Του Γεωργίου Παπασίμου
Η πλανητική επιδημία του κορωνοϊού έχει ήδη προκαλέσει τεράστια οικονομική αναταραχή με απρόβλεπτες ακόμα τις πραγματικές επιπτώσεις λόγω της αναμενόμενης μεγάλης ύφεσης, που αναμένεται να αγγίξει αυτήν της κρίσης του κραχ του 1929. Η Ελλάδα που βγαίνει μετά από τη δεκαετή μνημονιακή κηδεμονία τραυματισμένη οικονομικά και κοινωνικά, εκτός των άλλων έχει να αντιμετωπίσει και το ακανθώδες πρόβλημα των κόκκινων δανείων, που θα διογκωθεί περαιτέρω λόγω και της πανδημίας.
Καθ’ όλη την μνημονιακή περίοδο ως σήμερα στο θέμα αυτό έχουν συντελεστεί «διαρκή οικονομικά εγκλήματα». Αρχικά οι ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών, που έγιναν με χρήματα των φορολογούμενων, αύξησαν το δημόσιο χρέος, χωρίς κανένα αποτέλεσμα, αφού τα μεν χρήματα αυτά έχουν «κάνει φτερά», οι δε τράπεζες συνεχίζουν να λειτουργούν έως σήμερα ως «παράσιτα» της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Ακολούθως, η μαζική πώληση των κόκκινων δανείων «αντί πινακίου φακής», σε ξένα και ντόπια funds και οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί ακόμα και της πρώτης κατοικίας απειλούν την ισορροπία της αποδιοργανωμένης ελληνικής κοινωνίας.
Οι δικαιολογίες του πολιτικού προσωπικού εξουσίας για τη μη ριζική αντιμετώπισή του είναι παντελώς έωλες, αφού αντίστοιχες καταστάσεις αντιμετώπισαν και άλλες χώρες, από τις Η.Π.Α. έως την Ισλανδία και τον ευρωπαϊκό Νότο.
Τόσο οι Η.Π.Α. το 2008, που με αστραπιαίες διαδικασίες κρατικοποίησαν μία από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες τράπεζες, τη Citi Bank και την εκκαθάρισαν από τα τοξικά ομόλογα, όσο και η Ισλανδία, που το 2010 προχώρησε στο κούρεμα όλων των ληφθέντων έως τότε δανείων από τους πολίτες (κόκκινων και πράσινων), σε ποσοστό 30% ως 70%, με βάση την πτώση των τιμών των ακινήτων και της οικονομίας κατάφεραν να εξαλείψουν το πρόβλημα με ριζικό τρόπο και να αποτρέψουν την μετατροπή του σε «γάγγραινα», όπως έγινε στη χώρα μας.
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. έως την έκρηξη της πανδημίας του Κορωνοϊού, επιχαίροντας ότι ακολουθεί τον νόμο του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. για την κατάργηση της προστασίας της πρώτης κατοικίας, προέβαινε σε υποκριτικές εκκλήσεις ένταξης στην πλατφόρμα προστασίας της πρώτης κατοικίας, Λόγω των περιορισμών όμως, που θέτει αυτός ο νόμος, είναι βέβαιο ότι δεν θα μπορούσε να ενταχθεί ούτε το 1% των κόκκινων δανειοληπτών, που πραγματικά δικαιούνται προστασίας. Παράλληλα, είχε προαναγγείλει τη ψήφιση νόμου για πτωχεύσεις των φυσικών προσώπων ως τελική ταφόπλακα και κατάργηση κάθε είδους προστατευτικού πλαισίου. Τέλος, είχε ψηφίσει το σχέδιο ΗΡΑΚΛΗΣ, για τη διάθεση 12 δις από τα αποθεματικά της χώρας, προκειμένου να γίνει το ξεκαθάρισμα στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια με μεταφορά των κόκκινων δανείων στα ξένα και ντόπια funds, χωρίς κανένα προστατευτικό πλαίσιο για τους δανειολήπτες, ούτε καν αυτό της ψήφισης της ρήτρας προτεραιότητας, που το 2015 νομοθέτησε η Κύπρος.
