Την απαρχή νέων συνεργασιών και την επιτάχυνση υφιστάμενων συμπράξεων “κλείδωσε” το ελληνογαλλικό επιχειρηματικό φόρουμ που πραγματοποιήθηκε στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, παρουσία των Εμανουέλ Μακρόν και Αλέξη Τσίπρα, εκπροσώπων από 40 γαλλικές επιχειρήσεις και οικονομικούς φορείς και των Ελλήνων ομολόγων τους, στο πλαίσιο της διήμερης επίσκεψης του Γάλλου προέδρου στην Αθήνα.
Με φόντο τις μακέτες αρχιτεκτονικών σχεδίων του Ρέντσο Πιάνο, δημιουργού του Κέντρου Πολιτισμού του Ιδρύματος Νιάρχος, στον 8ο όροφο του εμβληματικού κτιρίου που δεσπόζει στον φαληρικό όρμο, δρομολογήθηκαν συγκεκριμένες ενέργειες και επισφραγίστηκαν συμφωνίες σε στρατηγικούς τομείς όπως η ενέργεια, η διαχείριση υδάτων, οι μεταφορές, οι νέες τεχνολογίες, οι οδικοί άξονες, η αμυντική βιομηχανία και η διαχείριση απορριμμάτων που ενδιαφέρουν τις γαλλικές επιχειρήσεις.
Παράλληλα, σε μία ακόμη κλειστή συνάντηση που κρατήθηκε μακριά από τους προβολείς της δημοσιότητας και πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή του Γάλλου υπουργού Οικονομικών, Μπρουνό Λε Μερ, και ολιγομελούς ομάδας κορυφαίων Ελλήνων και Γάλλων επιχειρηματιών, συζητήθηκαν με σαφήνεια συγκεκριμένα projects για τα οποία υπήρξε προεργασία προ της επίσκεψης Μακρόν.
Η Total στο Ιόνιο
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το “Κ”, το διήμερο αυτό υπήρξε σημαντική πρόοδος στο θέμα των υδρογονανθράκων. Συγκεκριμένα, δόθηκαν διαβεβαιώσεις σε ανώτατο επίπεδο ότι θα εξαλειφθούν γραφειοκρατικά και άλλα ζητήματα που προέκυψαν και πλέον ο όμιλος Total προχωρά το πλάνο για έρευνες και γεωτρήσεις στο Βόρειο Ιόνιο. Η επένδυση της ελληνογαλλικής κοινοπραξίας να ανέρχεται σε 100 έως 200 εκατ. ευρώ για κάθε μία περιοχή που θα στηθεί πλατφόρμα γεωτρήσεων.
Ταυτόχρονα, ο γαλλικός κολοσσός που έχει παρουσία στην Κύπρο, καθώς διαχειρίζεται ένα από τα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ, κλείδωσε την απόφασή του και για την περιοχή δυτικά και νότια της Κρήτης, όπου κατεβαίνει σε κοινοπραξία με την αμερικανική ExxonMobil και τα Ελληνικά Πετρέλαια.
Ο ισχυρός άνδρας της μεγαλύτερης ενεργειακής εταιρείας της Γαλλίας, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Total, Patrick Pouyanne, βρέθηκε στην Αθήνα για δεύτερη φορά μέσα στο 2017, γεγονός που υπογραμμίζει την απόφαση της γαλλικής εταιρείας να προχωρήσει τις επενδύσεις στην Ελλάδα, που μαζί με την Κύπρο είναι οι μόνες περιοχές εντός Ευρωζώνης που ξεκινά η Total ερευνητικά επενδυτικά προγράμματα.
Και τις δύο φορές ο πανίσχυρος μάνατζερ της μεγαλύτερης εταιρείας ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε σοβαρούς λόγους για να μπει στο αεροπλάνο. Η πρώτη ήταν την περασμένη άνοιξη, όταν έκλειναν οι λεπτομέρειες του deal για τη συμμετοχή της Total στην κοινοπραξία με την ExxonMobil για έρευνες πετρελαίων στην Κρήτη.
