Όλο και κονταίνουν οι λίστες της Ευρωπαϊκές Ένωσης στις οποίες καταχωρεί τις χώρες – φορολογικούς παραδείσους. Με τις αποκαλύψεις από τα Panama και Paradise Papers να εξακολουθούν να προκαλούν τριγμούς σε κυβερνήσεις και αγορές, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης – σα να μην συμβαίνει τίποτα – συμφώνησαν, την Πέμπτη, να βγάλουν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Ελβετία από τους καταλόγους με τις χώρες που θεωρούνται ότι λειτουργούν ως φορολογικοί παράδεισοι.
Η «μαύρη» και η «γκρίζα» λίστα
Τον Δεκέμβριο του 2017, τα 28 κράτη-μέλη της ΕΕ κατάρτισαν μια «μαύρη» και μια «γκρίζα» λίστα φορολογικών παραδείσων, με φόντο την αποκάλυψη εκτεταμένων σχεδίων φοροαποφυγής που χρησιμοποιούν εταιρίες και οικονομικά ισχυροί ιδιώτες για να μειώσουν τη φορολογική τους επιβάρυνση. Τα κράτη που βρίσκονται στη «μαύρη» λίστα αντιμετωπίζουν αυστηρότερους ελέγχους στις συναλλαγές με την ΕΕ, ενώ «πλήττεται και το κύρος τους». «Πλήγμα» το οποίο πάντως μπορούν να αντέξουν, δεδομένου του όγκου του χρήματος που ρέει μέσω των τραπεζών τους.
Σε συνεδρίασή τους στο Λουξεμβούργο, στο πλαίσιο της τακτικής επανεξέτασης των καταλόγων αυτών, οι υπουργοί Οικονομικών αποφάσισαν να αφαιρέσουν τα Εμιράτα από τη «μαύρη λίστα», γιατί τον Σεπτέμβριο «υιοθέτησαν νέους κανόνες για εξωχώριες δομές», σύμφωνα με την ΕΕ. Οι υπουργοί της ΕΕ αφαίρεσαν επίσης τον Μαυρίκιο, την Αλβανία, την Κόστα Ρίκα και τη Σερβία από την «γκρίζα» λίστα, αφήνοντας περίπου 30 περιοχές δικαιοδοσίας σε αυτή. Οι χώρες μπορούν να μετακινηθούν από την «γκρίζα», στη «μαύρη» λίστα εάν δεν εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους.
Πρόκειται για συνέχεια μιας τακτικής «αφαίρεσης» από τις σχετικές λίστες, που, τον Μάρτιο του 2018 έφτασε σε επίσης γκροτέσκα επίπεδα, αφαιρώντας τις Νήσους Μάρσαλ στον Ειρηνικό, την Αγία Λουκία στην Καραϊβική και το Μπαχρέιν… Κατά τα άλλα, την Πέμπτη το Ecofin αποφάσισε επίσης ότι οι περιοχές δικαιοδοσίας που παραμένουν στη «μαύρη» λίστα είναι το Μπελίζ, τα Φίτζι, το Ομάν, η Σαμόα, το Τρινιντάντ και Τομπάγκο, το Βανουάτου και τρία αμερικανικά εδάφη, η Αμερικανική Σαμόα, το Γκουάμ και οι Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι.
Τουλάχιστον προς το παρόν…
Εκτός «γκρίζας λίστας» η Ελβετία
Η Ελβετία αφαιρέθηκε από την «γκρίζα λίστα» που καλύπτει χώρες που έχουν δεσμευθεί να αλλάξουν τους φορολογικούς τους κανόνες, προκειμένου να συμβαδίζουν με τα πρότυπα της ΕΕ. Η χώρα «εκπλήρωσε τις δεσμεύσεις της» και άρα δεν είναι πλέον στη συγκεκριμένη λίστα.
«Εάν η Ελβετία βγαίνει από αυτή τη λίστα, αυτό είναι επιτυχία για εμένα. Η καλύτερη λίστα είναι η μικρότερη λίστα», δήλωσε ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί σε συνέντευξη Τύπου στο Λουξεμβούργο.
Ο Μοσκοβισί βέβαια προσπερνά το γεγονός ότι τον Φεβρουάριο του 2018, ανεξάρτητοι φορείς, όπως το δίκτυου φορολογικής δικαιοσύνης «Tax Justice Network» με έδρα το Βερολίνο, έθεσε την Ελβετία στην πρώτη θέση μιας μακράς λίστας 112 χωρών και περιοχών του πλανήτη, με κριτήριο το αν και κατά πόσο λειτουργούν ως «φωλιές» φοροδιαφυγής. Μάλιστα, η σχετική έκθεση χαρακτήρισε την Ελβετία ως «μητέρα όλων των φορολογικών παραδείσων».
Αντίθετη η Oxfam
Αντιθέτως, η ΜΚΟ Oxfam, που ερευνά την φοροδιαφυγή, εξέφρασε τη λύπη της για την απόφαση των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ. «Η Ελβετία κατήργησε τα ευνοϊκά φορολογικά της καθεστώτα, αλλά και πάλι προσφέρει στις επιχειρήσεις σημαντικά φορολογικά κίνητρα και χαμηλούς συντελεστές. Θα συνεχίσει μάλλον να προσελκύει επιχειρήσεις που προσπαθούν να αποφύγουν να πληρώσουν τον φόρο που τους αντιστοιχεί», ανέφερε σε ανακοίνωση.