Με αρχικό προϋπολογισμό 850 εκατ. ευρώ και διευρυμένες επιλέξιμες δράσεις ενεργειακής εξοικονόμησης βγαίνει στον αέρα το φθινόπωρο το πρόγραμμα «Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον», το οποίο μετονομάζεται σε «Εξοικονομώ –Αυτονομώ για Εξυπνα Σπίτια».
Η ενεργοποίηση του προγράμματος αποτελεί την πρώτη από μια σειρά σχεδιασμένων κυβερνητικών δράσεων στον τομέα ενεργειακής εξοικονόμησης, οι οποίες θα συμβάλουν στην άμεση αξιοποίηση και διοχέτευση στην πραγματική οικονομία του χρηματοδοτικού πακέτου της τάξης των 72 δισ. ευρώ που διασφάλισε πρόσφατα η ελληνική κυβέρνηση. Τα συναρμόδια υπουργεία φιλοδοξούν η ενεργοποίηση του προγράμματος να υποκαταστήσει μέρος της οικονομικής δραστηριότητας, που υποχώρησε λόγω της χαμηλής τουριστικής κίνησης.
Το χρηματοδοτικό πλαίσιο του νέου προγράμματος συμφωνήθηκε κατά τη διάρκεια σύσκεψης με τη συμμετοχή του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γεράσιμου Θωμά, του υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννη Τσακίρη και της προέδρου και διευθύνουσας συμβούλου της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, Αθηνάς Χατζηπέτρου. Το ποσό των 850 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θα προέλθει από πόρους του τρέχοντος και νέου ΕΣΠΑ καθώς και άλλα κοινοτικά κονδύλια που αναμένονται στο μέλλον, ώστε το πρόγραμμα –που είναι προσαρμοσμένο στις νέες απαιτήσεις και ανάγκες των ελληνικών νοικοκυριών– να είναι διαρκώς ανοιχτό και να υπάρχει δυνατότητα για συνεχή υποβολή προτάσεων.
Στόχος είναι η δημιουργία ενός κύματος επενδύσεων στα ελληνικά νοικοκυριά για την ποιοτική αναβάθμιση τουλάχιστον 60.000 κατοικιών ετησίως έως το 2030, το οποίο θα οδηγήσει στη ριζική ανανέωση του γερασμένου και ενεργοβόρου κτιριακού αποθέματος της Ελλάδας. Παράλληλα θα δοθεί σημαντική ώθηση σε κλάδους εγχώριας προστιθέμενης αξίας (κατασκευαστικός κλάδος, δομικά υλικά, θερμικά υλικά), δημιουργώντας υψηλά οικονομικά και λειτουργικά οφέλη προς τα ελληνικά νοικοκυριά.
Βασική επιδίωξη του νέου προγράμματος είναι η μετάβαση σε πιο «έξυπνα» σπίτια, δηλαδή σε ενεργειακά αποδοτικά σπίτια με υψηλό βαθμό αυτονομίας, μέσα από τη χρήση καινοτόμων και ψηφιακών τεχνολογιών.
Αυτό θα επιτευχθεί με την επιδότηση νέων δράσεων πέραν των κλασικών (αντικατάσταση κουφωμάτων, θερμομόνωση, συστήματα ψύξης – θέρμανσης κ.λπ.). Τα νοικοκυριά θα μπορούν μέσω του νέου προγράμματος να επιδοτηθούν για την εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων διαχείρισης ενέργειας (smart home), συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής από ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά (με ενεργειακό συμψηφισμό), φορτιστές για τροφοδοσία ηλεκτρικών αυτοκινήτων καθώς και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας. Επίσης, θα μπορούν να επιδοτηθούν για έξυπνα συστήματα σκίασης και έξυπνους θερμοστάτες.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναμένεται να ανακοινώσει σύντομα λεπτομερή στοιχεία για την εφαρμογή του προγράμματος. Επίσης, το υπουργείο εξετάζει τη διεύρυνση των εισοδηματικών ορίων για την ένταξη στο πρόγραμμα, αλλά και την προσαύξηση του ποσοστού επιδότησης για τις κατοικίες που κατατάσσονται σε χαμηλές ενεργειακές κατηγορίες (Η και Ζ) υπό την προϋπόθεση ότι θα προκύπτει πρόσθετη ενεργειακή αναβάθμιση τουλάχιστον κατά τέσσερις κατηγορίες, με την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων.
Το συγκεκριμένο κίνητρο στηρίζεται στο δεδομένο ότι περίπου το 55% του κτιριακού αποθέματος της χώρας έχει κατασκευαστεί πριν από το 1980 και ανήκει στις κατηγορίες με τη μεγαλύτερη ενεργειακή κατανάλωση.
Για το σύνολο του προγράμματος θα υπάρχει αυστηρός ενεργειακός έλεγχος από μηχανικούς, πριν και μετά την επιδότηση, που θα τεκμηριώνεται με έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης. Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει, τέλος, πρόσθετο ποσοστό επιδότησης για τις λιγνιτικές περιοχές Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης.