Δέκα μέρες προτού ανοίξει η διαδικτυακή πύλη http://exoikonomisi.ypen.gr όπου θα καταθέσουν τις αιτήσεις τους όσοι ενδιαφέρονται να αναβαθμίσουν ενεργειακά το σπίτι τους λαμβάνοντας επιδότηση έως 17.500 ευρώ από το Εξοικονόμηση κατ’ οίκον ΙΙ, εκπρόσωποι της κατασκευαστικής αγοράς και ενεργειακοί επιθεωρητές εφιστούν την προσοχή στους δυνητικά ωφελούμενους, καθώς ο πολυσέλιδος οδηγός του προγράμματος κρύβει παγίδες.
Μία από τις βασικές «ιδιαιτερότητες» του νέου προγράμματος, συνολικού προϋπολογισμού 500 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών κεφαλαίων), είναι ότι οι ιδιοκτήτες των περίπου 32.000 κατοικιών που εκτιμάται ότι θα θωρακιστούν ενεργειακά πρέπει να δράσουν άμεσα, μιας και η ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής ανά περιφέρεια θα κλείνει αμέσως μόλις εξαντληθούν τα κεφάλαια που της αναλογούν. «Με αυτό τον τρόπο θα αποφευχθεί το μεγάλο πρόβλημα που κληρονομήθηκε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, των εκκρεμών εγκεκριμένων αιτήσεων, οι οποίες δεν καλύφθηκαν καθώς δεν είχαν εξασφαλιστεί τα απαιτούμενα κονδύλια» λένε από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Να σημειωθεί ότι τα έργα των ωφελουμένων (φυσικό και οικονομικό αντικείμενο) θα πρέπει να ολοκληρώνονται σε διάστημα εννέα μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής.
Προκαταβολή μόνο στους δανειολήπτες
Μόνο όταν πιστοποιηθούν οι δαπάνες και το φυσικό αντικείμενο του έργου, με βάση τα δικαιολογητικά και τους όρους του προγράμματος, θα λάβουν την αντίστοιχη άμεση ενίσχυση οι ιδιοκτήτες κατοικιών που θα επιλέξουν να κινηθούν με ίδια κεφάλαια, καθώς προκαταβολή προβλέπεται μόνο για όσους κάνουν χρήση τραπεζικού δανεισμού. Πρακτικά λοιπόν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να εξοφλήσουν τις απαιτούμενες εργασίες και τα υλικά και μετά να εισπράξουν την επιδότηση.
Σε ό,τι αφορά εκείνους που θα πάρουν τραπεζικό δάνειο από κάποια από τις δέκα τράπεζες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα (τις τέσσερις συστημικές, την AtticaBank και πέντε συνεταιριστικές), η καταβολή της επιχορήγησης και η εκταμίευση του συνολικού ποσού του δανείου ολοκληρώνονται εντός χρονικού διαστήματος δύο μηνών από την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης πιστοποίησης για την ολοκλήρωση του έργου.
Τα ανωτέρω ποσά εκταμιεύονται σε τραπεζικό λογαριασμό του ωφελουμένου, είναι ακατάσχετα και είναι δεσμευμένα για την πληρωμή προμηθευτών, αναδόχων κ.λπ.
Πότε επιστρέφεται η επιδότηση
Σε παγίδα μπορεί να πέσει κάποιος και σε ό,τι αφορά τη νομιμότητα της μονοκατοικίας ή του μεμονωμένου διαμερίσματος που θα επιδιώξει να εντάξει στο πρόγραμμα. Οπως προβλέπεται στον Οδηγό Εφαρμογής του προγράμματος, «Σε περίπτωση που υπάρχουν εκκρεμότητες νομιμοποίησης/ τακτοποίησης στο ακίνητο, θα πρέπει να διευθετηθούν πριν από την υποβολή της αίτησης. Επισημαίνεται ότι θα πρέπει να έχει εκδοθεί βεβαίωση περαίωσης, από την οποία να προκύπτει η ολοκλήρωση της διαδικασίας καταβολής του ενιαίου ειδικού προστίμου της δηλούμενης κατασκευής ή χρήσης».
Με αυτό τον τρόπο αποκλείεται κάθε ακίνητο στο οποίο υπάρχει κάποιας μορφής αυθαιρεσία που δεν έχει νομιμοποιηθεί και μάλιστα με εξοφλημένο το ανάλογο πρόστιμο πριν από την υποβολή αίτησης.
