Κάτι το πολύ σοβαρό συμβαίνει γύρω από το κρεβάτι του μέχρι σήμερα «μεγάλου ασθενή» που δεν είναι άλλος από την ελληνική οικονομία. Από την μία η μεγάλη, σχεδόν απίστευτα μεγάλη ρευστότητα που χαρακτηρίζει την παγκόσμια αγορά κεφαλαίων. Από την άλλη η «θεραπεία σοκ» που υπέστη η ελληνική οικονομική φούσκα από το 2010 μέχρι σήμερα. Επίσης η «πτωχοποίηση» των ελληνικών assets που σημαίνει πώς οι τιμές στην Ελλάδα, και η αγορά εργασίας συμφέρουν. Αλλιώς δεν εξηγείται η επισήμανση:
Έμπειρος τραπεζίτης περιγράφει την κινητικότητα που υπάρχει αυτή την περίοδο για επενδύσεις στην Ελλάδα«Πρώτη φορά βλέπω τόσο μεγάλο ενδιαφέρον ξένων κεφαλαίων για την αγορά ελληνικών assets. Ραντεβού και διερευνητικές συζητήσεις υπήρχαν πάντα, αλλά αυτή τη φορά τα λεφτά είναι πάνω στο τραπέζι».
Με αυτή τη χαρακτηριστική φράση έμπειρος τραπεζίτης περιγράφει την κινητικότητα που υπάρχει αυτή την περίοδο για επενδύσεις στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα, ο ίδιος παράγοντας επισημαίνει τη δυναμική που βγάζουν μεγάλοι ελληνικοί όμιλοι οι οποίοι έχουν επιβιώσει ή και ενισχυθεί από την κρίση, και πλέον σχεδιάζουν επεκτατικές κινήσεις εκτιμώντας πως η θεωρία του «πιεσμένου ελατηρίου» θα επαληθευτεί για την ελληνική οικονομία. Τρία είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν τη συγκεκριμένη περίοδο με άλλες στο παρελθόν και ενισχύουν τις πρωτοβουλίες για επενδυτικά deals.
Όπως επισημαίνεται σε σχετικό άρθρο στο «ΒΗΜΑ»είναι το γεγονός ότι η κρίση έχει επιφέρει δραστικές μεταβολές στις εργασιακές σχέσεις και έχει καταστήσει τις ελληνικές επιχειρήσεις ανταγωνιστικές αφού το κόστος – για όσες ειδικά είναι εντάσεως εργασίας – έχει περιοριστεί σημαντικά. Πλέον η σχέση τιμής/απόδοσης που είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για να προχωρήσει μια επιχειρηματική συμφωνία στην Ελλάδα αξιολογείται από τους εν δυνάμει αγοραστές ότι βρίσκεται σε πολύ ελκυστικά επίπεδα.
Δεύτερον, είναι η αφύσικα διογκωμένη ρευστότητα που υπάρχει στο παγκόσμιο σύστημα η οποία αναζητεί επενδυτικές ευκαιρίες αφού τα επιτόκια στα ομόλογα είναι πολύ χαμηλά έως αρνητικά.
Οι ξένοι επενδυτές, είτε πρόκειται για private equity funds είτε για επενδυτικές τράπεζες και pension funds δεν περνούν πλέον από το ΜαξίμουΤρίτον, είναι ότι οι ξένοι επενδυτές, είτε πρόκειται για private equity funds είτε για επενδυτικές τράπεζες και pension funds δεν περνούν πλέον από το Μαξίμου. «Προτιμούν να δρουν αυτόνομα» .
Αυτή την αυτόνομη πορεία και τον απογαλακτισμό από το πολιτικό παρασκήνιο ακολουθούν πλέον και οι εγχώριες επιχειρήσεις..
Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με το κλείσιμο της αξιολόγησης, την επικείμενη έξοδο στις αγορές και την κομβική γεωγραφική θέση της Ελλάδας δημιουργούν τις συνθήκες εκείνες που προδιαθέτουν έναν επενδυτή να αναζητήσει επενδυτικές ευκαιρίες. Εν ολίγοις, τραπεζίτες, χρηματιστές και market movers θεωρούν πως το επιχειρηματικό τοπίο θα αλλάξει και θα βρεθούμε μπροστά σε μια μεγάλη συγκέντρωση κλάδων. Λιανεμπόριο, τρόφιμα, υγεία, ενέργεια, real estate θα πρωταγωνιστήσουν.
Μετά την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής από τον όμιλο EXIN – Kalamos και την απόκτηση της πλειοψηφίας των μετοχών της Grivalia από τη Fairfax ακούγεται ότι το επόμενο μεγάλο deal στην Ελλάδα θα έχει τη σφραγίδα της Goldman Sachs.