Την Πέμπτη ο Pouyanne μπήκε στην επιχειρηματική αποστολή με τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν για έναν επίσης σημαντικό λόγο: η εταιρεία του έβλεπε να προχωρούν με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς και να αντιμετωπίζουν σοβαρά γραφειοκρατικά εμπόδια από υπηρεσίες και αρχές οι διαδικασίες για την έναρξη των ερευνών καταρχάς στο Βόρειο Ιόνιο αλλά και στην Κρήτη. Στην ενεργειακή αγορά, άλλωστε, αποτελεί κοινό μυστικό ότι τα προβλήματα με τις καθυστερήσεις στη σύμβαση για το Οικόπεδο 2 στο Ιόνιο (που υπεγράφη τελικά την άνοιξη 3 χρόνια μετά τον διαγωνισμό) είχαν φέρει τους Γάλλους ένα βήμα από την αποχώρηση. Τελικά οι υπογραφές έπεσαν και οι Γάλλοι έχουν δεσμεύσει κεφάλαια για το επόμενο βήμα, των ερευνών που θα οδηγήσει στα γεωτρύπανα.
Τα νέα εμπόδια, ωστόσο, δημιούργησαν εκ νέου ανησυχία και οι Γάλλοι θέλησαν να βολιδοσκοπήσουν εκ νέου τις διαθέσεις της ελληνικής κυβέρνησης προκειμένου να δεσμευτούν στην επένδυση που για κάθε γεώτρηση που θα γίνει θα κοστίσει περί τα 100 έως 200 εκατ. δολάρια. Να σημειωθεί, πάντως, ότι μπορεί για την Κρήτη η Total μαζί με ΕΛΠΕ και Exxonmobil να έχουν καταθέσει την πρότασή τους, ωστόσο στον διεθνή διαγωνισμό που επισήμως θα προκηρυχθεί εντός των ημερών, θα υπάρχει η δυνατότητα συμμετοχής και άλλων εταιρειών και σχημάτων.
Εκτός των γεωτρήσεων, πάντως, η Total έχει σημαντική σχέση με Έλληνες εφοπλιστές, τα πλοία των οποίων και χρησιμοποιεί για το πετρέλαιο που διακινεί. Επίσης η Total αναμένεται να ανακοινώσει σημαντικό έργο στον τομέα των ΑΠΕ, που επίσης έκλεισε στη διάρκεια της επίσκεψης Pouyanne.
Deal Engie – ΔΕΗ
Στον ενεργειακό τομέα (ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο), σε συμφωνία για τη δημιουργία κοινού σχήματος που θα δραστηριοποιηθεί στην αγορά των Βαλκανίων κατέληξαν η ΔΕΗ με τη γαλλική Engie (πρώην Gaz de France Suez). Το ελληνογαλλικό joint venture θα εξετάσει επενδυτικές ευκαιρίες στην ευρύτερη περιοχή. Επίσης, οι δύο εταιρείες συμφώνησαν να ανοίξουν συνεργασία και εντός Ελλάδος στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αρχής γενομένης με επένδυση για την κατασκευή αιολικού πάρκου στην Κρήτη.
Σημειώνεται ότι η Engie έχει ήδη παρουσία στην ελληνική αγορά όπου συμμετέχει στην εταιρεία ηλεκτρισμού Ήρων με δραστηριότητα στην ηλεκτροπαραγωγή (μονάδες φυσικού αερίου) και στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας.
Τα εξοπλιστικά
Με ορόσημο τις αγορές των περίφημων πολεμικών αεροσκαφών Mirage (σ.σ. μέρος της “αγοράς του αιώνα” πίσω στο 1985…), των γαλλικών φρεγατών και ελικοπτέρων, στις ελληνο-γαλλικές επαφές στο επίκεντρο της έλευσης Μακρόν βρέθηκε και η αμυντική βιομηχανία.
Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι τέθηκαν επί τάπητος θέματα που αφορούν πρωτίστως τις αναβαθμίσεις των Mirage 2000 που κατασκευάζει η Dassault. Τα Mirage μπορεί να μην αποτελούν αριθμητικά το μεγαλύτερο μέρος του στόλου της Πολεμικής Αεροπορίας, αλλά αποτελούν στρατηγικά και επιχειρησιακά κρίσιμο κομμάτι του και η ηγεσία της Π.Α. έχει θέσει ζήτημα τεχνολογικής τους αναβάθμισης. Παράλληλα, εκδηλώθηκε η πρόθεση να αναζητηθούν κοινές δράσεις που αφορούν συμπαραγωγές και τροποποιήσεις αντισταθμιστικών ωφελημάτων, ώστε να αποκτήσουν έργο οι εγχώριες αμυντικές βιομηχανίες.
Οι δουλειές στην αεροναυπηγική, με τη μορφή joint venture με την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία, είναι πρώτης προτεραιότητας για τους Γάλλους, κάτι που, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, έκανε γνωστό στις επαφές που είχε στο ΚΠΣΙΝ ο Agns Paillard, πρόεδρος της Aerospace Valley, που αποτελεί ομάδα γαλλικών εταιρειών και ερευνητικών κέντρων αεροναυπηγικής. Εξάλλου, το “στίγμα” της Dassault Aviation στον συγκεκριμένο τομέα στην Ελλάδα είναι έντονο, καθώς ο γαλλικός κολοσσός συμμετέχει σε συμβάσεις της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
Suez και Vinci
Με τους Γάλλους της Suez Environnement να ελέγχουν το 5% της ΕΥΑΘ, στο πλαίσιο των επαφών που πραγματοποιήθηκαν την Παρασκευή, οριστικοποιήθηκε το ενδιαφέρον της συγκεκριμένης εταιρείας για την υλοποίηση joint venture με την ΕΥΔΑΠ της οποίας ο διευθύνων σύμβουλος, Γιάννης Μπενίσης, ανήκε στην ομάδα επιχειρηματιών που βρέθηκαν στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Όπως γνωρίζει το “K”, δεν θα πρόκειται για μετοχική συνεργασία, αλλά για σύμπραξη της Suez Environnementκαι της εταιρείας ύδρευσης και αποχέτευσης πρωτευούσης με αντικείμενο τη διαχείριση υδάτινων πόρων στην Μέση Ανατολή. Οι Γάλλοι διαβλέπουν σοβαρές προοπτικές στη συγκεκριμένη επένδυση, καθώς θεωρούν ότι με τη συμμετοχή της ΕΥΔΑΠ, και λόγω τεχνογνωσίας αλλά και λόγω ευνοϊκών ελληνικών σχέσεων με την ευρύτερη περιοχή, θα ανοίξει ο δρόμος για νέες business και για τη δημιουργία συνεργειών.
Επίσης, οι Γάλλοι είναι έτοιμοι να διεκδικήσουν τα νέα έργα για τον εκσυχρονισμό του δικτύου που ενδέχεται να δημοπρατήσει η ΕΥΑΘ.
Ταυτόχρονα, οι γαλλικές εταιρείες προσβλέπουν σε νέους διαγωνισμούς στον τομέα του περιβάλλοντος και της διαχείρισης απορριμμάτων. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι θυγατρικές στον τομέα του περιβάλλοντος των γαλλικών κολοσσών Suez,Veolia και Vinci είναι έτοιμοι να συμμετέχουν σε νέες δημοπρατήσεις για έργα, όπως οι βιολογικοί καθαρισμοί. Αυτού του είδους τα έργα, που διαθέτουν μεγάλα ποσοστά αποδοχής από τις τοπικές κοινωνίες, αναμένεται να προκηρυχθούν το προσεχές διάστημα, ενώ είναι βέβαιο ότι θα δώσουν το “παρών” στον διαγωνισμό για την ανανέωση της σύμβασης για τη λειτουργία και συντήρηση της εγκατάστασης του βιολογικού καθαρισμού στην Ψυτάλλεια.