Στην περίπτωση που σε οποιοδήποτε στάδιο υλοποίησης του έργου ή μετά την ολοκλήρωση του έργου διαπιστωθεί μη ορθή υλοποίηση, το ελληνικό δημόσιο (ο δικαιούχος) υποχρεώνει τον ιδιοκτήτη (ο ωφελούμενος) να επιστρέψει την επιδότηση (εντόκως), ενώ προβλέπονται ποινικές, διοικητικές και πειθαρχικές κυρώσεις για τους μηχανικούς.
Ο Οδηγός Εφαρμογής του νέου προγράμματος αναφέρει ειδικότερα ότι: «Πριν την οριστικοποίηση της αίτησης, ο αιτών θα δηλώνει ότι όλα τα στοιχεία της αίτησής του, τα οποία θα εμφανίζονται αναλυτικά σε λίστα, είναι αληθή. Διόρθωση ή τροποποίηση ή συμπλήρωση των αιτήσεων, συμπλήρωση τυχόν ελλειπόντων στοιχείων, έστω και συμπληρωματικών ή διευκρινιστικών, δεν επιτρέπεται μετά την οριστικοποίηση της ηλεκτρονικής υποβολής της αίτησης».
Επίσης να επισημανθεί ότι μέσω διασύνδεσης με το Τaxisnet θα γίνεται διασταύρωση με τα στοιχεία της φορολογικής δήλωσης τόσο για τα εισοδηματικά κριτήρια όσο και για το ζήτημα των χαρακτηριστικών του ακινήτου (πρώτη κατοικία, είδος, τετραγωνικά κ.λπ.).
Ποιος δικαιούται παραπάνω αιτήσεις
Κάθε ωφελούμενος μπορεί να υποβάλει μόνο μία αίτηση. Επιτρέπεται ωστόσο η υποβολή αιτήσεων για περισσότερες ιδιοκτησίες από το ίδιο πρόσωπο εάν οι επιπλέον της μίας αιτήσεις αποτελούν μέρος αίτησης/αιτήσεων που αφορά πολυκατοικία. Για κάθε επιλέξιμη κατοικία πρέπει να υποβληθεί μία μόνο αίτηση. Η καταχώριση στο πληροφοριακό σύστημα περισσότερων της μίας αιτήσεων για την ίδια επιλέξιμη κατοικία από το ίδιο πρόσωπο ή άλλον συγκύριο οδηγεί στην απόρριψη του συνόλου των αιτήσεων, ενώ στην περίπτωση αίτησης που έχει συμπεριληφθεί σε απόφαση υπαγωγής η τελευταία θα ανακληθεί. Στο ανωτέρω πλαίσιο, δεν μπορούν να υποβληθούν περισσότερες της μίας αιτήσεις για την ίδια πολυκατοικία.
Προσοχή στον ΚΕΝΑΚ
Τέταρτη σημαντική αλλά αναμενόμενη αλλαγή είναι ότι όλες οι επεμβάσεις ανακαίνισης – ενεργειακής αναβάθμισης και όλες οι επιθεωρήσεις από ενεργειακό επιθεωρητή θα πρέπει να γίνονται σύμφωνα με τον νέο Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ), η εφαρμογή του οποίου ξεκίνησε στις 27 Νοεμβρίου 2017. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν κάποιος είχε εκδώσει Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) πριν από τις 26 Νοεμβρίου 2017 πρέπει να το επανεκδώσει.
Εκτός οι «παλαιοί», μέσα τα… κλιματιστικά
Οι κατοικίες που είχαν μπει στο προηγούμενο Εξοικονομώ αποκλείονται από το καινούργιο. Εντούτοις, επιτρέπεται η υποβολή αίτησης για κατοικία που έχει υπαχθεί στο παλαιό πρόγραμμα με την προϋπόθεση ότι εντάσσεται σε αίτηση που αφορά πολυκατοικία αλλά όχι για τις παρεμβάσεις που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προηγούμενου προγράμματος.
Σε ό,τι αφορά τις επιλέξιμες παρεμβάσεις στο νέο Εξοικονομώ, εντάσσονται και τα κλιματιστικά, κάτι που δεν περιελάμβανε το προηγούμενο.