Με το που ανακοινώθηκε η κυβερνητική πρωτοβουλία για θέσπιση ειδικού αφορολογήτου για τα tips, ξεκίνησε αμέσως η συζήτηση. «Και γιατί να έχουν πρόσθετο αφορολόγητο οι εργαζόμενοι στην εστίαση και να μην ισχύει κάτι αντίστοιχο και για τους υπόλοιπους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα;».
Υπάρχουν δύο απαντήσεις που μπορούν να δοθούν. Η πρώτη έχει να κάνει με το αν αυξανόταν αυτήν τη στιγμή η προσαύξηση του αφορολογήτου κατά 3.600 ευρώ σε όλους, θα προκαλούνταν ένα τεράστιο δημοσιονομικό κόστος και αντί να συζητάμε για το ενδεχόμενο αναβάθμισης από την Standard and Poor’s την Παρασκευή ή στην επόμενη αξιολόγηση, θα ψάχναμε να βρούμε γιατί ανεβαίνει και πάλι η απόδοση του 10ετούς ομολόγου.
Η δεύτερη απάντηση είναι ότι το αφορολόγητο των tips δεν θεσπίστηκε μόνο για ωφεληθούν οι εργαζόμενοι που περιμένουν και από αυτήν την πηγή να διαμορφώσουν το συνολικό τους εισόδημα, αλλά και για να μην ταραχθεί η «χρυσοτόκος όρνιθα» του κρατικού προϋπολογισμού: οι ηλεκτρονικές πληρωμές και ο ΦΠΑ που αυτές φέρνουν στα κρατικά ταμεία.
Δεν χρειάζεται να έχει κάποιος μαντικές ικανότητες για να προβλέψει τι θα δείξει σε μερικές εβδομάδες η φετινή στατιστική της Eurostat για το λεγόμενο «κενό του ΦΠΑ»: ταχύτατο περιορισμό στην Ελλάδα και ουσιαστική σύγκλιση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Το γεγονός ότι τα φορολογικά έσοδα του Σεπτεμβρίου ξεπέρασαν τον στόχο του προϋπολογισμού για τον συγκεκριμένο μήνα κατά… 700 εκατ. ευρώ οφείλεται ξεκάθαρα και στον ΦΠΑ, τα έσοδα του οποίου «καλπάζουν».
Δεν μηδενίστηκαν οι μαύρες συναλλαγές. Όμως η αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών τις έχει περιορίσει σημαντικά και αυτό αποτυπώνεται στην πορεία των φορολογικών εσόδων. Φτάσαμε τον Σεπτέμβριο να συλλεγούν 5,97 δισ. ευρώ από φόρους σε ένα μήνα που δεν υπάρχει καν είσπραξη ΦΠΑ από τις εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις με διπλογραφικά βιβλία.
Έχει γίνει πολύ μεγάλη συζήτηση σχετικά με το κατά πόσο η κυβέρνηση θα πρέπει να διατηρεί στα ύψη τους συντελεστές υπολογισμού των έμμεσων φόρων από τη στιγμή που περιορίζονται οι μαύρες συναλλαγές. Πιθανώς, η συζήτηση να ανοίξει και πάλι δυναμικά, όταν αποκαλυφθεί και ότι ο φετινός προϋπολογισμός θα κλείσει με πρωτογενή πλεονάσματα πολύ υψηλότερα από αυτά που έχουν προβλεφθεί (σ.σ το γραφείο προϋπολογισμού της Βουλής μιλάει ήδη για 3,5% και όχι 2,4% που είναι ο αναθεωρημένος στόχος της κυβέρνησης).
Υπάρχει ένα επιχείρημα που δεν μπορεί να το παραγνωρίσει εύκολα κάποιος: Ο έμμεσος φόρος επιβάλλεται και σε αυτόν που έχει «μαύρο εισόδημα», καθώς χτυπάει την κατανάλωσή του. Ο έμμεσος φόρος επιβάλλεται και στον τουρίστα, ο οποίος πλέον αντιστοιχεί σε δύο φορές τον μόνιμο πληθυσμό της χώρας. Γιατί να τους ελαφρύνεις όλους αυτούς και να μην χρησιμοποιήσεις τα ποσά που πληρώνουν για μια ευνοϊκότερη πολιτική όσων έχουν αποδεδειγμένα ανάγκη;
Το θέμα θα τεθεί σίγουρα και μέσα στο 2025. Αν η χρυσοτόκος όρνιθα, ο ΦΠΑ, συνεχίσει να υπεραποδίδει και του χρόνου λόγω των POS και των Mydata, τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν θα μπορούν αν χρηματοδοτήσουν μέτρα ελάφρυνσης μέσα στην επόμενη χρονιά.