Και ενώ οι καταστροφικές αυτές πολιτικές εμφανίζονταν ως μονόδρομος, η πανδημία του COVID-19 ανέτρεψε τα πάντα. Ισχυρά νεοφιλελεύθερα δόγματα, ιδεοληψίες παντός φύσεως και ιερές σταθερές ενός στρεβλού και επικίνδυνου, όπως αποδείχθηκε παγκοσμιοποιημένου καπιταλιστικού συστήματος έχουν καταρρεύσει με πάταγο.
Έτσι, μεγάλη ύφεση και τα τεράστια οικονομικά προβλήματα της πανδημίας του Κορωνοϊού, που θα είναι οξύτατα για την Ελλάδα, επιβάλλουν την λήψη σοβαρών αποφάσεων για μια ουσιαστική ενδογενή παραγωγική ανασυγκρότηση της. Μέρος μιας τέτοιας λυτρωτικής πολιτικής στόχευσης αποτελεί και η ριζική λύση του προβλήματος των κόκκινων δανείων και του ιδιωτικού χρέους.
Μια τέτοια ριζική ανακουφιστική πολιτική, τόσο για το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία, όσο και για την κοινωνία είναι η δημιουργία της Bad Bank, στην οποία θα εντάσσονταν όλα τα χρέη των φυσικών και νομικών προσώπων με στόχο το άμεσο κούρεμα αυτών, έως και 80%. Το ποσοστό αυτό μάλιστα υπολείπεται του καθαρού ποσοστού με το οποίο οι τράπεζες κατά μέσο όρο πωλούν τα κόκκινα δάνεια στα funds (10%-15% της ονομαστικής τους αξίας). Η λύση αυτή προϋποθέτει την ακύρωση του σχεδίου ΗΡΑΚΛΗ που ήδη έχουν δεσμευτεί 12 δις ευρώ και τη διάθεση αυτού του ποσού και οποιουδήποτε άλλου απαιτείται για την άμεση κρατικοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, καθώς και της μη συστημικής Attica Bank, αφού με την κατάρρευση των τραπεζικών μετοχών έχουν ξανά μετατραπεί σε οικονομικά πτώματα και την συρρίκνωση τους σε δύο τράπεζες, πλέον της Bad Bank. Θα πρέπει να τονιστεί ότι από την ένταξη της χώρας στα μνημόνια ως σήμερα, στη μαύρη χοάνη του τραπεζικού συστήματος, έχουν διοχετευτεί πάνω από 100 δις ευρώ για τις ανακεφαλαιοποιήσεις τους, έχοντας δηλαδή αποπληρωθεί το σύνολο του σημερινού ιδιωτικού χρέους.
Αυτή η πολιτική αποτελεί την πραγματική απάντηση στην κρίση της πανδημίας. Είναι ενταγμένη στην σημερινή πρακτική του παγκόσμιου καπιταλισμού, που έχει κρυφτεί πίσω από το Κράτος και τα κεφάλαια αυτού για τη σωτηρία του και ουσιαστικά προτάθηκε από τον Μάριο Ντράγκι σε άρθρο του στους Financial Times στην αρχική φάση της έκρηξης της πανδημίας.
Μια τέτοια ριζική ανακουφιστική πολιτική, τόσο για το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία, όσο και για την κοινωνία είναι η δημιουργία της Bad Bank, στην οποία θα εντάσσονταν όλα τα χρέη των φυσικών και νομικών προσώπων με στόχο το άμεσο κούρεμα αυτών, έως και 80%. Το ποσοστό αυτό μάλιστα υπολείπεται του καθαρού ποσοστού με το οποίο οι τράπεζες κατά μέσο όρο πωλούν τα κόκκινα δάνεια στα funds (10%-15% της ονομαστικής τους αξίας).