H «αναψηλάφηση» του 2015 έχει αξία από δύο οπτικές: είτε ως συμπλήρωμα – πραγματικών και ουσιαστικών – ψηφίδων στην ιστορία (που ούτως ή άλλως είναι ακόμη εξαιρετικά νωπή για να γραφτεί με ψυχραιμία), είτε ως ανάλυση λαθών και στρατηγικών απ’ όλες τις πλευρές εν είδει πολιτικών διδαγμάτων για το μέλλον.
Επί του παρόντος τίποτε εκ των δύο δεν γίνεται και δεν υπηρετείται, παρ’ ότι το έργο «πουλά» – ή τουλάχιστον επιχειρείται να «πουλήσει» – ως τρελό από τις κινηματογραφικές αίθουσες έως τα βιβλιοπωλεία. Αντιθέτως, με αφορμή τόσο την ταινία Γαβρά-Βαρουφάκη όσο και το βιβλίο «Η τελευταία μπλόφα» των Βαρβιστιώτη-Δενδρινού, η δημόσια συζήτηση που ξανάνοιξε για το πρώτο εξάμηνο του 2015, αντί να διαφωτίζει θολώνει ακόμη περισσότερο μια σκληρή πολιτική και ευρωπαϊκή περίοδο, παντρεύει μύθους, μισές αλήθειες και φαντασιώσεις, και εργαλειοποείται ως όχημα είτε προσωπικής δικαίωσης στην καλύτερη περίπτωση, είτε «ξεπλύματος» ευθυνών στην χειρότερη. Εγείροντας, εύλογα ίσως, και το ερώτημα ποιες σκοπιμότητες μπορεί να εξυπηρετεί στην συγκεκριμένη χρονική συγκυρία.
Εως ότου απαντηθεί, δε, το εν λόγω ερώτημα, έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι τον μεγαλύτερο θόρυβο και την ανακύκλωση της συζήτησης τροφοδοτούν τρία από τα πιο αμφιλεγόμενα πρόσωπα του «σκοτεινού» εξαμήνου.
Εκ των τελευταίων λαλίστατων – αλλά όχι και αθώων του «δράματος» -ήταν ο Τόμας Βίζερ, ο πρώην επικεφαλής του EuroWorkingGroup επί ημερών Σόιμπλε. Eίναι ο ίδιος άνθρωπος που φέρεται να έχει αποτελέσει βασική πηγή των όσων περιγράφονται στο βιβλίο «Η τελευταία μπλόφα» και που έχει αποφανθεί, εντελώς αυθαίρετα, πως το πρώτο εξάμηνο του 2015 κόστισε στην Ελλάδα από 100 έως 200 εκατομμύρια ευρώ.
Ο κ. Βίζερ ήρθε στην Αθήνα για την παρουσίαση του βιβλίου, και είπε ότι το «2015 είχαμε μια κυβέρνηση που δεν ήθελε να μείνει στην ευρωζώνη και έλεγε συνέχεια θα φύγω», ότι υπήρχε έτοιμο «σχέδιο Grexit από το 2012» – και μάλιστα έχει κρατήσει και το «κουτί του, στην Βιένη», αλλά τότε δεν έφταιγε η κυβέρνηση Σαμαρά γιατί εκείνη… δεν ήθελε να φύγει από το ευρώ και, παρεμπιπτόντως, είπε ακόμη πως «ποτέ δεν έγινε ουσιαστική συζήτηση για το πώς φτάσαμε στην χρεοκοπία».
Κοινώς… μύλος, προσαρμοσμένος στην «αλήθεια» που βολεύει και τον κ. Βίζερ και το ευρωπαϊκό σύστημα της εποχής Σόιμπλε – πόσο μάλλον, αφού ο πρώην επικεφαλής του EuroWorkingGroup πρόσθεσε ανερυθρίαστα πως «το μεγαλύτερο λάθος που κάναμε ήταν το 2010 όταν είπαμε ότι το ελληνικό χρέος ήταν βιώσιμο». «Φυσικά δεν ήταν βιώσιμο….Ήταν ένα τεράστιο λάθος, αλλά δεν θα μπορούσε να αποφευχθεί».
Ουδείς βεβαίως στο εγχώριο μιντιακό σύστημα θεώρησε αναγκαίο να επισημάνει τις λογικές και ιστορικές ανακολουθίες στο αφήγημα Βίζερ. Ουδείς είπε το πολλαπλώς αποδεδειγμένο – ότι το «τεράστιο λάθος» καθόλου ήταν «αναπόφευκτο» διότι πολύ απλά ο κ. Βίζερ, ο κ. Σόιμπλε, το ΔΝΤ και η ΕΚΤ αποφάσισαν να βαφτίσουν το ελληνικό χρέος «βιώσιμο» σε πείσμα κάθε οικονομικής λογικής για να σώσουν τις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες. Ουδείς επίσης ρώτησε τον Τόμας Βίζερ πώς χρεώνει τον λογαριασμό και της κρίσης, και των Μνημονίων στον ΣΥΡΙΖΑ από την στιγμή που ο ίδιος αναγνωρίζει πως δεν υπήρξε καμία «ουσιαστική συζήτηση για το πώς» – και προφανώς και από ποιους – φτάσαμε στην χρεοκοπία του 2010.
Δίπλα στον γερμανό τεχνοκράτη, σειρά πήρε και ο Γιάννης Στουρνάρας. Για να αποφανθεί ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ «έπαιξε την χώρα στα ζάρια» και να προβεί στην δήθεν αποκάλυψη για τις περίφημες δραχμές που ο Τσίπρας ζητούσε να τυπώσει ο Πούτιν – μια αποκάλυψη, που δεν ήταν τίποτα περισσότερο από την… ανάγνωση του γνωστού από το 2016 βιβλίου για τον Φρανσουά Ολάντ «Un président ne devrait pas dire ça…».
Ουδείς βεβαίως, είπε και στον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος πως ο ίδιος ήταν από τους πρώτους που διακήρυτταν πως το χρέος ήταν βιώσιμο, πως είχε επίσης βάλει φαρδιά-πλατιά την υπογραφή του στα πλεονάσματα του 4,5% που «κληρονόμησε» ο ΣΥΡΙΖΑ μαζί με τα στεγνά δημόσια ταμεία – όπως κανείς δεν του είπε πως στο εξάμηνο της μεγάλης σύγκρουσης ήταν εκ των πρωταγωνιστών των σεναρίων της «αριστερής παρένθεσης».
Παρεμπιπτόντως, στον Γιάννη Στουρνάρα έσπευσε να απαντήσει χθες, τουιτάροντας, ο Γιάνης Βαρουφάκης. Για να του πει πως όσα λέει είναι « μυθιστορήματα του Τζον Λε Καρέ» και ότι, εδώ και καιρό, «θα έπρεπε να έχει παυθεί από τη θέση του για παράβαση του ρόλου του».
Είτε έχει δίκιο όμως, είτε άδικο η δική του απάντηση δεν πιάνεται. Διότι και ο ίδιος φρόντισε να μετατρέψει πολύ νωρίς την διαπραγμάτευση του 2015 σε όχημα προσωπικής, πολιτικής και διεθνούς, καριέρας.
Ως εκ τούτων, μάλλον αποκτά πρόσθετη αξία το μήνυμα Τσίπρα ότι, κάποια στιγμή, ίσως μιλήσει και ο ίδιος για το 2015 με «διευθύνσεις και ονόματα»…