Πολλοί έσπευσαν να συγκρίνουν την τρέχουσα οικονομική κρίση με τη Μεγάλη Ύφεση της Δεκαετίας του ’30. Είναι αυτή μια έγκυρη σύγκριση; Τι θα πρέπει να περιμένουμε από τις μετοχές στο εξής;
Η Μεγάλη Ύφεση ξεκίνησε “επίσημα” την 1η Αυγούστου του 1929 και έληξε στις 28 Φεβρουαρίου του 1933, τρία χρόνια και επτά μήνες αργότερα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι χρηματιστηριακές αγορές ήταν σαν τρενάκι του τρόμου για τους επενδυτές καθώς η μεταβλητότητα (ρίσκο) ήταν εξαιρετικά υψηλή. Η δεκαετία του 1930 έφερε μεγάλη οικονομική οδύνη και ταλαιπωρία σε εκατομμύρια ανθρώπους καθώς η ανεργία των
ΗΠΑ πλησίασε το 25%, η οικονομική ανάπτυξη συρρικνώθηκε ραγδαία, 9.000 τράπεζες των ΗΠΑ πτώχευσαν (4.000 πτώχευσαν το 1933), οι εφοδιαστικές αλυσίδες τροφίμων διαταράχθηκαν και η φτώχεια αυξήθηκε απότομα. Θα είναι το 2020 μια Μεγάλη Ύφεση – Μέρος Β; Πιθανώς όχι, αλλά οι ειδικοί αναμένουν ότι θα είναι χειρότερο από τη Μεγάλη Ύφεση του 2008. Μπορούν να αντληθούν διδάγματα από την ύφεση του παρελθόντος; Παρόλο που αυτή τη φορά είναι πραγματικά διαφορετική, πιστεύω ότι το παρελθόν μπορεί να ρίξει φως στο παρόν.
Bear Market & Υφέσεις
Στη διάρκεια των bear markets και των περιόδων ύφεσης, είναι σύνηθες για τις μετοχές να κυμαίνονται πιο έντονα και να διανύουν τις καλύτερες και χειρότερες περιόδους τους. Αυτό συμβαίνει επειδή οι επενδυτές είναι αβέβαιοι ως προς το τι να περιμένουν. Επιπλέον, δεδομένου ότι ο φόβος είναι το ισχυρότερο ανθρώπινο συναίσθημα, όταν πέφτουν οι μετοχές, αυτό συμβαίνει συνήθως με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι όταν ανεβαίνουν. Επομένως, όταν οι αγορές καταρρέουν, συχνά υποχωρούν κάτω από ένα λογικό επίπεδο, δεδομένων των συνθηκών. Αυτή η “υπέρβαση” προς τα κάτω δημιουργεί ένα τέλειο κλίμα για μια αναζωογόνηση (το λεγόμενο ράλι της bear market).
Σύγκριση: Η μεγάλη Ύφεση και η ύφεση του 2020
Για να το κατανοήσετε καλύτερα, ας δούμε το παρακάτω γράφημα. Σε αυτό, συγκρίνουμε την καθημερινή απόδοση του Dow Jones Industrial Average κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης και κατά τη διάρκεια της τρέχουσας ύφεσης, η οποία πιθανώς ξεκίνησε την 1η Απριλίου 2020. Ο οριζόντιος άξονας δείχνει τον αριθμό των ημερών που έχουν παρέλθει. Και στις δύο περιπτώσεις, ξεκινάμε με μια υποθετική επένδυση 100.000 δολαρίων στον Dow.
Η πορεία του Dow κατά τη διάρκεια της ύφεσης υποδεικνύεται από την κόκκινη γραμμή και τα κόκκινα κουτάκια, ενώ η τρέχουσα κρίση απεικονίζεται με μια μαύρη γραμμή και ένα μαύρο κουτάκι. Οι αρνητικές αποδόσεις αποτυπώνονται στο γράφημα με κόκκινους αριθμούς και κόκκινες κουκκίδες και οι θετικές αποδόσεις με μαύρους αριθμούς και πράσινες κουκκίδες. Σημειώστε επίσης ότι οι αποδόσεις στην κόκκινη γραμμή (Μεγάλη Ύφεση) δείχνουν την ποσοστιαία μεταβολή από το πιο πρόσφατο υψηλό ή χαμηλό. Δεν είναι το συνολικό κέρδος ή ζημία από την αρχή της κρίσης.