Στον χώρο της υγείας το fund της CVC Capital Partners μετά την εξαγορά της πλειοψηφίας της κλινικής Metropolitan είναι έτοιμη να διεκδικήσει και το «Ερρίκος Ντυνάν» όταν αυτό βγει προς πώληση από την Τράπεζα Πειραιώς. Έως το τέλος του έτους θα έχουν αλλάξει χέρια και οι δύο μεγαλύτερες μονάδες στον χώρο των ιχθυοκαλλιεργειών, ο Νηρέας και η Σελόντα, που σήμερα βρίσκονται υπό τον έλεγχο των τραπεζών. Οι δύο εταιρείες αντιπροσωπεύουν περίπου το 55% της εγχώριας παραγωγής και ήδη μεγάλα funds αλλά και στρατηγικοί επενδυτές του χώρου έχουν δείξει ενδιαφέρον για την εξαγορά τους.
Οι τράπεζες έχουν βάλει ψηλά τον πήχη σχετικά με το τίμημα αλλά οι εταιρείες δεν έχουν ακόμη εξυγιανθεί, δεν εξυπηρετούν τα δάνειά τους και χρειάζονται άμεσα κεφάλαια. Παράλληλα, έχουν προκύψει προβλήματα με τις άδειες στον κλάδο και τις χωροθετήσεις που ενδεχομένως αν δεν επιλυθούν θα αποτρέψουν επενδυτές από το εξωτερικό.
Η αμερικανική AMERRA που εξαγόρασε την Ανδρομέδα και ο τουρκικός όμιλος Kilic θα είναι δύο από τους ενδιαφερομένους. Σημειώνεται πως ο διαγωνισμός προβλέπει οι προσφορές να αφορούν είτε και τις δύο εταιρείες, είτε την κάθε μία χωριστά.
H Σελόντα γνωστοποίησε ότι έλαβε τέσσερις επιστολές προερχόμενες από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες – μετόχους της εταιρείας
Την διοργάνωση διαγωνιστικής διαδικασίας για την πώληση του μεριδίου 32,92% που κατέχει στην «Ιχθυοτροφεία Σελόντα ΑΕΓΕ» ανακοίνωσε η Τράπεζα Πειραιώς, αναθέτοντας τη διαδικασία στους χρηματοοικονομικούς συμβούλους Lazard Frères SAS, PricewaterhouseCoopers και Alvarez & Marsal και τη δικηγορική εταιρεία Κουταλίδη.
Επίσης, η Τράπεζα εξετάζει -μέσω των ίδιων συμβούλων- και την πώληση του μεριδίου 32,51% στην «Νηρεύς Ιχθυοκαλλιέργιες».
Οι τέσσερις τράπεζες έχουν τα ακόλουθα ποσοστά στο μετοχικό κεφάλαιο της Σελόντα:
-Τράπεζα Πειραιώς 32,92%
-Eurobank Εργασίας 13,28%
-Εθνική Τράπεζα Ελλάδος 11,44%
-Alpha Τράπεζα 21,97%
Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες συμμετέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο της «Νηρεύς» με τα ακόλουθα ποσοστά:
-Τράπεζα Πειραιώς 32,51%
-Eurobank Εργασίας 15,64%
-Εθνική Τράπεζα Ελλάδος 6,18%
-Alpha Τράπεζα 20,65%
Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, ένα μεγάλο deal «κυοφορείται» στον χώρο του real estate. Η εταιρεία διαχείρισης επενδύσεων Fortress ενδιαφέρεται για την εξαγορά του ομίλου Χαραγκιώνη και έχει έρθει σε συμφωνία με τις πιστώτριες τράπεζες.
Άλλα σχέδια
Ενδιαφέρον από ξένους ομίλους θα εκδηλωθεί και για την Attica Συμμετοχών όταν αυτή βγει προς πώληση από τη MIG και την Τράπεζα Πειραιώς. Η Fortress έχει καλύψει ομολογιακό της Attica αλλά δεν θα είναι μέσα στους ενδιαφερομένους.
Η Attica Συμμετοχών (Blue Star, Super fast) έχει αναπτύξει μια πολλά υποσχόμενη γραμμή μεταξύ Ισπανίας – Μαρόκου συστήνοντας κοινή εταιρεία με κρατικό fund που ελέγχεται άμεσα από τη βασιλική οικογένεια του Μαρόκου.
