Αν κάπου αξίζει να σταθεί κανείς στην πολυσέλιδη φθινοπωρινή έκθεση του ανεξάρτητου Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου που εκδόθηκε εν όψει της κατάθεσης του προϋπολογισμού, είναι η «κρυφή ανησυχία» για την ανάπτυξη της οικονομίας το 2020 και τη χρόνια υστέρηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, που θα μπορούσε να είναι μια κάποια λύση για να βγούμε πιο γρήγορα από τη μιζέρια. Και λέμε «κρυφή ανησυχία» καθώς οι μελετητές αναγκάστηκαν να διατυπώσουν μια σειρά «αν» ώστε να καταλήξουν στην εκτίμηση ότι η ανάπτυξη τη νέα χρονιά θα κινηθεί στο εύρος από 2,3% έως 2,9%.
Μία ημέρα νωρίτερα και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, μιλώντας στην κρατική TV, κινήθηκε στις προβλέψεις του κοντά στον μέσο όρο λέγοντας ότι το ΑΕΠ μπορεί να αυξηθεί υπό προϋποθέσεις κατά 2,4%-2,5%. Ασφαλώς ευχόμαστε να διαψευσθούν και οι δύο ανεξάρτητες αρχές και να δικαιωθεί η κυβέρνηση που περιμένει ανάπτυξη 2,8%. Ομως, όπως όλοι αντιλαμβάνονται, αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διεθνή συγκυρία και, στο εσωτερικό, από το κλίμα που θα δημιουργηθεί για να έρθουν κεφάλαια και να γίνουν επενδύσεις.
Σε αυτό το στοίχημα τα κλειδιά κρατάει ασφαλώς η κυβέρνηση, η οποία καλείται να διαμορφώσει το κατάλληλο αντιγραφειοκρατικό και φορολογικό περιβάλλον για να προσελκύσει επιχειρηματικά κεφάλαια, να κόψει τον «γόρδιο δεσμό» του διαλυμένου τραπεζικού συστήματος, ώστε να αποκατασταθούν οι χρηματοδοτικές ροές προς την οικονομία, και στον βαθμό που η Ευρωπαϊκή Ενωση μας δίνει ακόμη χρήματα (μέσω του ΕΣΠΑ) να «τρέξει» τις δημόσιες επενδύσεις.
Οπως σημειώνει το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, τα τελευταία χρόνια το Πρόγραμμα μάλλον προσαρμόστηκε στις ανάγκες δημιουργίας πρωτογενών πλεονασμάτων. Η εκτέλεσή του υπολείπεται του προϋπολογισμού, με αποτέλεσμα τη στέρηση ρευστότητας από την οικονομία. Το 2017 δαπανήθηκαν 780 εκατ. ευρώ λιγότερα από αυτά που θα μπορούσαν να δαπανηθούν και το 2018 513 εκατ. ευρώ και εφέτος 600 εκατ. ευρώ. Η σωρευτική υστέρηση ανέρχεται σε 1,9 δισ. ευρώ τα τρία τελευταία χρόνια που το ζητούμενο ήταν η ανάπτυξη. Για το 2020 ο στόχος είναι να διατεθούν για δημόσιες επενδύσεις 6,75 δισ. ευρώ όπως όλοι ελπίζουν. Αυτό που καλείται να επιλύσει η κυβέρνηση είναι αυτό που απέτυχε να κάνει η προηγούμενη. Να αντιμετωπίσει τις αιτίες της υστέρησης, που είναι πολλαπλές και σχετίζονται με χρόνιες αδυναμίες της δημόσιας διοίκησης και της πολιτικής κι όχι με τις ιδεολογίες…