Το Μετρό
Το έργο της κατασκευής της γραμμής 4 του μετρό Αθήνας, για το οποίο έχουν υποβάλει φάκελο ενδιαφέροντος η Alstom –της οποίας ο αντιπρόεδρος, Philippe Delleur, ήταν στο “φουαγιέ” του ΚΠΙΣΝ– και η Vinci. Επίσης, το μεγάλο ενδιαφέρον για την Alstom βρίσκεται στους διαγωνισμούς για την προμήθεια νέων συρμών για τις υφιστάμενες και νέες γραμμές του μετρό και του τραμ, όπως και για τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό του μετρό.
Στη χθεσινή επίσκεψη εκπρόσωποι του γαλλικού επιχειρείν, στο πλαίσιο των ανεπίσημων επαφών, έκαναν γνωστό ότι εκτός από τη Vinci –της οποίας η συμμετοχή θεωρείται βέβαιη– ετοιμάζονται κοινοπραξίες με έντονο το γαλλικό… άρωμα για τη διεκδίκηση της ιδιωτικοποίησης της Εγνατίας Οδού. Παράλληλα, δρομολογείται και γαλλική παρέμβαση στο θέμα του ΟΑΣΘ.
Και νέες τεχνολογίες
Επίσης, όπως μεταφέρουν στο “Κ” ενημερωμένες πηγές, η παρουσία στη χθεσινή εκδήλωση του Suat Topsu, προέδρου της Oledcomm με αντικείμενο τη νέα γενιά ευρυζωνικών δικτύων και τη μεταφορα δεδομένων μέσω φωτεινής ακτινοβολίας, σχετίζεται άμεσα με τις επενδύσεις, ύψους 2 δισ. ευρώ, που θα υλοποιήσει για την υλοποίηση τηλεπικοινωνιακών δικτύων νέας γενιάς μέχρι το 2020, σύμφωνα με όσα προβλέπει ψηφισθέν νομοσχέδιο του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής. Ενδεικτικό της δυναμικής –την οποία επιδιώκουν να αξιοποιήσουν οι Γάλλοι– είναι ότι το υπουργείο Υποδομών αναζητά χρηματοδότηση για το έργο της ανάπτυξης υποδομών οπτικών ινών μέχρι την καμπίνα (ΚΑΦΑΟ), προϋπολογισμού 1,5 δισ. ευρώ.
Ενδιαφέρον για τις τράπεζες, αλλά…
Παρά τη φιλολογία για την επάνοδο των μεγάλων γαλλικών τραπεζικών ομίλων στην Ελλάδα, το μόνο χειροπιαστό αποτέλεσμα αφορά την υπογραφή ενός μνημονίου συνεργασίας για την ίδρυση της ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, από τον υπουργό Οικονομίας Δημήτρη Παπαδημητρίου και τον γενικό διευθυντή της της δημόσιας τράπεζας επενδύσεων BPI France, Νικολά Ντιφούρ (Nicolas Dufourq).
Η υπογραφή του μνημονίου αυτού μπορεί, ωστόσο, να αποτελέσει μια σημαντική ευκαιρία για την ελληνική πλευρά να αποκτήσει τεχνογνωσία και εμπειρία στο σκέλος της χρηματοδότησης και υλοποίησης επενδύσεων. Η BPI αποτελεί έναν από τους επενδυτικούς βραχίονες του γαλλικού κράτους, έχοντας ήδη συμμετάσχει σε 200 projects στη Γαλλία με πιστώσεις, ίδια κεφάλαια και επιχορηγήσεις. Την τεχνογνωσία αυτή θέλει να αξιοποιήσει η ελληνική πλευρά στο γνωστό εδώ και καιρό σχεδιασμό της για τη δημιουργία μιας αναπτυξιακής πλατφόρμας που θα στηρίξει χρηματοδοτικά επενδύσεις. Ζητούμενο, βέβαια, είναι η εξασφάλιση πόρων που θα στηρίξουν τον σχεδιασμό, με την κυβέρνηση να προσδοκά στη συνδρομή οργανισμών όπως η Ευρωπαϊκή Επενδυτική Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.
