Η ουκρανική κρίση αποτελεί «χρυσή ευκαιρία» για την ελληνική εξωτερική πολιτική να εξασφαλίσει την απαραίτητη αλληλεγγύη από τους Ευρωπαίους εταίρους απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα στο Αιγαίο, σύμφωνα με τον καθηγητή και πρώην Υφυπουργό Εξωτερικών Γιάννη Βαληνάκη, που μίλησε στη EURACTIV Ελλάδας.
Στις Βρυξέλλες, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν τονίσει εδώ και καιρό ότι ο Ερντογάν έχει υιοθετήσει την προσέγγιση του Πούτιν αναφορικά με τις σχέσεις του με την Ευρώπη.
«Όπως και ο Πούτιν στην ανατολική Ευρώπη, έτσι και ο Ερντογάν στην ανατολική Μεσόγειο τεστάρει τα νερά να δει πόσο μακριά μπορεί να φθάσει η ευρωπαϊκή αντίδραση», είπε στην EURACTIV στις Βρυξέλλες Ευρωπαίος αξιωματούχος.
«Ο Ερντογάν θαυμάζει και μιμείται τον Πούτιν», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Βαληνάκης, προσθέτοντας ότι ο Τούρκος ηγέτης θαυμάζει τη Ρωσία και τη δυναμική απειλή βίας προς την «αδύναμη» Δύση που υποχωρεί.
Η Δύση έχει μεν τη στρατιωτική δύναμη, αλλά όχι την αποφασιστικότητα που απαιτείται σε κρίσιμες στιγμές, και φυσικά ο Ερντογάν τα αντιλαμβάνεται όλα αυτά ως παρατηρητής, σύμφωνα με τον κ. Βαληνάκη.
«Χρειάζεται να αντλούμε τα δέοντα διδάγματα από τον ρωσικό σχεδιασμό και την πίεση που ασκείται στην Ουκρανία και να σκεφτούμε τις δικές μας ‘έξυπνες’ κινήσεις – πριν είναι αργά», τόνισε ο κ. Βαληνάκης, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα πρέπει να επιδείξει πλήρη αλληλεγγύη στην Ανατολική Ευρώπη (όχι μόνο στην Ουκρανία, αλλά στο σύνολο των χωρών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης που απειλούνται), στους συμμάχους και εταίρους της.
«Η κλιμάκωση στα ουκρανικά σύνορα αποτελεί μια ‘golden opportunity’ για την Ελλάδα», τονίζει ο κ. Βαληνάκης.
Υποστηρίζει πως πρέπει να συμμετέχουμε στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, αλλά είναι η ευκαιρία μας ως χώρα να ξεκαθαρίσουμε ότι περιμένουμε αντίστοιχη αλληλεγγύη και απέναντι στην απειλή της Τουρκίας.
«Κάθε δήλωση, συνδρομή και κυρώσεις που θα συνδιαμορφώσουμε θα πρέπει στο πλαίσιο αυτό να συνδεθεί με αντίστοιχη αλληλεγγύη στην αποτροπή, επιβολή κυρώσεων και αμυντική συνδρομή έναντι της Τουρκίας», υπογράμμισε.
Ιωακειμίδης: H ουκρανική κρίση συνδέεται με την τουρκική κλιμάκωση
Ο καθηγητής Παναγιώτης Κ. Ιωακειμίδης πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος του ΥΠΕΞ και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ, δήλωσε στη EURACTIV Ελλάδας πως «η κρίση στην Ουκρανία συνδέεται με έμμεσο τρόπο με την τρέχουσα ένταση στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις».
Θεωρεί ότι ένας συνδυασμός εσωτερικών και εξωτερικών λόγων ερμηνεύουν γιατί η Τουρκία/ Ερντογάν ενώ επιχειρεί βελτίωση των σχέσεων με όλες τις χώρες της περιοχής (Ισραήλ, Αίγυπτος, ΗΑΕ, Σ. Αραβία) -ακόμη και με Αρμενία βεβαίως και με ΗΠΑ, κλιμακώνει την ένταση με την Ελλάδα.
Διασυνδέοντας, π.χ. με τρόπο νομικά εντελώς αστήρικτο την στρατιωτικοποίηση των νησιών του Αν. Αιγαίου με την Ελληνική κυριαρχία τους.
