφ εαυτού και ο μόνος αρχιτέκτων της εσωτερικής και εξωτερικής απόλυτης τάξεως… Πρώτος ο Πυθαγόρας αποκάλεσε ΚΟΣΜΟ το σύμπαν την γη, λόγω υπέρτατου θαυμασμού και τελειότητος, που κοσμούν τα πάντα στην απόλυτη ευταξία του και αρμονία του…Εκ της εν εαυτώ απολύτου τάξεως, που ο φιλοπερίεργος άνθρωπος ( Σενέκος), έπρεπε να είναι θεωρητής και προστάτης των θαυμάσιων της φύσης τέλειων έργων, του θεωρήσαι τον ουρανό και την περί του όλου κόσμου απόλυτη άπειρον τελειότητα … (Παράφραση συμβολική.)
Σ’ αυτή την εποχή που βρεθήκαμε, να σε χαρώ … Μεγάλο κεσάτι, μεγάλη δυστυχία στον κόσμο! … Ο παράς, δεν ξέρω πού πάει και χώνεται, και δε βγαίνει στο μεϊντάνι …
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, 1851-1911, Έλληνας συγγραφέας
(από το θλιβερό διήγημα «Ο Πολιτισμός εις το Χωρίον»)
Από Μ.Ρ. ( Ερανισμένα αποσπάσματα και από αρθρογραφία του Α.Αντωνά)
