Από το μοντέλο SURE στο μοντέλο ΣΕΒ

Η κυβέρνηση λέει ότι το πακέτο στήριξης της οικονομίας φθάνει στα 24 δις ευρώ, πως με το πρόγραμμα Συν-Εργασία (η ελληνική εκδοχή του ευρωπαϊκού SURE) διασώζει εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας και, πως δεν υπάρχει μείωση μισθών διότι, όπως είπε ο Στέλιος Πέτσας, «εκεί που θα έμπαινε λουκέτο δεν υφίσταται άλλη σύγκριση παρά μόνο με το μηδέν, με την ανεργία».

Ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης τα είπε λίγο διαφορετικά –αναγνώρισε πως θα υπάρξει μείωση μισθών αλλά θα υπάρχει «οροφή στην απώλεια μισθών» κι αυτή θα είναι το 16%. Παρά ταύτα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επέμεινε, καταγγέλλοντας «επιπόλαια κριτική» της αντιπολίτευσης περί «δήθεν μείωσης μισθών».

Η αξιωματική αντιπολίτευση από την πλευρά της, λέει ότι το συνολικό πακέτο μέτρων που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση είναι μόνον 8,5 δις – «μέτρων δημοσιονομικού χαρακτήρα που δεν δημιουργεί νέα χρέη στους πολίτες» όπως δήλωσε χθες ο Ευκλείδης Τσακαλώτος -, ότι το νέο μοντέλο που προωθείται στην αγορά εργασίας οδηγεί σε παγίωση της ελαστικής απασχόλησης με μείωση μισθών κατά 20%, και πως απελευθερώνονται πλήρως οι απολύσεις για όσους δεν μπουν σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας

Ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο πολιτικές αναγνώσεις, μάλλον έχει αξία η ανάγνωση βασικών αριθμών, δεδομένων και εκτιμήσεων που δίνονται από τρίτες πλευρές.

Η ΕΛΣΤΑΤ, κατ’ αρχάς, ανακοίνωσε χθες πως η εγγεγραμμένη ανεργία αυξήθηκε κατά 21,73% ήτοι κατά 211.526 άτομα, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019 και πως, συνολικά, οι άνεργοι έφθασαν στα 1.185.013 άτομα. Προφανώς, πρόκειται για το πρώτο βαρύ αποτύπωμα από το πλήρες πάγωμα των προσλήψεων που γίνονται κάθε Απρίλιο στον τουρισμό.

Ο ΣΕΒ, από την πλευρά του, στο τελευταίο οικονομικό του δελτίο, προβλέπει ότι τους επόμενους πέντε μήνες 580.000 άνθρωποι θα βρεθούν εκτός απασχόλησης. «Η άυξηση του ποσοστού ανεργίας», γράφει, «εκτιμάται για την τρέχουσα χρονιά σε μείωση της απασχόλησης κατά 155.000 άτομα: 54.000 αυτοαπασχολούμενοι και 101.000 μισθωτοί, από τους οποίους οι 13.000 θα είναι στον τουριστικό κλάδο.   Πιθανόν οι  προσλήψεις στον τουρισμό θα είναι μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 224.000 άτομα, και στους άλλους κλάδους κατά 141.000 άτομα, δηλαδή συνολικά περίπου 365.000 άτομα. Αν σε αυτούς προστεθούν οι αναλογούντες αυτοαπασχολούμενοι, το σύνολο των πληττόμενων από τη νέα ανεργία θα ανέλθει σε περίπου 580.000 άτομα για πέντε μήνες».

Είναι περίπου το μοντέλο που υιοθετείται μέσω του προγράμματος Συν-Εργασία, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο να δηλώνει πως είναι ένα πρόγραμμα «που θα εκτείνεται μέχρι τον Σεπτέμβριο, και εάν και εφόσον χρειαστεί θα μπορεί να επεκταθεί». Εδω έχει σημασία το γεγονός ότι η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης λέει καθαρά πως η χρηματοδότηση του προγράμματος SURE θα φθάσει μέχρι και το τέλος του 2022.. Αρα, η προοπτική της «επέκτασης», η διαθεσιμότητα ευρωπαίκών κονδυλίων για ενάμισι χρόνο και η πάγια επιδίωξη των εργοδοτών για ευέλικτες μορφές εργασίας μάλλον εγείρουν βάσιμες υπόνοιες για «μονιμοποίηςη» της εκ περιτροπής, ή μειωμένης απασχόλησης, ανεξαρτήτως της διάρκειας ή της οξύτητας της κρίσης του lockdown.

Παραπλεύρως, δεν διαφεύγει της προσοχής και η απουσία ρήτρας μη απολύσεων για όσους εργαζόμενους δεν μπουν σε καθεστώς της εκ περιτροπής, ή μειωμένης εργασίας. Η πλατφόρμα των απολύσεων στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ άνοιξε ξανά από χθες, και από την τελευταία εγκύκλιο που εξέδωσε την Τετάρτη το υπουργείο Εργασίας προκύπτει σαφώς πως όσες επιχειρήσεις επαναλειτουργούν μετά το lockdown και αίρουν το καθεστώς αναστολής εργασίας δεν δεσμεύονται από πουθενά να μην προχωρήσουν σε απολύσεις.

Όλα αυτά παραπέμπουν σε μοντέλο εσωτερικής υποτίμησης –ένα μοντέλο που, πέραν της ανεργίας και των υποαμοιβόμενων εργαζόμενων, οδηγεί μαθηματικά και με καθαρά δημοσιονομικούς όρους σε πτώση αγοραστικής δύναμης, καθίζηση της καταναλωτικής ζήτησης, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και σε σπιράλ ύφεσης. Με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται από το φθινόπωρο για τα κρατικά ταμεία, αλλά και για τους μισθούς του Δημοσίου και τις συντάξεις…