Τι κάνουν οι Έλληνες
Έντονη κινητικότητα καταγράφεται και από ελληνικούς ομίλους. Ο όμιλος Μυτιληναίου προχωρεί στη δημιουργία δεύτερης μονάδας αλουμίνας δυναμικότητας 1 εκατ. τόνων στα Ασπρα Σπίτια. Η επένδυση ύψους 400 εκατ. δολαρίων θα δημιουργήσει 300 νέες θέσεις και θα προσδώσει ετήσιο τζίρο στο Αλουμίνιον της Ελλάδος 1 δισ. ευρώ ετησίως. Παράλληλα, ο όμιλος θα επενδύσει 100 εκατ. δολάρια στην αναβάθμιση της μονάδας του αλουμινίου αυξάνοντας τη δυναμικότητα από 190.000 σε 250.000 τόνους.
Ακούγεται ότι ο όμιλος προτού προχωρήσει στις κινήσεις αυτές έχει ανανεώσει τις συμφωνίες που είχε με μεγάλους πελάτες του εξωτερικού για πολλά χρόνια ώστε να διασφαλίσει την απορρόφηση της παραγωγής. Ο όμιλος Μυτιληναίου θεωρείται πως θα είναι από τους τρεις εγχώριους παίκτες – μαζί με τον όμιλο Κοπελούζο και τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – που θα διεκδικήσει λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ όταν αυτές βγουν προς πώληση στο τέλος του έτους. Ιδιαίτερα δραστήριος εμφανίζεται τον τελευταίο καιρό και ο επιχειρηματίας κ. Σπύρος Θεοδωρόπουλος της Chipita.
Μετά την απόκτηση του ΝΙΚΑ επιχειρεί συγκέντρωση στον κλάδο αλλαντικών ευρισκόμενος σε συζητήσεις με την ηπειρωτική βιομηχανία αλλαντικών ΒΙΚΗ και ταυτόχρονα εξετάζει την εξαγορά ιστορικής εταιρείας τροφίμων από τη Θεσσαλονίκη.
Ελληνοβουλγαρική πρωτοβουλία για τον άξονα Αλεξανδρούπολη – Μπουργκάς
Μόλις με το 5% της εμπορευματικής κίνησης που γίνεται σήμερα μέσω των Στενών του Βοσπόρου, η σιδηροδρομική σύνδεση Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο / Σβίλενγκραντ – Μπουργκάς είναι βιώσιμη, σύμφωνα με τις πρώτες μελέτες που έχουν στα χέρια τους Ελλάδα και Βουλγαρία.
Η σύνδεση των λιμανιών Αλεξανδρούπολης και Μπουργκάς, με αναβάθμιση των υφιστάμενων σιδηροδρομικών υποδομών, είναι σχέδιο που βλέπουν με «καλό μάτι» όχι μόνο οι δύο χώρες, αλλά και η κοινοτική επίτροπος Μεταφορών Βιολέτα Μπουλκ.
Στοιχεία του σχεδίου συζήτησαν την Πέμπτη στη Θεσσαλονίκη ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης και ο Ιβαΐλο Μοσκόφσκι, υπουργός Μεταφορών, Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών της Βουλγαρίας. Ανακοινώσεις δεν υπήρξαν. Τέτοια διακρατικά σχέδια απαιτούν πολλά χρόνια, όπως δείχνει και η εμπειρία με το Rail Baltica που προωθείται επί σχεδόν δύο δεκαετίες.
Η κα Μπουλκ είχε προτείνει στις δύο κυβερνήσεις να εξετάσουν το ενδεχόμενο σύστασης κοινής εταιρείας, η οποία θα αναλάβει να προχωρήσει την επένδυση κατά το πρότυπο του μεγάλου σχεδίου Rail Baltica που θα συνδέει τις τρεις χώρες της Βαλτικής με την Πολωνία.
Παράγοντες της αγοράς διεθνών μεταφορών επισημαίνουν το υψηλό κόστος διέλευσης των στενών του ΒοσπόρουΤον Οκτώβριο του 2014, οι κυβερνήσεις της Εσθονίας, της Λετονίας και της Λιθουνίας ίδρυσαν από κοινού την RB Rail, η οποία θα προωθήσει το σιδηροδρομικό έργο. Αντίστοιχο μοντέλο θα μπορούσαν να ακολουθήσουν η Ελλάδα και η Βουλγαρία, είχε πει στους εκπροσώπους των δύο χωρών η Σλοβένα επίτροπος Μεταφορών κατά τη συνάντησή τους στα τέλη Μαρτίου.
Παράγοντες της αγοράς διεθνών μεταφορών επισημαίνουν το υψηλό κόστος διέλευσης των στενών του Βοσπόρου, αλλά και τις εξαγγελίες της τουρκικής πλευράς για κατασκευή νέου καναλιού, ώστε να αντιμετωπιστούν τα σημερινά προβλήματα. Οι ίδιοι επικαλούνται και τα σχέδια της Τεχεράνης για ενίσχυση του διαμετακομιστικού εμπορίου Ιράν – Ευρώπης μέσω του Εύξεινου Πόντου.
