Το ισχύον Δίκαιο της Θάλασσας (Δ.τ.Θ.) καθορίστηκε από την Συνδιάσκεψη, που «πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Ο.Η.Ε. στο Montego Bay (1982)[…]. Εκεί παρουσιάστηκε η ”Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δ.τ.Θ.” σε ένα κείμενο. Αυτό το κωδικοποιημένο και ενιαίο πλέον ”Δ.τ.Θ.” με 320 άρθρα έγινε τότε αποδεκτό από 117 κράτη (σήμερα από 158, από τα 192 του Ο.Η.Ε.) και τέθηκε σε ισχύ από 16 Νοεμβρίου 1994. Η Ελλάδα το επικύρωσε με το Νόμο 2321, τον Ιούνιο του 1995 και άρχισε να ισχύει από 21 Αυγούστου 1995». Σύμφωνα με το Δ.τ.Θ. τα νησιά έχουν πλήρη δικαιώματα σε χωρικά ύδατα 12 μιλίων, υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.
Ας κάνουμε ορισμένες υποθέσεις. Ας υποθέσουμε ότι τα νησιά του Αιγαίου αντί να ανήκουν στην Ελλάδα ανήκαν στην Τουρκία. Ότι οι Κυκλάδες και η Αίγινα κατοικούνταν από Τούρκους και ανήκαν στην επικράτεια της Τουρκίας. Ας υποθέσουμε επίσης ότι η Τουρκία ήταν ένα από τα 158 κράτη (σε σύνολο 192) που έχουν επικυρώσει την σύμβαση του Montego Bay ενώ η Ελλάδα όχι. Με αυτά τα, υποθετικά, δεδομένα έχουμε καμία αμφιβολία ότι τα γεωτρύπανα της Τουρκίας θα ήταν ήδη εγκαταστημένα στον Αργοσαρωνικό; Πιστεύουμε ότι θα υπήρχε έστω και μία «φιλική» φωνή που να υποστηρίζει ότι δεν είναι σωστό το Αιγαίο να είναι αποκλειστικά Τουρκική θάλασσα; Ασφαλώς όχι.
Αλλά για να δούμε και τους «φίλους» μας και να κατανοήσουμε πόσο σέβονται το Διεθνές Δίκαιο (ΔΔ) αλλά και την «πιστή συμμαχία» που τους προσφέρουμε. Έχουμε καμία αμφιβολία για το τι θα ίσχυε αν η Ελλάδα ήταν μια από τις πολιτείες των ΗΠΑ; Πριν από πόσες δεκαετίες θα είχαν επεκταθεί τα χωρικά ύδατα στα 12 μίλια; Υπήρχε καμία περίπτωση να αμφισβητηθεί το δικαίωμα των νησιών σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα; Ασφαλώς όχι. Το δίκαιο του ισχυρού είναι λοιπόν αυτό που τελικά κρίνει τα όρια ισχύος του Διεθνούς Δικαίου. Αυτό ίσχυε πάντα και αποδεικνύεται για μια ακόμα φορά με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ανεξάρτητα από τις πραγματικές αιτίες, ανεξάρτητα από την τελική έκβαση, ανεξάρτητα από το ποιος ωφελείται και ποιος ζημιώνεται, ανεξάρτητα από τις μακροχρόνιες συνέπειες υπάρχει ένα αναμφισβήτητο γεγονός. Η Ρωσία εισέβαλε γιατί έχει την δύναμη να το κάνει.
Πέραν, όμως, του ΔΔ κάποιοι επικαλούνται τον ρεαλισμό. Σε ποια επιχειρήματα εδράζονται οι θέσεις εκείνων που υποστηρίζουν ότι «πρέπει να τα βρούμε» με την Τουρκία; Με πόση «αθωότητα» προτείνουν να είμαστε «ελαστικοί» σχετικά με όσα δικαιώματα μας προκύπτουν από το ΔΔ, κάνοντας «εκπτώσεις» στα χωρικά ύδατα, την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα των νησιών μας;
Πόση αφέλεια απαιτείται για να θεωρεί κάποιος ότι ο Τουρκικός επεκτατισμός, ανεξαρτήτως ηγεσίας, θα κορεσθεί αν του προσφέρουμε θυσία το μισό Αιγαίο; Γιατί νομίζουν, οι έμπλεοι κατανόησης για τα «δίκαια» της Τουρκίας, ότι αν αποποιηθούμε τα δικαιώματά μας στην επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια και στην ανακήρυξη υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ –στην έκταση που προβλέπεται από το ΔΔ– θα σταματήσουν οι διεκδικήσεις της εις βάρος μας; Η εισβολή και η κατοχή της μισής Κύπρου άνοιξε την όρεξη της Τουρκίας. Το φιάσκο των Ιμίων την ενεθάρρυνε. Η ατιμώρητη επέμβασή της σε άλλα κράτη της άνοιξε την όρεξη. Ο «ρεαλισμός», των «πρόθυμων» που υιοθετούν τις θέσεις των γειτόνων, –ενισχύοντας τα επιχειρήματά τους– τους αποθρασύνει. Στο κάτω-κάτω,ούτε ένα «πρόθυμο πρόβατο» δεν έχει τον «ρεαλισμό» να πιστεύει ότι, αν θυσιάσει το «αρνί» του στο λύκοαυτός δεν θα επιστρέψει «πεινασμένος» για το ίδιο.
Αντωνάκος Αντώνης
28-02-2022