Είπε ότι προφανώς οι συγκυριακοί εσωτερικοί λόγοι συνδέονται με τις πολιτικές πιέσεις που αντιμετωπίζει ο Ερντογάν, τη σχετικά ευνοϊκή διεθνή θέση του μετά τις πρόσφατες εξελίξεις (αγωγός EastMed, κλπ.), αλλά και την κρίση στην Ουκρανία στο πλευρό της οποίας έχει ταχθεί και αυτό επιδοκιμάζεται από τη Δύση, και βεβαίως τις διαπραγματευτικές σκοπιμότητες.
Υπάρχουν, όμως, τουλάχιστον δύο βαθύτεροι, δομικοί λόγοι, ένας πρωτογενής και ένας δευτερογενής, ως συνδυαστικές υποθέσεις ερμηνείας και αυτοί θα πρέπει να προβληματίσουν, τονίζει ο κ. Ιωακειμίδης.
«Πέρα από τις θεωρίες για τη νεο-οθωμανική επεκτατική λογική, το κλειδί κατανόησης της συμπεριφοράς της Τουρκίας βρίσκεται στο γεγονός ότι η Άγκυρα έχει καταληφθεί τελευταία από ένα παρανοϊκό φόβο ότι η Ελλάδα θα επιχειρήσει να επιβάλει τετελεσμένα στο Αιγαίο».
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον κ. Ιωακειμίδη, η Τουρκία σε καμιά περίπτωση δεν θέλει το Αιγαίο ως ελληνική λίμνη. Και βεβαίως η Ελλάδα δεν έχει δηλωμένη πρόθεση να μετατρέψει «το Αιγαίο σε Ελληνική λίμνη» αλλά η (νομικά έγκυρη) θέση ότι θα επεκτείνει μονομερώς (έξω από κάθε διαπραγμάτευση ή ΔΔΧ) συνολικά και καθολικά τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.μ. μετατρέπει de facto το Αιγαίο σε Ελληνική λίμνη αφού εκτείνει την κυριαρχία της από το 42% σήμερα στο 73%, ενώ η Τουρκία από το 7% στο 8%.
Ο κ. Ιωακειμίδης προσθέτει πως «αυτό η Τουρκία δεν πρόκειται να το δεχτεί ουδέποτε. Και θα κάνει οτιδήποτε θεμιτό ή αθέμιτο, νόμιμο ή παράνομο για να το αποτρέψει, από το (έκνομο) casus belli έως τη διασύνδεση στρατιωτικοποίησης/κυριαρχίας και ευθεία αμφισβήτηση της Ελληνικής κυριαρχίας (γκρίζες ζώνες, κ.λπ.)».
Αυτός είναι ο πρωτογενής δομικός λόγος – κλειδί. Ο δευτερογενής παραπέμπει στους πρόσφατους ελληνικούς εξοπλισμούς που ερμηνεύονται από την Τουρκία (αυθαιρέτως) ως προσπάθεια… επιβολής από την Ελλάδα τετελεσμένων στο Αιγαίο και ως… απειλή για την ίδια, καταλήγει ο κ. Ιωακειμίδης.
Το ΥΠΕΞ καταδικάζει την απόφαση Πούτιν
Πριν λίγο το ελληνικό ΥΠΕΞ εξέδωσε ανακοίνωση για την αναγνώριση από τη Ρωσία της παράνομης και μονομερούς ανακήρυξης “ανεξαρτησίας” των αποσχιστικών εδαφών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ της Ουκρανίας.
“Η αναγνώριση από τη Ρωσία της παράνομης και μονομερούς ανακήρυξης “ανεξαρτησίας” των αποσχιστικών εδαφών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ της Ουκρανίας αποτελεί κατάφορη παραβίαση θεμελιωδών αρχών του Διεθνούς Δικαίου, της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, και των συμφωνιών του Μινσκ,” αναφέρει το ΥΠΕΞ.
“Έχουμε τονίσει επανειλημμένα ότι η Ελλάδα τάσσεται υπέρ του σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας, της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας όλων των κρατών και καταδικάζει κάθε απόφαση που αντιβαίνει τις θεμελιώδεις αυτές αρχές του Διεθνούς Δικαίου. Στο πλαίσιο των δεσμεύσεων της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ, η Ελλάδα θα διαβουλευθεί και θα συντονιστεί με τους Ευρωπαίους εταίρους και τους Συμμάχους της αναφορικά με την αντίδραση στην απόφαση αυτή.”
[Επιμέλεια κειμένου από Σαράντη Μιχαλόπουλο] euractiv.gr