Μια χρονιά που άρχισε με ευθεία αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο και συνεχείς προκλήσεις από την Τουρκία δεν θα μπορούσε να κλείσει διαφορετικά. Ανήμερα την Πρωτοχρονιά ο Ταγίπ Ερντογάν τέλεσε την πρώτη προσευχή του νέου έτους στην Αγία Σοφία, σπεύδοντας αμέσως μετά να δηλώσει ότι «η μετατροπή της σε τζαμί ήταν το “στέμμα” του 2020».
Από τον Γιώργο Χατζηδημητρίου
Το 2021 δεν αρχίζει με τις καλύτερες προοπτικές για τις διμερείς σχέσεις, καθώς εδώ και αρκετό καιρό η Αθήνα δέχεται πιεστικές υποδείξεις από την Ουάσιγκτον, το Βερολίνο και το ΝΑΤΟ να προσέλθει σε έναν «ρεαλιστικό» διάλογο με την απέναντι πλευρά. Η διαδικασία αυτή, υπό προϋποθέσεις που ευνοούν τα διεθνή κέντρα ισχύος στα οποία λογοδοτεί η εγχώρια πολιτική ηγεσία, εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε μια συζήτηση εφ’ όλων των τουρκικών αξιώσεων από τη δεκαετία του ’70, όταν ανακοινώθηκε η έναρξη τουρκικών ερευνών στο Αιγαίο από την κρατική εταιρία πετρελαίων, έως σήμερα, που το «Oruc Reis» επιχειρεί τη δημιουργία μιας νέας γενιάς «γκρίζων» τετελεσμένων.
Πολυτιμότερο το «οικόπεδο» της Τουρκίας
Εχοντας εναποθέσει, όπως και ο προκάτοχός του Αλέξης Τσίπρας, την υπεράσπιση των εθνικών θέσεων στους εθνικούς «προστάτες» Τραμπ και Μέρκελ, οι οποίοι ωστόσο θεωρούν πολυτιμότερο το «οικόπεδο» της Τουρκίας, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης -μαζί με αυτόν κι εμείς- είδε να έχει εμπράκτως «γκριζαριστεί» το 2020 η θαλάσσια περιοχή ανατολικά του 28ου μεσημβρινού, ανατολικά της Κρήτης και νοτιοανατολικά της Ρόδου και της Καρπάθου, με το Καστελόριζο να έχει τεθεί σε μια ιδιότυπη συνθήκη γεωγραφικής ανυπαρξίας…
(Παρεμπιπτόντως, η προσδοκία ότι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα διορθώσει τα ημαρτημένα της προεδρίας Τραμπ στα ελληνοτουρκικά, όπως όλα δείχνουν με την κατάσταση που υπάρχει στη χώρα του, θα αργήσει να επιβεβαιωθεί, αν τελικώς επιβεβαιωθεί…)
Βεβαίως, οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας διατηρούν υψηλό φρόνημα και διαθέτουν απειλητική αποτρεπτική ισχύ, η οποία θα μπορούσε να υποστηρίξει πειστικά τις προσπάθειες της διπλωματίας. Ωστόσο αυτό έχει μικρή σημασία από τη στιγμή που οι ισχυρές μητροπόλεις της Δύσης πιέζουν για έναν «εφ’ όλης της ύλης διάλογο άνευ όρων», στο τραπέζι του οποίου θα τεθούν θέματα όπως το εύρος των ελληνικών χωρικών υδάτων, του εναέριου χώρου, των θαλάσσιων ζωνών, ακόμα και της αποστρατιωτικοποίησης ελληνικών νησιών.
Τον γενικότερο, μάλιστα, προβληματισμό επιτείνει η στάση του Μαξίμου, το οποίο δείχνει συχνά να αυτενεργεί, παρακάμπτοντας τις διαδικασίες της διπλωματικής οδού, που είναι προφανώς ασφαλέστερη…
«Υπήρξαν κάποιες συνθήκες που δεν είναι ξεκάθαρες»
Πάντως, το βασικό «μενού» στο τραπέζι που στρώνουν ΗΠΑ – Γερμανία έχει ήδη γραφεί με βάση τις απαράδεκτες τουρκικές «ορέξεις» για την αναθεώρηση των συνθηκών του Α΄ (Λωζάννη) και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (Συμφωνία Ειρήνης για την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων, που παράνομα κατείχε η Ιταλία, στον εθνικό κορμό).
Χωρίς να κρύβει τα λόγια του, στο γύρισμα του περασμένου χρόνου ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ δήλωσε απερίφραστα:
«Με τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και με πολέμους που ακολούθησαν υπήρξαν κάποιες συνθήκες που δεν είναι ξεκάθαρες και ίσως αυτές έβαλαν τα θεμέλια των σημερινών συζητήσεων. Μία από αυτές είναι η Λωζάννη. Ομως πέρασαν 100 χρόνια, πιστεύω ότι αυτά μπορούμε να καθίσουμε να τα συζητήσουμε, να διαπραγματευτούμε».
Το ίδιο θέμα, άλλωστε, για να μην ξεχνιόμαστε, της αναπροσαρμογής των συνθηκών είχε θέσει με τον πλέον επίσημο τρόπο ο ίδιος ο Ερντογάν τον Δεκέμβριο του 2017 ενώπιον του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, για να λάβει τη δέουσα απάντηση από τον Προκόπη Παυλόπουλο και σε κατάλληλο ύφος.
Ναρκοθετημένο έδαφος
Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή, όπως αναγνωρίζουν πολιτικές και διπλωματικές πηγές, βρίσκεται μπροστά σε δυσμενείς γεωπολιτικές εξελίξεις, καθώς η ανάθεση της προστασίας των εθνικών συμφερόντων σε «φίλους» και «συμμάχους» δεν συνιστά επ’ ουδενί εθνική στρατηγική. Οι ΗΠΑ, που συνιστούν σταθερά το κλασικό «βρείτε τα», και Ε.Ε., η οποία εμφανίζεται ξεκάθαρα απρόθυμη να αποφασίσει κυρώσεις εις βάρος της Τουρκίας, έχουν καλλιεργήσει ένα αρνητικό περιβάλλον για τα εθνικά συμφέροντα.
Ηδη τέτοιες μέρες του 1996, μετά την κρίση των Ιμίων, ο Κώστας Σημίτης οδήγησε τη χώρα στην παραδοχή ότι υπάρχουν νησιά και βραχονησίδες με διαφιλονικούμενη κυριαρχία, ενώ η πρόσφατη πυρετώδης δραστηριότητα του ερευνητικού «Oruc Reis» έχει διευρύνει ακόμα περισσότερο το «αντικείμενο της διαπραγμάτευσης». Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η Ελλάδα ξεκινά ήδη από ναρκοθετημένο έδαφος.
Πηγή: newsbreak.gr