Στη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, ο Dow υποχώρησε 48% από το υψηλό του Σεπτεμβρίου 1929 μέσα σε λίγο περισσότερο από δύο μήνες, μειώνοντας την αρχική μας επένδυση των 100.000 δολ. στα 52.126 δολ. (Σημείο Α). Από εκεί αυξήθηκε κατά 48%, ανακτώντας μέρος του χαμένο εδάφους και ανεβάζοντας την αξία του χαρτοφυλακίου στα 77.149 δολ. (Σημείο Β). Στη συνέχεια, ο Dow είχε μια σειρά από σκαμπανεβάσματα μέχρι που έφτασε στο χαμηλότερο σημείο του, στις 8 Ιουλίου 1932, όταν η Ύφεση είχε ολοκληρωθεί κατά 82%. Μέχρι τη στιγμή που ο Dow έφτασε στο οριστικό κατώτατο σημείο του είχε χάσει ένα εντυπωσιακό ποσοστό 89% της αξίας του.
Φέτος, ο Dow Jones αρχικά υποχώρησε 37% σε διάστημα περίπου 6 εβδομάδων και η επένδυσή μας συρρικνώθηκε στα 62.913 δολ. Ύστερα ο δείκτης αυξήθηκε 31% έως τις 8 Μαΐου του 2020 -το πιθανό υψηλό. Φαίνεται, ωστόσο, πως ο δείκτης ξεκινά άλλη μια κάθοδο, καθώς έχασε 0,42% τη Δευτέρα, 1,89% την Τρίτη και 2,17% την Τετάρτη.
Ένας άλλος τρόπος για να δείξουμε πώς οι μετοχές αυξάνονται και πέφτουν περισσότερο κατά τη διάρκεια αυτών των υφέσεων και των bear markets παρουσιάζεται στο παρακάτω γράφημα. Δείχνει τις κορυφές και τα χαμηλότερα σημεία του Dow και τη συνολική απώλεια από την αρχή, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης. Τα κόκκινα τρίγωνα δείχνουν το ποσοστιαίο κέρδος ή ζημία, ενώ η κόκκινη γραμμή δείχνει πόσο έχασε ο Dow από την κορυφή του. Μια ανασκόπηση του γραφήματος από αριστερά προς τα δεξιά δείχνει ότι η αρχική κάμψη ήταν -14,7%. Ακολούθησε αύξηση 8,5%, πτώση 34,8%, άνοδος 18,9% και ούτω καθεξής. Αν κοιτάξετε τα κόκκινα τρίγωνα, μπορείτε να δείτε πόσο αυξήθηκε ή μειώθηκε ο Dow από το πιο πρόσφατο χαμηλό ή υψηλό του.
Εξετάζοντας κι άλλες υφέσεις, έχω λόγο να πιστεύω ότι ο Dow θα υποχωρήσει περαιτέρω και πιθανότατα το χαμηλό της 23ης Μαρτίου θα δοκιμαστεί εκ νέου. Υπάρχουν μερικά ζητήματα σήμερα που καθιστούν μια τέτοια πρόβλεψη λιγότερο σίγουρη, όπως:
· Θα είναι επαρκής η υφιστάμενη δημοσιονομική και νομισματική απάντηση; Θα χρειαστεί να γίνουν περισσότερα;
-Πότε θα θεωρήσει ο κόσμος ότι είναι ασφαλές να συμμετέχει σε δημόσιες δραστηριότητες, όπως έκανε πριν από τον κορονοϊό COVID-19;
-Πότε θα αισθανθούν οι εργαζόμενοι ότι είναι ασφαλές να επιστρέψουν στη δουλειά;
-Πόσοι εργαζόμενοι θα συνεχίσουν να εργάζονται από το σπίτι και πόσο παραγωγικοί θα είναι;
-Πότε θα είναι διαθέσιμη μια αποτελεσματική θεραπεία ή ένα εμβόλιο;
Τα bear market rallies δημιουργούν μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας. Παρόλο που τα ράλι αυτά μπορούν να δελεάσουν τους επενδυτές, εάν σκεφτείτε τι έρχεται μπροστά, θα υπάρξει πολύ μεγαλύτερη αναταραχή στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμα. Επομένως, η πιθανότητα περαιτέρω πτώσης των μετοχών είναι υψηλή και είναι καλύτερο να είστε προσεκτικοί και να αποφεύγετε τις μεγάλες απώλειες.
Μείνετε συντονισμένοι