Ο ελληνικός βραχίονας του επενδυτικού σχεδίου περιλαμβάνει την αναβάθμιση και διαχείριση του λιμένα ΑλεξανδρούποληςΟ ελληνικός βραχίονας του επενδυτικού σχεδίου περιλαμβάνει την αναβάθμιση και διαχείριση του λιμένα Αλεξανδρούπολης μαζί με την αναβάθμιση του σιδηροδρομικού άξονα Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο και την οδική σύνδεση του λιμανιού με την Εγνατία Οδό. Βέβαια, όλα αυτά σχεδιάζονται την ίδια ώρα που στο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) ετοιμάζουν την αυτόνομη πώληση του λιμένα Αλεξανδρούπολης (του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης – Ο.Λ.Α.). Στην κυβέρνηση επισημαίνουν πως δεν πρόκειται να προχωρήσει αυτόνομα η παραχώρηση του Ο.Λ.Α. καθώς προτεραιότητα έχει το ευρύτερο έργο παράκαμψης του Βοσπόρου.
Με δεδομένη τη στενότητα πόρων, η ελληνική και η βουλγαρική πλευρά βλέπουν με καλό μάτι την αναζήτηση ιδιωτικών κεφαλαίων μέσω του λεγόμενου «πακέτου Γιούνκερ». Κάτι τέτοιο, όμως, απαιτεί τεράστια προετοιμασία για την ωρίμανση της επένδυσης σε επίπεδο μελετών, σχεδιασμού κ.λπ.
Απαιτεί, επίσης, διακρατική συμφωνία με τη Σόφια, αλλά και τη σύσταση της κοινής εταιρείας που προτείνει η Βιολέτα Μπουλκ, ώστε να υπάρχει ενιαία εικόνα απέναντι στους υποψήφιους επενδυτές. Η κοινή επιτροπή που είχε δημιουργηθεί πέρυσι είχε εξετάσει τη διεκδίκηση κονδυλίων για τις μελέτες από το χρηματοδοτικό εργαλείο Connection Europe Facility (CEF). Το κόστος για την αναβάθμιση του ελληνικού τμήματος του σιδηροδρομικού άξονα υπολογίζεται κοντά στα 160.000.000 ευρώ καθώς αφορά ηλεκτροκίνηση και σηματοδότηση. Αντίθετα, στο βουλγαρικό τμήμα του άξονα Αλεξανδρούπολη-Μπουργκάς χρειάζονται περισσότερα έργα, γιατί απαιτείται και αναβάθμιση της υποδομής.
Τα σχέδια του ΤΑΙΠΕΔ
Επισήμως, η τύχη των δέκα μεγαλύτερων περιφερειακών λιμανιών της χώρας, που λειτουργούν με τη μορφή της Α.Ε., θα αποφασιστεί μέχρι τα τέλη του χρόνου όπως είπε και την Πέμπτη η πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ Λίλα Τσιτσογιαννοπούλου. Ανεπισήμως, στην αγορά μεταφορών θεωρούν πως με την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου του Οργανισμού Λιμένα Αλεξανδρούπολης (Ο.Λ.Α.) θα κλείσει ο κύκλος πωλήσεων εταιρειών διαχείρισης λιμανιών και θα αρχίσει ένας νέος, που προβλέπει αξιοποίηση των άλλων λιμένων μέσω συμβάσεων παραχώρησης συγκεκριμένων δραστηριοτήτων ή και του συνόλου.
Για τα άλλα εννέα λιμάνια, οι θεσμοί δέχονται εισηγήσεις σύμφωνα με τις οποίες είναι προτιμότερη η παραχώρηση δραστηριοτήτων. Εκτός από την Αλεξανδρούπολη, το δεύτερο πιο ελκυστικό λιμάνι θεωρείται αυτό της Ηγουμενίτσας, στο οποίο καταλήγει η Εγνατία Οδός, με την κυβέρνηση να καλοβλέπει την πρόταση για παραχώρηση του συνόλου των δραστηριοτήτων σε ιδιώτη μέσω μακροχρόνιας σύμβασης.
Ακόμα και εάν δεν προχωρήσει η παραχώρηση του συνόλου των δραστηριοτήτων στην Ηγουμενίτσα, εξετάζεται η παραχώρηση μόνο του λιμένα κρουαζιέρας, ενώ το ίδιο σχέδιο προωθείται για τα λιμάνια Κέρκυρας, Καβάλας και Λαυρίου.