Σε ό,τι αφορά στη συμμετοχή γαλλικών ομίλων στα ελληνικά τραπεζικά δρώμενα, έμπειρα στελέχη του χώρου κρατούν χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών. Στην αποστολή των Γάλλων επιχειρηματιών που συνόδευσε τον Ε. Μακρόν δεν υπήρχε αμιγώς τραπεζική εκπροσώπηση. Επιπλέον, η εμπειρία των γαλλικών τραπεζικών ομίλων όπως η Credit Agricole και η Societe Generale στην Ελλάδα ήταν δυσάρεστη και η αποχώρησή τους το 2012 κόστισε πολλά δισ. ευρώ, κάτι που δυσχεραίνει –χωρίς όμως να αποκλείει– ένα γαλλικό τραπεζικό comeback στη χώρα μας.
Στο Ίδρυμα Στ. Νιάρχος, πάντως, βρέθηκαν κορυφαίοι Έλληνες τραπεζίτες και τραπεζικά στελέχη, όπως ο Νίκος Καραμούζης, πρόεδρος της Eurobank Alpha Bank, o Γιάννης Εμίρης, Εντεταλμένος Γενικός Διευθυντής της Alpha Bank και ο πρόεδρος της Attica Bank, Παναγιώτης Ρουμελιώτης, οι οποίοι και μετείχαν στο ελληνογαλλικό επιχειρηματικό φόρουμ.
Ο ρόλος Μακρόν και η Γαλλία ως ηγέτιδα οικονομική δύναμη
Η σημειολογία της επίσκεψης Μακρόν στην Ελλάδα, σε μια ευρωπαϊκή χώρα δηλαδή που βρίσκεται επί μια 8ετία σε βαθιά οικονομική και κατ’ επέκταση κοινωνική και πολιτική κρίση, δεν ήταν τυχαία. Ζητούμενο για την Ελλάδα τη συγκεκριμένη στιγμή είναι η οικονομική ανάκαμψη και οι επενδύσεις αποτελούν το πιο ζωτικό κομμάτι της προσπάθειας που καταβάλλεται. Ωστόσο, το κάλεσμα του Γάλλου προέδρου να γίνουν νέες επενδύσεις στη χειμαζόμενη οικονομικά Ελλάδα, δεν απευθύνθηκε προς τις επιχειρήσεις της χώρας του, όπως αναμενόταν, αλλά συνολικά προς τους ευρωπαϊκούς ομίλους. Και αυτό συνέβη ως μέρος του σχεδιασμού στα Ηλύσια Πεδία για τη δημιουργία ενός ηγετικού προφίλ σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ισότιμου συνομιλητή του Βερολίνου, ευαγγελιστή της ευρωπαϊκής ιδέας και συνοχής και όχι της διάσπασης, όπως απεργάζοντο δυνάμεις εντός της γερμανικής κυβέρνησης.
Η αναφορά Μακρόν, ότι η Ευρώπη δεν στήριξε επενδυτικά την Ελλάδα στα χρόνια της κρίσης, δεν θα πρέπει να ερμηνευτεί αποκλειστικά ως μομφή προς το Βερολίνο (σ.σ. είναι γνωστό, άλλωστε, ότι προγράμματα όπως το περίφημο “Project Helios” ουδέποτε προχώρησαν πέραν των βαρύγδουπων εξαγγελιών), αλλά ως ένα νέο αφήγημα έμπρακτης στήριξης της ελληνικής οικονομίας από τους ίδιους τους Ευρωπαίους. Στο πλαίσιο αυτό, οι γαλλικοί όμιλοι με την προτροπή Μακρόν θα πρέπει να πρωταγωνιστήσουν, αναβαθμίζοντας τον ρόλο της Γαλλίας ως ηγέτιδας οικονομικής δύναμης, κάτι που αποτέλεσε και ένα από τα “στοιχήματα” της επίσκεψης του Γάλλου προέδρου στην Αθήνα.
Αναδημοσίευση από το “Κεφάλαιο” που κυκλοφορεί.